Περήφανο το παράρτημα του 6ου Γυμνασίου Βόλου για το πρώτο απολυτήριο – «Οταν αποφυλακιστώ, σκέφτομαι να σπουδάσω κάτι, να γίνω άνθρωπος» λέει ο μαθητής των φυλακών, που άνοιξε νέους ορίζοντες σε συγκρατούμενους και διοίκηση
«Για πρώτη φορά νιώθω υπερήφανος για τον εαυτό μου. Οταν αποφυλακιστώ, σκέφτομαι να σπουδάσω κάτι, να γίνω άνθρωπος»… Τα λόγια – «γροθιά» έγκλειστου νέου στο Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων Βόλου στη συνοικία της Χιλιαδούς, που πρόσφατα έγινε ο πρώτος σε επίπεδο Μαγνησίας μαθητής των φυλακών, που κατάφερε να αποφοιτήσει από το Λύκειο και να λάβει απολυτήριο. Το παράδειγμα του νέου, που διάβαζε μόνος του στο κελί του, έχοντας μόνο οπτική επαφή πίσω από τα κάγκελα με το λύκειο στο οποίο ήταν εγγεγραμμένος, ενέπνευσε όχι μόνο συγκρατούμενούς του προκειμένου να συνεχίσουν το σχολείο και μετά το γυμνάσιο, αλλά και την ίδια τη διοίκηση της εκπαίδευσης που ζητεί τη δημιουργία παραρτήματος και λυκείου στις φυλακές.
Ρεπορτάζ: ΕΛΕΝΗ ΧΑΝΟΥ
Ο νεαρός κρατούμενος κατάφερε να σπάσει τα δεσμά της φυλακής μέσω του σχολείου και να βάλει τις βάσεις για να κάνει ένα νέο ξεκίνημα στη ζωή του μόλις αποφυλακιστεί. Η απόκτηση του απολυτηρίου το οποίο μόλις πρόσφατα κράτησε στα χέρια του δεν ήταν μία εύκολη υπόθεση. Χρειάστηκε να ξεπεραστούν πολλά εμπόδια, με σημαντικότερο το γεγονός ότι στο ΕΚΚΝ Βόλου δεν υπάρχει λύκειο. Τα μαθήματα… σταματούν στο Γυμνάσιο και για να συνεχίσει ο νεαρός το ταξίδι του στη γνώση απαιτήθηκε μεγάλη κινητοποίηση μέχρι να πάρει έγκριση να εγγραφτεί ως μαθητής του 7ου Γενικού Λυκείου Βόλου με το οποίο όμως είχε μόνο οπτική επαφή από το προαύλιο των φυλακών.
Ελαβε έγκριση κατ’ ιδίαν διδασκαλίας από το Υπουργείο Παιδείας. Αυτό σημαίνει ότι μελετούσε μόνος του ατέλειωτες ώρες στο κελί του με βάση τα βιβλία αλλά και τις σημειώσεις και ασκήσεις που του έστελναν οι καθηγητές του Λυκείου μέσω των καθηγητών του παραρτήματος του 6ου Γυμνασίου Βόλου που λειτουργεί στις φυλακές. Οι δεύτεροι ήταν εκείνοι που εθελοντικά, αντικρίζοντας τη δίψα για γνώση στα μάτια του μαθητή, προσέφεραν τις γνώσεις τους, ζητούσαν διευκρινίσεις από τους συναδέλφους τους του Λυκείου και γενικά αποτέλεσαν το συνδετικό κρίκο μεταξύ του έγκλειστου μαθητή τους και του σχολείου.
Το «Νοιάζομαι και Δρω» έβαλε τις βάσεις
Η φετινή λήξη της σχολικής χρονιάς με όλες τις ιδιαιτερότητες που είχε έκλεισε με μια πρωτιά: η από τριετίας στενή συνεργασία του παραρτήματος του Γυμνασίου Βόλου στο ΕΚΚΝ με το 7ο ΓΕΛ Βόλου πρόσφερε μεν την ευκαιρία σε νέους μαθητές-κρατούμενους να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους ως κατ’ ιδίαν διδαχθέντων εντασσόμενων στο μαθητικό δυναμικό του λυκείου, οδήγησε δε στη φετινή κατάκτηση του αντίστοιχου τίτλου σπουδών από τον απόφοιτο πια μαθητή. Ο νεαρός κρατούμενος, με την αμέριστη συμπαράσταση, από τη μια, των εκπαιδευτικών του Γυμνασιακού παραρτήματος και, από την άλλη, του διευθυντή του 7ο ΓΕΛ Βασίλη Μήτσια και της υποδιευθύντριας Βιβής Ποζιοπούλου, κατόρθωσε να ολοκληρώσει επιτυχώς τη φοίτησή του και να κρατήσει στα χέρια του το απολυτήριο λυκείου, προσβλέποντας πιθανόν και περαιτέρω.
