Της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου
Παιδιά που ανυπομονούν για την έλευση των Χριστουγέννων θυμίζουν οι αγορές, με τον… Μάριο Ντράγκι στον ρόλο του Αϊ-Βασίλη. Μετά τις δηλώσεις του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας από τη Μάλτα την Πέμπτη, οι επενδυτές προεξοφλούν με υψηλό βαθμό βεβαιότητας την περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ στην επόμενη συνεδρίασή της στις 3 Δεκεμβρίου και όχι μόνο διά της διεύρυνσης του προγράμματος εκτύπωσης χρήματος, αλλά πιθανότητα και διά της περαιτέρω μείωσης του -ήδη- αρνητικού επιτοκίου καταθέσεων, ενός «εργαλείου» η χρήση του οποίου είχε μέχρι πρότινος αποκλειστεί. Εάν αυτό συνδυαστεί με τις προσδοκίες ότι η αμερικανική κεντρική τράπεζα Fed θα περιμένει το νέο έτος για να αυξήσει τα επιτόκια του δολαρίου (καθώς τα «σύννεφα» στην Κίνα και τις αναδυόμενες αγορές σκιάζουν και τον ουρανό των ΗΠΑ) και τις εκτιμήσεις ότι οι αρχές σε Κίνα και Ιαπωνία θα αναλάβουν νέες πρωτοβουλίες για να στηρίξουν τις οικονομίες τους, εύκολα δικαιολογείται το κλίμα ευφορίας στις αγορές που…δεν λένε να απεξαρτηθούν από το φθηνό χρήμα που τους προσφέρουν αφειδώς οι κεντρικές τράπεζες.
Κινεζικός αιφνιδιασμός
Πραγματικά, τη «σκυτάλη» από τον Ντράγκι πήρε χθες η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας (PBOC) που μείωσε αιφνιδιαστικά τα βασικά επιτόκια του γιουάν (για τέταρτη φορά φέτος) κατά 25 μονάδες βάσης στο 4,35% και «ψαλίδισε» κατά 50 μονάδες βάσης, στο 17,5% από 18% το ποσοστό των υποχρεωτικών δεσμεύσεων των εμπορικών τραπεζών, απελευθερώνοντας νέα «κύματα» ρευστότητας προς την πραγματική οικονομία ως «αντίδοτο» στην επιβράδυνση.
Υπό τη συνδυασμένη επίδραση των εξαγγελιών Ντράγκι και του κινεζικού αιφνιδιασμού, τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια διεύρυναν τα χθεσινά, μεγάλα κέρδη τους και αναρριχήθηκαν στα υψηλότερα επίπεδα διμήνου, καλύπτοντας σε μεγάλο βαθμό τις απώλειες που είχαν «γράψει» από τις… made in China αναταράξεις.
Το ανοδικό σήμα έφτασε και στη Wall Street, με αποτέλεσμα οι βασικοί δείκτες να απομακρυνθούν από το πεδίο της διόρθωσης, αφού οι απώλειές τους σε σχέση με τα χαμηλά έτους περιορίστηκαν κάτω από 10%. Ο θετικός αντίκτυπος εκδηλώθηκε δε με ακόμα μεγαλύτερη ένταση χθες στην αγορά ομολόγων της Ευρωζώνης, όπου η αγοραστική φρενίτιδα οδήγησε τις αποδόσεις των διετών ομολόγων Ιταλίας και Ισπανίας σε αρνητικό πρόσημο (-0,027% και -0,005% αντίστοιχα) για πρώτη φορά στα χρονικά.
Όσο για το ευρώ, μία ημέρα μετά την μεγαλύτερη ημερήσια πτώση του από την αρχή του έτους που το οδήγησε στο 1,11 δολ./ευρώ από 1,1336 πριν… ανοίξει το στόμα του ο Ντράγκι, συνέχισε να υποχωρεί ?με βραδύτερους ρυθμούς, έστω- με την ισοτιμία του έναντι του δολαρίου να διαμορφώνεται στο 1,1040 δολ./ευρώ στις απογευματινές συναλλαγές.
Τα τρία μηνύματα του «Σούπερ Μάριο»
Τι ακριβώς είπε ο «Σούπερ Μάριο» που προκάλεσε τέτοια… συγκίνηση στις αγορές; Πρώτον, παραδέχθηκε πως οι φόβοι ότι η βουτιά των τιμών του πετρελαίου, η επιβράδυνση στις αναδυόμενες αγορές και η ανεπιθύμητη ισχύς του ευρώ (που έχει ενισχυθεί κατά 8% από τότε που ξεκίνησε το πρόγραμμα εκτύπωσης χρήματος ύψους 1,1 τρισ. ευρώ τον Μάρτιο) επηρεάζουν αρνητικά τις προοπτικές για τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη.
