Δύο και πλέον χρόνια περιμένουν στην… ουρά για να πληρωθούν οι δικηγόροι που προσφέρουν νομική βοήθεια σε αδύναμους οικονομικά πολίτες, ενώ την ίδια ώρα τα αιτήματα πενίας, δηλαδή οι αιτήσεις για τη δωρεάν παροχή νομικής βοήθειας, ολοένα και αυξάνονται.
Ρεπορτάζ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΡΟΥΓΚΑ
Σύμφωνα με πληροφορίες από το Πρωτοδικείο Βόλου, τα αιτήματα για νομική βοήθεια αυξήθηκαν το 2017 σε 228, ενώ το 2016 ήταν 207, το 2015 ήταν 160 και το 2014 ο αριθμός τους ήταν 37. Από την αρχή του χρόνου και μέχρι σήμερα στο Πρωτοδικείο Βόλου απευθύνθηκαν για δωρεάν νομική συνδρομή 48 πολίτες.
Μάλιστα, ο αριθμός των αιτήσεων αυτών αφορούν στις αστικές δίκες, στις δίκες που γίνονται στο Πρωτοδικείο και το Ειρηνοδικείο. Ο αριθμός για το σύνολο των αιτήσεων στα δικαστήρια Βόλου είναι μεγαλύτερος.
Στον μηνιαίο κατάλογο που καταρτίζει ο Δικηγορικός Σύλλογος Βόλου για τον διορισμό των δικηγόρων, περιλαμβάνονται 160 δικηγόροι από σύνολο 541.
Ανάμεσα στους νομικούς που προσφέρονται για δωρεάν νομική συνδρομή βρίσκονται και τα ονόματα παλιών δικηγόρων με πολυετή εμπειρία στον κλάδο.
Το θέμα της αμοιβής των δικηγόρων για το ευεργέτημα της πενίας έχει απασχολήσει την Ολομέλεια των προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, στην οποία συμμετέχει ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου, Χρήστος Στρατηγόπουλος.
Ο πρόεδρος της Ολομέλειας, Δημήτρης Βερβεσός, παρενέβη με επιστολή του στον διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γιώργο Πιτσιλή.
«Είναι αυτονόητο ότι το δικηγορικό σώμα στηρίζει ενεργά και διαχρονικά τον θεσμό της νομικής βοήθειας, ο οποίος συνδέεται άρρηκτα με το συνταγματικό δικαίωμα ισότιμης πρόσβασης στη δικαιοσύνη για τους πολίτες χαμηλού εισοδήματος. Παρά το γεγονός ότι η Πολιτεία, και ειδικώς το ΤΑΧΔΙΚ (Ταμείο Χρηματοδότησης Ακινήτων Δικαστικών Μεγάρων), έχουν υποχρέωση να εξοφλούν έγκαιρα τις οφειλόμενες αμοιβές, οι συμμετέχοντες δικηγόροι καταγγέλλουν ότι η καθυστέρηση εξόφλησης ξεπερνά το έτος, και σε ορισμένες περιπτώσεις φθάνει ακόμη και τα δύο έτη…», αναφέρει στην επιστολή του.
Ο κ. Βερβεσός τονίζει ότι «θεωρούμε αναγκαίο να οριστεί ως χρόνος εκδόσεως φορολογικών στοιχείων ο χρόνος είσπραξης της αμοιβής, στις περιπτώσεις παροχής νομικών υπηρεσιών μέσω του θεσμού της νομικής βοήθειας, καθώς και σε όλες τις περιπτώσεις παροχής υπηρεσιών προς φορείς του δημοσίου και του ευρύτερου δημοσίου τομέα, που η αμοιβή δεν καταβάλλεται κατά τον χρόνο διενέργειας της δικηγορικής πράξης».
Σύμφωνα με πληροφορίες από δικηγορικούς κύκλους, ο πραγματικός χρόνος αναμονής για την καταβολή των χρημάτων είναι κατά πολύ μεγαλύτερος από τα δύο έτη. Όπως επισημάνθηκε στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ, η αμοιβή καταβάλλεται σε χρονικό διάστημα που φτάνει και τα δύο έτη από τη στιγμή της έκδοσης των αποφάσεων.
