ΤΟΠΙΚΑ

«Να γίνουμε κύριοι του εαυτού μας»…

να-γίνουμε-κύριοι-του-εαυτού-μας-570727

Την κρίση οι Ευρωπαίοι πρέπει να τη δούμε ως ευκαιρία απαλλαγής από εσφαλμένες πρακτικές. Το ίδιο και στην Ελλάδα φυσικά, όπου το πρόβλημά μας είναι ότι δεν έχουμε απόλυτη συνείδηση της θέσης μας, δεν επεξεργαζόμαστε τα πράγματα πρωτότυπα και με τη δική μας οπτική, αλλά αντίθετα αντιγράφουμε δουλικά μοντέλα και εφαρμόζουμε μιμητικά λύσεις.

Τις επισημάνσεις αυτές κάνει με σημερινή συνέντευξή του στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ο Κ. Πώποτας, αντιπρόεδρος στο Κοινό των Μαγνήτων, που βρέθηκε στην τοπική επικαιρότητα την εβδομάδα που μας πέρασε, με την ημερίδα που πραγματοποίησε σε συνεργασία με τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Μαγνησίας.

Ο Βολιώτης δικηγόρος με ειδίκευση τη Νομική Πληροφορική και το Κοινοτικό Δίκαιο και προϊστάμενος του Τμήματος Δικαιωμάτων εκ του κανονισμού, Κοινωνικών, Ιατρικών Υποθέσεων και Συνθηκών Εργασίας στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, μιλά για την οικονομική κρίση στην Ευρώπη και για τα κακώς κείμενα στην Ελλάδα. Μιλά ακόμη και για εκείνα που τον πληγώνουν στην πόλη που γεννήθηκε και αναπολεί το 2ο Γυμνάσιο Βόλου από το οποίο αποφοίτησε και τη ζωντάνια που απέπνεαν στο παρελθόν οι μεταμεσονύκτιες αίθουσες σύνταξης του ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ.

Λέμε συχνά, εδώ στην Ελλάδα, ότι η Ευρώπη βιώνει τη μεγαλύτερη μετά το 1929 οικονομική κρίση. Αληθεύει αυτό ή είναι μία βολική ιδέα που επαναλαμβάνεται;

Αληθεύει, διότι η Ευρώπη δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί πολιτικά και επομένως ο οικονομικός συντονισμός γίνεται με μηχανισμούς δυσκίνητους και ατελέσφορους. Αληθεύει επίσης ότι ο κόσμος ολόκληρος βρίσκεται σε κρίση, χωρίς δυνατότητα πρόβλεψης των επόμενων σταδίων και με αποδεδειγμένη την αποτυχία των παραδοσιακών οικονομικών συνταγών. Όμως η κρίση πρέπει να ειδωθεί ως ευκαιρία απαλλαγής από εσφαλμένες πρακτικές. Είναι εξάλλου καιρός να συνειδητοποιήσουμε ότι κανένα κράτος της Ευρώπης μόνο του δεν είναι σε θέση να αλλάξει τη μοίρα του και ότι η Ευρωπαϊκή Ιδέα είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Σε κάθε περίπτωση, επειδή είμαι οπαδός της χαοτικής προσέγγισης στην οικονομία, θεωρώ ότι από μόνο του το σύστημα θα αυτοοργανωθεί γύρω από άλλους πόλους – ένας από αυτούς είναι προφανώς η Κίνα που θα είναι ο επόμενος οικονομικός κολοσσός και η Ευρώπη πρέπει να φροντίζει να είναι ο δεύτερος.

Και τότε και τώρα ο ρόλος του τραπεζικού τομέα ήταν καταλυτικός. Δεν άλλαξε κάτι. Και τότε η κρίση ξεκίνησε από τις τράπεζες…

Οι συνθήκες της οικονομίας τότε και τώρα ήταν εντελώς διαφορετικές και νομίζω ότι είναι λάθος να αναζητήσουμε τις απαντήσεις στο μοιραίο ή στην κυκλικότητα των κρίσεων, διότι τότε μοιράζουμε συγχωροχάρτια. Έχουν περάσει εντωμεταξύ και Μπρέτον Γουντς και οικονομικές ενοποιήσεις. Πιστεύω ότι πρέπει να είμαστε πολύ πιο αυστηροί για όσους έχουν ευθύνη στην παρούσα κρίση, και δεν ευθύνονται μόνο οι τράπεζες.

Ποιο νομίζετε ότι είναι αυτή τη στιγμή το βασικό πρόβλημα της Ελλάδος;

Νομίζω ότι το κύριο πρόβλημα, διαχρονικό εξάλλου, είναι ότι δεν έχουμε απόλυτη συνείδηση της θέσης μας, δεν επεξεργαζόμαστε τα πράγματα πρωτότυπα και με τη δική μας οπτική, αντιγράφουμε δουλικά μοντέλα και εφαρμόζουμε μιμητικά λύσεις – Από την άλλη δεν παραβλέπω το βάρος μιας τεράστιας παραοικονομίας που ανδρώθηκε ελλείψει αποτελεσματικού κρατικού τομέα, αλλά και λόγω των σκληρύνσεων που χαρακτήριζαν τον τραπεζικό τομέα ως και πρόσφατα.

