Ασφαλές καταφύγιο για 200 περίπου γυναίκες και στις περισσότερες περιπτώσεις και για τα παιδιά τους αποτελεί ο Ξενώνας Φιλοξενίας Γυναικών Θυμάτων Βίας του Δήμου Βόλου, από το 2013 οπότε και ξεκίνησε τη λειτουργία του. Σήμερα, στον ξενώνα φιλοξενούνται περίπου δέκα άτομα, γυναίκες και τα παιδιά τους, ενώ από την ερχόμενη εβδομάδα η δομή αναμένεται να φθάσει στα όρια της δυναμικότητάς της, βάσει των νέων αιτημάτων που υπάρχουν. Τον τελευταίο έναν χρόνο, τα περιστατικά βίας σε βάρος γυναικών έχουν αυξηθεί και στον Βόλο και αυτό αποδίδεται στον εγκλεισμό που προηγήθηκε για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού
Αυτή τη στιγμή, εκκρεμούν αιτήματα για την ένταξη δύο γυναικών και έξι παιδιών στον Ξενώνα Φιλοξενίας Γυναικών Θυμάτων Βίας του Δήμου Βόλου. Πρόκειται για κακοποιημένες ψυχολογικά ή και σωματικά γυναίκες που πήραν την απόφαση να απομακρυνθούν από το βίαιο περιβάλλον στο οποίο ζουν και να ζητήσουν προστασία και φροντίδα για να μπορέσουν να πατήσουν στα πόδια τους και να κάνουν μία νέα αρχή στη ζωή τους.
Δεν είναι οι μοναδικές. Από το 2013 οπότε και ξεκίνησε να λειτουργεί ο ξενώνας, έχει προσφέρει ασφαλές καταφύγιο σε περίπου 200 γυναίκες. Εκτιμάται ωστόσο ότι η βία σε βάρος των γυναικών έχει μεγαλύτερες διαστάσεις. «Πολλά περιστατικά δεν γίνονται γνωστά. Υπάρχουν όμως σχεδόν καθημερινά. Αυτό που θα πρέπει να αντιληφθούμε όλοι είναι ότι η βία δεν είναι μία προσωπική υπόθεση πίσω από μία κλειστή πόρτα. Η σιωπή είναι συνενοχή. Και πλέον ο κόσμος έχει αρχίσει να ενεργοποιείται για την εξάλειψη της βίας. Γυρίσαμε το βλέμμα μας και αποφασίσαμε να ασχοληθούμε σοβαρά με το φαινόμενο», παρατηρεί η κοινωνική λειτουργός του Ξενώνα Φιλοξενίας Γυναικών Θυμάτων Βίας, Βάσω Μακρυγιάννη.
Βία σε 18χρονες, ακόμη και 70χρονες!
Σύμφωνα με την κ. Μακρυγιάννη, η οποία προσφέρει τις πολύτιμες υπηρεσίες της στον ξενώνα από τις πρώτες ημέρες της λειτουργίας του, η βία δεν… υπακούει σε κανόνες. Οι γυναίκες θύματα βίας δεν έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Κάθε γυναίκα είναι υποψήφιο θύμα.
Καταφύγιο στον ξενώνα έχουν βρει τόσο Ελληνίδες όσο και αλλοδαπές. Πρόκειται για μετανάστριες ακόμη και γυναίκες πρόσφυγες. Τα θύματα μάλιστα είναι όλων των ηλικιών. Υπήρξαν 18χρονες ακόμη και γυναίκες 70 ετών(!) που φιλοξενήθηκαν στη δομή για να μπορέσουν να ξεφύγουν από το βίαιο περιβάλλον στο οποίο ζούσαν. Ειδικά για τις μεγαλύτερες ηλικιακά γυναίκες, η βία μπορεί να εξελισσόταν επί σειρά ετών, πριν αποφασίσουν να αναζητήσουν βοήθεια.
Εγκυες γέννησαν, ενώ φιλοξενούνταν στον ξενώνα
Συνήθως όμως οι γυναίκες που αναζητούν καταφύγιο στον ξενώνα είναι ηλικίας 30-40 ετών κατά μέσο όρο. Υπήρξαν μάλιστα και τρεις εγκυμονούσες που απευθύνθηκαν στη δομή και οι οποίες έφεραν στον κόσμο τα παιδιά τους, ενώ φιλοξενούνταν στον ξενώνα.
Πρόκειται για θύματα βίας που κατάλαβαν ότι απειλούνται και ένιωσαν τον κίνδυνο να αυξάνεται όχι μόνο για τις ίδιες αλλά και για τα παιδιά που επρόκειτο να φέρουν στον κόσμο και έκαναν το αποφασιστικό βήμα.
Μύθος το κατώτερο μορφωτικό ή οικονομικό επίπεδο
Κάποτε υπήρχε η πεποίθηση ότι οι γυναίκες που πέφτουν θύματα βίας είναι κατώτερου μορφωτικού ή οικονομικού επιπέδου. «Αυτό είναι μύθος», λέει κατηγορηματικά η κ. Μακρυγιάννη.
«Μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε γυναίκες. Εχουμε φιλοξενήσει και μορφωμένες και οικονομικά ευκατάστατες και κατώτερου μορφωτικού επιπέδου και οικονομικά αδύναμες. Ολες οι γυναίκες μπορεί να πέσουν θύμα βίας σε κάποια στιγμή της ζωής τους», παρατηρεί η κ. Μακρυγιάννη.
Βία από τα πρώτα βήματα μιας σχέσης
Οπως εξηγεί η κοινωνική λειτουργός του ξενώνα, Βάσω Μακρυγιάννη, η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών που φιλοξενούνται στη δομή, αφορά σε θύματα βίας από τον σύντροφο ή τον σύζυγό τους.
«Η βία εκδηλώνεται από τα πρώτα βήματα μιας σχέσης. Η ζήλια όμως ερμηνεύεται ως… υπέρμετρη αγάπη. Ο έλεγχος ως προστασία. Οσο όμως η σχέση αυτή εξελίσσεται φέρνει τη γυναίκα σε δύσκολη θέση. Αποδυναμώνεται, απομονώνεται, θυματοποιείται με τον καιρό», εξηγεί.
Και είναι θέμα χαρακτήρα πότε θα αντιδράσει. «Ορισμένες γυναίκες από το πρώτο περιστατικό, απομακρύνονται. Άλλες παραμένουν στη σχέση. Ο σύντροφος ζητάει συγνώμη, αλλάζει συμπεριφορά προσωρινά, το θύμα τον πιστεύει ή φοβάται να αντιδράσει και ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται», αναφέρει η κ. Μακρυγιάννη.
Η βία δεν είναι πάντα εμφανής
Στον ξενώνα έχουν καταφύγει γυναίκες θύματα κάθε μορφής βίας. Γυναίκες που βίωσαν έντονη βία από τον σύζυγό τους και παρενέβη η αστυνομία, άλλες με εμφανή τραύματα που χρειάστηκε να νοσηλευτούν σε νοσοκομείο, αλλά και θύματα χωρίς εμφανή τραύματα. «Η βία δεν αφήνει πάντα αποδείξεις. Μπορεί να είναι ψυχολογική. Εξαρτάται από τον χαρακτήρα και τα αντανακλαστικά της κάθε γυναίκας, πότε και πώς θα αντιδράσει», σημειώνει η κ. Μακρυγιάννη.
Ο θύτης πάντα παραμονεύει
Ο κανονισμός λειτουργίας του ξενώνα προβλέπει τρίμηνη φιλοξενία στις γυναίκες θύματα που αναζητούν καταφύγιο πολλές φορές παίρνοντας μαζί τα ανήλικα παιδιά τους. «Στόχος του ξενώνα είναι να προστατευτεί η γυναίκα και το παιδί από το βίαιο περιβάλλον. Όχι να ιδρυματοποιηθεί», εξηγεί η κ. Μακρυγιάννη.
Εφαρμόζεται συμβουλευτική, παρέχεται ψυχολογική και επαγγελματική στήριξη. «Θέλουμε να κάνουμε τις γυναίκες να μη νιώθουν ότι εξαρτώνται από κάποιον. Να πατήσουν στα πόδια τους. Πολλές έφυγαν από τον ξενώνα και δεν έχουν επιστρέψει. Υπάρχουν όμως κι εκείνες που επέστρεψαν. Ο θύτης πάντα παραμονεύει», σημειώνει η κοινωνική λειτουργός του ξενώνα.
Τα περιστατικά βίας αυξήθηκαν λόγω καραντίνας
Το τελευταίο χρονικό διάστημα τα περιστατικά βίας σε βάρος γυναικών που βλέπουν το φως της δημοσιότητας είναι όλο και πιο συχνά.
«Σύμφωνα με τα στατιστικά της γραμμής S.O.S. παρατηρείται όντως αύξηση των περιστατικών. Ο εγκλεισμός φαίνεται να συντελεί στην αύξηση της βίας», αναφέρει η κοινωνική λειτουργός Βάσω Μακρυγιάννη για τα ζευγάρια που εξαιτίας της καραντίνας βρέθηκαν πολλές ώρες κάτω από την ίδια στέγη, χωρίς διέξοδο, με αποτέλεσμα οι προστριβές να γίνουν πιο έντονες.
Πλέον, στόχος του Ξενώνα Φιλοξενίας Γυναικών δεν είναι μόνο η προστασία των θυμάτων βίας. Αλλά μέσα από την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, η έγκαιρη παρέμβαση και η πρόληψη.
Πλέον υπάρχουν πολλές συμβουλευτικές δομές για γυναίκες. Μέσα από αυτές βρίσκουν καθοδήγηση για να φύγουν με ασφάλεια από το βίαιο περιβάλλον στο οποίο ζουν και να μπορέσουν να ορθοποδήσουν.