Εντούτοις, μία υπόθεση προσδιορίζεται και συζητείται στα δικαστήρια μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα από τη στιγμή διάπραξης ενός αδικήματος, ενώ η απόφαση του δικαστηρίου στις αστικές δίκες δεν εκδίδεται αυθημερόν μετά τη συζήτηση της υπόθεσης, αλλά ανάλογα με το περιεχόμενο του αδικήματος και τη διαδικασία, μετά από κάποιους μήνες.
Όλο αυτό το χρονικό διάστημα, το οποίο μπορεί να φτάνει και τα τέσσερα έτη, οι δικηγόροι έχουν ήδη καταβάλει τον ΦΠΑ για την αμοιβή τους την οποία όμως δεν έχουν εισπράξει ακόμη, με την έκδοση του διπλότυπου.
Τα προβλήματα με την καταβολή της αμοιβής για τη δωρεάν νομική συνδρομή παρουσιάστηκαν εδώ και 2,5 χρόνια με την ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων. Παρόλα αυτά οι δικηγόροι συνεχίζουν να πραγματοποιούν αξιοπρεπώς το λειτούργημά τους, με σεβασμό απέναντι στην κοινωνία, αν και η δικηγορική ύλη έχει μειωθεί θεαματικά.
Μεγάλα τμήματα του δικηγορικού σώματος, σύμφωνα με πρόσφατη ενημέρωση που έκανε ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου Χρήστος Στρατηγόπουλος, αντιμετωπίζουν με δραματικό τρόπο τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το Πρωτοδικείο Βόλου εξέδωσε το 2007 συνολικά (σε όλες τις πολιτικές διαδικασίες) 7.331 αποφάσεις. Το 2012, ο αριθμός των εν λόγω αποφάσεων ανήλθε στις 3.239, ενώ τέλος, το 2017 συρρικνώθηκε περαιτέρω στις 2.876.
Αντίστοιχα, το Ειρηνοδικείο Βόλου (παρά το γεγονός ότι από το έτος 2011 ενσωματώθηκαν στις αρμοδιότητες του –μεταξύ άλλων– οι αιτήσεις υπαγωγής στον Ν 3869/2010), το μεν 2007 εξέδωσε συνολικά (σε όλες τις πολιτικές διαδικασίες) 1.959 αποφάσεις, το 2012 3.904 αποφάσεις, ενώ το 2017 ο αριθμός των αποφάσεων συρρικνώθηκε στις 2.325.
Από το 2014 η αύξηση των αιτημάτων
Η αύξηση στα αιτήματα για δωρεάν νομική συνδρομή είναι θεαματική από το 2014 και μετά. Σε πανελλαδικό επίπεδο τα αιτήματα ανήλθαν το 2018 (από την αρχή του χρόνου και μέχρι σήμερα) σε 1.713, ενώ το 2017 ήταν 7.877, το 2016 ήταν 5.228, το 2015 ήταν 5.699 και το 2013 ήταν 551.
Σύμφωνα με τον Νόμο 3226/2004, αρμόδια αρχή για την εξέταση της αίτησης παροχής νομικής βοήθειας σε ποινικές υποθέσεις είναι ο πρόεδρος του δικαστηρίου στο οποίο εκκρεμεί προς εκδίκαση η υπόθεση του αιτούντος ή ενώπιον της οποίας πρέπει να ασκηθεί το σχετικό ένδικο μέσο ή βοήθημα.
Δικαιούχοι νομικής βοήθειας είναι οι χαμηλού εισοδήματος πολίτες κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δικαιούχοι είναι, επίσης, οι χαμηλού εισοδήματος πολίτες τρίτου κράτους και ανιθαγενείς, εφόσον έχουν, νομίμως, κατοικία ή συνήθη διαμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πολίτες χαμηλού εισοδήματος, δικαιούχοι νομικής βοήθειας, είναι εκείνοι των οποίων το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τα δύο τρίτα των κατώτατων ετήσιων ατομικών αποδοχών που προβλέπει η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Σε περίπτωση ενδοοικογενειακής διαφοράς ή διένεξης, δεν λαμβάνεται υπόψη το εισόδημα εκείνου με τον οποίο υπάρχει η διαφορά ή διένεξη.