Τι κάνουν οι Ευρωπαίοι που δεν μπορούμε να κάνουμε εμείς;

Και εμείς Ευρωπαίοι είμαστε και μπορούμε και εμείς να το κάνουμε, δηλαδή να διαχειριζόμαστε τις υποθέσεις της οικονομίας ως σώφρονες οικογενειάρχες, αλλά κυρίως πρέπει να πάψουμε να πιστεύουμε στο κλισέ «μας ζηλεύουν όλοι για τον τρόπο ζωής μας» που μας οδηγεί σε ασύδοτη κατανάλωση. Τέλος πρέπει σιγά -σιγά να εμπνεόμαστε και από άλλες φωνές που μιλούν για νέους δείκτες ευημερίας αλλά και για θέσεις που τονίζουν ότι σήμερα δεν έχει αξία η πρόσβαση στην ιδιοκτησία αλλά το δικαίωμα στην πρόσβαση – στις υποδομές, στην παιδεία, στα απλά καθημερινά στοιχεία της οργάνωσης της ζωής, αντικειμενικά και σε συνδυασμό με αξιοκρατία.

Ποια ομάδα του πληθυσμού πιστεύετε ότι κινδυνεύει περισσότερο με συρρίκνωση εισοδημάτων και ανεργία λόγω της κρίσης;

Φοβούμαι ότι δεν θα είναι οι νεότεροι, αλλά οι υψηλότερα αμειβόμενοι που πλησιάζουν τη σύνταξη, πράγμα που θα μεταφραστεί σε υποχώρηση της ποιότητας ζωής. Συνεχίζω να πιστεύω ότι η συμπίεση μισθών και συντάξεων στραγγαλίζει την οικονομία και ότι θα ήταν καλύτερα το κράτος να υποκατασταθεί σε όλες τις επιχειρήσεις και τράπεζες που αποδείχτηκαν απροετοίμαστες για την κρίση χωρίς βεβαίως να αναλάβει τα βάρη της προηγούμενης διαχείρισης, όμως φαίνεται ότι άλλες συνταγές δοκιμάζονται και δυστυχώς λόγω αυτού θεωρώ ότι δεν βρισκόμαστε στο τέλος της καθίζησης της οικονομίας.

Υπάρχει, πιστεύετε, όντως κίνδυνος να διωχθεί η Ελλάδα από το ευρώ; Είναι η χώρα μας και πάλι το μαύρο πρόβατο στην Ε.Ε.;

Η αποβολή ενός κράτους από την Ευρωζώνη είναι τεράστια πολιτική και οικονομική ευθύνη και θα προκαλέσει τριγμούς σε όλο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Δεν πιστεύω συνεπώς ότι ο κίνδυνος αυτός είναι ορατός. Δεν παύουν βεβαίως οι επιδόσεις μας να υπολείπονται σημαντικά άλλων κρατών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είμαστε τα μοναδικά μαύρα πρόβατα.

Στη Γαλλία, την Αγγλία και αλλού έγιναν κινητοποιήσεις για την οικονομική κρίση. Γιατί όμως εντυπωσίασαν τόσο πολύ τους ξένους οι δύο διαδηλώσεις της Αθήνας τον περασμένο Δεκέμβρη;

Κυρίως στη Γαλλία οι ελληνικές διαδηλώσεις υπενθύμισαν το κλίμα που οδήγησε στο Μάη του 68, διότι δεν έγιναν ως ευθεία κινητοποίηση κατά της οικονομικής δυσπραγίας. Κάποιοι φοβήθηκαν την μεταλαμπάδευση στη δική τους χώρα, άλλοι ήλπισαν ότι ήταν η αρχή μιας παγκόσμιας λαϊκής εξέγερσης. Έξι μήνες μετά τα αδιέξοδα έχουν όμως επανέλθει και η ιδανική κινητοποίηση φαντάζει ουτοπία όπως απέδειξε στη Γαλλία η σχετικά άτονη εκδήλωση για την Πρωτομαγιά και η επακόλουθη, εντελώς υποτονική, απεργία στις 13 Ιούνη που αναίρεσε κάθε προσδοκία συνέχισης.

Τι είναι αυτό που σας θλίβει περισσότερο όταν έρχεστε στην Ελλάδα;

Η σπατάλη χρόνου σε όλα τα επίπεδα, είτε λόγω έλλειψης υποδομών είτε από έλλειψη αποφασιστικότητας στη λήψη αποφάσεων είτε από έλλειψη κατάλληλων στοιχείων και πληροφοριών που θα βοηθούσαν στην επιλογή λύσης ή το χειρότερο από αδιαφορία. Επιπλέον ο σύγχρονος Ελληνας έχει απεμπολήσει βασικές αρχές, όπως ο σεβασμός του άλλου, πράγμα που κάνει δύσκολη την καθημερινή επαφή.