Αφορμή για την έναρξη της συνεργασίας των δύο σχολείων αποτέλεσε στο παρελθόν το πολιτιστικό πρόγραμμα «Νοιάζομαι και Δρω», στο οποίο το γυμνασιακό παράρτημα συμμετέχει τα τελευταία πέντε χρόνια, και μέσα από τη ζύμωση προέκυψε μια ειλικρινής και ζεστή συνεργασία σε επίπεδο μαθητών και εκπαιδευτικών. «Επειδή στο Παράρτημα είχε γίνει προ πολλού αντιληπτό το κενό στην εκπαίδευση των αποφοίτων του αλλά και άλλων κρατουμένων, ξεκίνησε δειλά-δειλά μια διερεύνηση εκπαιδευτικών αναγκών και για πρώτη φορά ένας μαθητής-κρατούμενος προάχθηκε στη Β’ Λυκείου, ενώ πέρσι ο φετινός μας απόφοιτος φοίτησε στην Β’ και φέτος στη Γ’ λυκείου. Στη διαδρομή αυτή μας συγκίνησε όλους η υποδειγματική δοτικότητα των μαθητών και μαθητριών του 7ου ΓΕΛ, που έστελναν υλικό για μελέτη και ασκήσεις, γεγονός που περιορίστηκε σημαντικά λόγω της πανδημίας, αλλά ο στόχος επιτεύχθηκε. Έτσι, ένας νέος με πρότερη παραβατική συμπεριφορά και λανθασμένες επιλογές, που τον οδήγησαν στον εγκλεισμό, κρατά σήμερα στα χέρια του ένα «κλειδί», που θα του «ανοίξει» δρόμους στην εκπαίδευση, στην επαγγελματική ζωή του, αλλά και στην κοινωνική του επανένταξη, μιας και έχει την δυνατότητα να ξεκινά από την ίδια αφετηρία με τα υπόλοιπα παιδιά και να διεκδικεί επί ίσοις όροις το δικαίωμα στη γνώση», αναφέρει ο σύλλογος διδασκόντων του Παραρτήματος του 6ου Γυμνασίου.
Τεράστια κινητοποίηση
Και όσο απλό και αν ακούγεται για ένα μαθητή που ακολουθεί τη σχολική ζωή και φτάνει στο τέλος της εκπαίδευσης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση τόσο δύσκολο και μερικές φορές ακατόρθωτο είναι για έναν νέο, του οποίου οι λανθασμένες επιλογές του τον οδήγησαν στον εγκλεισμό.
Από την στιγμή που δεν υπάρχει Λύκειο μέσα το Ε.Κ.Κ.Ν. Βόλου για να υλοποιηθεί το όνειρο του έγκλειστου μαθητή θα έπρεπε να συντονιστούν οι υπηρεσίες του Καταστήματος Κράτησης, ο σύμβουλος-συντονιστής Εκπαίδευσης του Κ.Κ., οι εκπαιδευτικοί του Παραρτήματος του 6ου Γυμνασίου Βόλου, καθώς και η Διεύθυνση και οι εκπαιδευτικοί του 7ου ΓΕΛ. Ηταν ένα από τα πιο δύσκολα έργα το οποίο ανέλαβε να υλοποιήσει το Παράρτημα του 6ου Γυμνασίου Βόλου ως διαμεσολαβητής ανάμεσα στις υπηρεσίες, ξεπερνώντας συχνά τις γραφειοκρατικές δυσκολίες, με τη συνεχή βοήθεια της Δ.Δ.Ε. Μαγνησίας και, ιδιαίτερα, της υπεύθυνης Εκπαιδευτικών Θεμάτων Ρηγώς Φασουράκη.
«Θέλω να γίνω άνθρωπος»
Τα μάτια του έγκλειστου νέου φωτίστηκαν όταν κράτησε στα χέρια του το απολυτήριο λυκείου και να άρχισε να κάνει όνειρα.
«Νιώθω για πρώτη φορά περήφανος για τον εαυτό μου, γιατί κατάφερα να πάρω απολυτήριο Λυκείου κάτω από αυτές τις συνθήκες. Αν ήμουν «έξω» μπορεί και να μην το έπαιρνα. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στους καθηγητές του 7ου Λυκείου, στους καθηγητές του Γυμνασίου, στον διευθυντή της φυλακής, στην κοινωνική υπηρεσία και στην γραμματεία που με στήριξαν σε όλη αυτή την προσπάθεια.