Δεύτερον, αιφνιδίασε «βάζοντας στο τραπέζι» και τη μείωση του βασικού επιτοκίου καταθέσεων που βρίσκεται στο -0,20% από τον Σεπτέμβριο του 2014. Οι επενδυτές ανέμεναν την επέκταση του προγράμματος ποσοτικής νομισματικής χαλάρωσης, είτε με επιτάχυνση του ρυθμού αγοράς κρατικών κυρίως ομολόγων (από 60 δισ. ευρώ μηνιαίως), είτε με επέκταση του χρονικού ορίζοντα πέρα από τον Σεπτέμβριο του 2016, είτε με διεύρυνση της γκάμας των επιλέξιμων προς αγορά τίτλων (περιλαμβάνοντας π.χ. εταιρικά ομόλογα κορυφαίας πιστοληπτικής αξιολόγησης), είτε με κάποιον συνδυασμό. Δεν είχαν όμως προεξοφλήσει τη χρήση πρόσθετων εργαλείων που είχαν «μπει στα συρτάρια» του Eurotower της Φρανκφούρτης. Τώρα, όμως, οι προθεσμιακές αγορές δίνουν πιθανότητα 60% σε περαιτέρω μείωση του βασικού επιτοκίου καταθέσεων στο -0,3% τον Δεκέμβριο, που σημαίνει ότι οι τράπεζες θα πρέπει να βάζουν ακόμα πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη για να «παρκάρουν» την πρόσθετη ρευστότητά τους στην ΕΚΤ, κάτι που λειτουργεί ως αντικίνητρο για τοποθετήσεις σε ευρώ.
Τρίτον, έστειλε «σήμα» για χαλάρωση της λιτότητας στην Ευρωζώνη, υπογραμμίζοντας ότι «η νομισματική πολιτική δεν μπορεί να είναι το μοναδικό για την τόνωση της ανάπτυξης» και καλώντας τις κυβερνήσεις να εξαντλήσουν τα δημοσιονομικά περιθώρια (στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας). Ηδη η Ιρλανδία έδειξε ότι… έλαβε το μήνυμα, με τον υπουργό Οικονομικών Μάικλ Νούναν να υπογραμμίζει ότι «η νομισματική και η δημοσιονομική πολιτική στην Ευρωζώνη πρέπει να κινούνται στην ίδια κατεύθυνση και όχι να αλληλοακυρώνονται» και να προαναγγέλλει περαιτέρω δημόσιες επενδύσεις για τα επόμενα χρόνια. Απομένει να φανεί εάν το έλαβε και το Βερολίνο…
Εν αναμονή νομισματικής χαλάρωσης
«Περιμένουμε ένα πακέτο μέτρων τον Δεκέμβριο με μειώσεις επιτοκίων και αγορές περισσότερων κρατικών ομολόγων που θα οδηγήσουν σε άμεση και δραστική χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής», σχολίασε η BNP Investment Partners. Η Barclays θεωρεί βέβαιη την επέκταση του χρονικού ορίζοντα του προγράμματος εκτύπωσης χρήματος κατά 6-9 μήνες, δηλαδή λήξη του τον Μάρτιο ή τον Ιούνιο του 2017, ενώ εκτιμά ότι θα καταφύγει σε περαιτέρω μείωση του βασικού επιτοκίου καταθέσεων σε δεύτερο χρόνο. Η UBS «βλέπει» επέκταση του προγράμματος κατά 3-6 μήνες και μείωση του επιτοκίου καταθέσεων στο -0,3% τον Δεκέμβριο. Η RBC προβλέπει επιθετικότερη μείωση του επιτοκίου καταθέσεων κατά 20 μονάδες βάσης στο -0,4%, ενώ η ABN-AMRO κάνει λόγο για αύξηση των μηνιαίων αγορών τίτλων στα 80 δισ. ευρώ από 60, παράταση του προγράμματος πέραν του Σεπτεμβρίου 2016 και μείωση του επιτοκίου καταθέσεων κατά 10 μονάδες βάσης. Εξάμηνη παράταση του προγράμματος και μικρή μείωση του επιτοκίου καταθέσεων προεξοφλεί και η Deutsche Bank.
Πολλά πάντως θα εξαρτηθούν από τις εκτιμήσεις των αγορών για το τι θα πράξει η Fed, η κρίσιμη συνεδρίαση της οποίας τον Δεκέμβριο έπεται εκείνης της ΕΚΤ (θα λάβει χώρα στις 15-16 του μηνός) και πώς αυτές θα επηρεάσουν την ισοτιμία ευρώ-δολαρίου. Τέλος, ορισμένοι ανησυχούν ότι μια ταχεία αποδυνάμωση του ευρώ δια χειρός Ντράγκι μπορεί να πυροδοτήσει έναν «σιωπηλό νομισματικό πόλεμο» κατά τη διατύπωση του Φρανκ Ντιξμιέ της Allianz Global Investors. Η σουηδική τράπεζα SEB, για παράδειγμα, παρατηρεί ότι η προοπτική περαιτέρω χαλάρωσης από την ΕΚΤ είναι «εφιάλτης» για τη σουηδική κεντρική τράπεζα Riksbank, καθώς θα οδηγήσει σε ενίσχυση της κορόνας, τη στιγμή που και η Σουηδία υποφέρει από τον χαμηλό πληθωρισμό. Το ίδιο ισχύει και για άλλες χώρες, όπως τη Δανία και την Ελβετία.
imerisia.gr