Τώρα που θα αποφυλακιστώ σκέφτομαι να δώσω εξετάσεις για ΤΕΙ και να σπουδάσω κάτι, να γίνω άνθρωπος», τα λόγια – «γροθιά» του έγκλειστου μαθητή το παράδειγμα του οποίου έχει εμπνεύσει τους συγκρατούμενούς του και ιδίως τους τρεις αποφοίτους του γυμνασίου που άρχισαν επίσης να ονειρεύονται και δύο ακόμη κρατούμενους που ολοκλήρωσαν το γυμνάσιο και φέτος θα πήγαιναν στην α’ λυκείου αν υπήρχε εκπαιδευτική δομή στις φυλακές.
«Εγινε η αρχή»
Φανερά ικανοποιημένος ο διευθυντής του Ε.Κ.Κ.Ν. Βασίλης Αποστολάκης δήλωσε: «Το σχολείο είναι εργαλείο σωφρονισμού για τους κρατούμενους. Γενικά, η εκπαίδευση είναι σημαντικός θεσμός για τη φυλακή και τους βοηθά, πέρα από τη γνώση, να μαθαίνουν πως να συμπεριφέρονται, γιατί διδάσκονται πέρα από τα μαθήματα και πολλά άλλα σημαντικά πράγματα. Στηρίζουμε το θεσμό της εκπαίδευσης στα καταστήματα κράτησης και ελπίζουμε να αναβαθμιστεί ακόμη περισσότερο, για να πετύχουμε καλύτερα αποτελέσματα για τους κρατούμενους αλλά και για την κοινωνία. Είναι θετικό στοιχείο για τους αλλοδαπούς κρατούμενους να μαθαίνουν να επικοινωνούν στα Ελληνικά. Ο μαθητής έκανε την αρχή και ελπίζουμε να ακολουθήσουν και άλλοι το παράδειγμά του και να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους ακόμη και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση».
Ανοιξαν ορίζοντες στην εκπαίδευση
Στο Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων Βόλου (ΕΚΚΝΒ) λειτουργούν επί του παρόντος δυο σχολικές μονάδες: το Γυμνάσιο, που ιδρύθηκε το 2002 και λειτουργεί αδιάλειπτα ως παράρτημα του 6ου Γυμνασίου Βόλου με τρεις τάξεις-τμήματα και το διθέσιο 33ο Δημοτικό Σχολείο Βόλου, που ιδρύθηκε και λειτουργεί αδιάλειπτα από το 2010. Το απολυτήριο του γυμνασίου παρέχει τη δυνατότητα μετάβασης των αποφοίτων του στην επόμενη εκπαιδευτική βαθμίδα αλλά και την επαγγελματική κατάρτιση, όταν αποφυλακίζονται -αφού δεν υπάρχει προς το παρόν αυτή η δυνατότητα στο ΕΚΚΝΒ- και, κατ’ επέκταση, στην ομαλή επανένταξή τους.
«Οταν, πριν από τρία χρόνια μας δόθηκε η ευκαιρία να συνεργαστούμε με το 7ο ΓΕΛ Βόλου στο πλαίσιο ενός κοινού προγράμματος, του «Νοιάζομαι και Δρω», γεννήθηκε η ιδέα του κατ’ ίδιαν διδαχθέντα ως προϊόν της εκφρασμένης ανάγκης ενός κρατουμένου, που είχε αποφοιτήσει μεν από το γυμνάσιο, πριν φυλακιστεί, εξέτιε δε την ποινή του, με αποτέλεσμα να «υιοθετηθεί» μαθησιακά από τα παιδιά του 7ου ΓΕΛ και να γίνει η αρχή. Τους δίνεται η δυνατότητα μέσα στη φυλακή να οδηγηθούν στην ουσιαστική και ολική «αποφυλάκισή» τους», ανέφερε ο σύμβουλος-συντονιστής Εκπαίδευσης στο Ε.Κ.Κ.Ν. Ιωάννης Φόβος, ο οποίος έχει ήδη καταθέσει πρόταση-αίτημα στα αρμόδια υπουργεία για την ίδρυση διευρυμένου γυμνασίου με λυκειακές τάξεις, ώστε να καλύπτονται κατά το δυνατόν ολιστικά και αποτελεσματικά οι εκπαιδευτικές ανάγκες όλων των υποψήφιων μαθητών-κρατουμένων.