Στο Βόλο;

Κατά πρώτο εκπλήσσομαι πάντα από την εμμονή στην φυσική μας προίκα ως ξεκάρφωμα για να μην ανατρέψουμε τα κακώς κείμενα. «Ο Βόλος είναι η ωραιότερη πόλη του κόσμου» εισπράττω συχνά, ως απάντηση στην κριτική για την έλλειψη καθαριότητας και την αποδυνάμωση των υποδομών. Τρομάζω με την αναντιστοιχία των ρυθμιστικών και άλλων σχεδίων που ακολουθούν ανεπεξέργαστους τυφλοσούρτες και κατά την άποψή μου εκδηλώνουν αδυναμία να θέσουν προτεραιότητες, καθώς προσπαθούν να είναι εξαντλητικά χωρίς να επιφέρουν ανάσχεση στην απογύμνωση της πόλης από υποδομές. Τέλος θυμώνω όλο και περισσότερο, καθώς ο χρόνος περνά χωρίς αποτέλεσμα, και θεωρώ πλέον ύποπτη την αδράνεια απέναντι στην αδήριτη ανάγκη συνένωσης των δήμων του πολεοδομικού συγκροτήματος.

Τι νομίζετε ότι πρέπει και μπορεί να αλλάξει;

Νομίζω ότι πρέπει να αναζητήσουμε το πνεύμα της πόλης, όταν γεννιόταν στα μέσα του 19ου αιώνα – γιατί ο Βόλος είναι ένα πόλισμα πολύ πρόσφατο. Τότε η πόλη έλαμψε- με κέντρο πολλούς επανακάμψαντες απόδημους – γιατί υπήρξε μια τομή με την παράδοση, ένα άλμα προς τα εμπρός, που επέτρεψε στο Βόλο να διαφοροποιηθεί από τον οθωμανικό του περίγυρο. Ο Βόλος χρειάζεται νέους ανθρώπους, βέλτιστες πρακτικές παντού αλλά χρειάζεται και ιεράρχηση των αναγκών – θα πρότεινα να δοθεί βάρος στην καθαριότητα αλλά και στην επανοργάνωση του κυκλοφοριακού με άλλο μάτι – δείτε ως απλό παράδειγμα την αποτυχία του περιφερειακού ή την εμμονή στην κατάτμηση της χρήσης της Ρήγα Φεραίου, ενός από τους κεντρικότερους, φαρδύτερους και πλέον προσβάσιμους δρόμους της πόλης, προς χάριν της Παλιάς Ηλεκτρικής ή της λαϊκής.

Ποιο νομίζετε ότι είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα για τη Μαγνησία που μπορεί να αλλάξει σημαντικά τα πράγματα στην περιοχή μας;

Η κομβική γεωγραφική της θέση η οποία θα μπορούσε πραγματικά να ανατρέψει πολλά δεδομένα για συνδυασμένες μεταφορές. Πιστεύω ακόμα και τώρα ότι η περιοχή του Αλμυρού μπορεί να αποτελέσει τεράστιο πόλο ανάπτυξης, αν μετατραπεί σε σύμφυση αξόνων μεταφορών, όμως ο καιρός περνά και η καθυστέρηση στην ανάπτυξη υποδομών δεν συγχωρεί.

Η θέση της Μαγνησίας στην Ελλάδα, στην Ευρώπη, στον κόσμο;

Νιώθω ότι η Μαγνησία δεν αποτελεί κεντρική αναφορά στους παρόντες εθνικούς σχεδιασμούς ανάπτυξης αν διαβάζω σωστά τα χωροταξικά σχέδια που προτείνονται. Στην Ευρώπη η Μαγνησία δεν είναι το πρώτο μέλημα και στον παγκόσμιο χάρτη η Μαγνησία δεν αποσπά την προσοχή – η Σκιάθος ξεχωρίζει αλλά ωσεί να μην ανήκε στην Μαγνησία. Συνοπτικά αν μας ενδιαφέρει να μας γνωρίζουν ανά τον κόσμο πρέπει να κάνουμε συστηματική «δήλωση παρουσίας» και πολύχρονη δουλειά. Οι Μεσογειακοί είναι ένα στάδιο, αλλά, όπως και τα προολυμπιακά τουρνουά δεν μας εκτόξευσαν στη χορεία των διασήμων προορισμών. Από μόνοι τους δεν αρκούν για να αλλάξουν τη μοίρα της περιοχής.

Η υστέρηση του Νομού και της χώρας είναι πιστεύετε θέμα ιδιοσυγκρασίας του έλληνα, έλλειψη πολιτικής βούλησης ή έλλειψη οικονομικών πόρων;

Είναι συνδυασμός όλων αυτών αλλά – χωρίς να παραβλέπω τις προσπάθειες της νομαρχιακής αυτοδιοίκησης να διαχειριστεί την μιζέρια – νομίζω ότι οφείλεται στην απώλεια φάσης ως προς τις πιο σύγχρονες αντιλήψεις για τη λειτουργία του κράτους και της τοπικής αυτοδιοίκησης και στην έλλειψη νέων ιδεών και δημιουργικού πνεύματος. Τέλος σε μεγάλο βαθμό στην μοιρολατρική αποδοχή της αδυναμίας βελτίωσης της θέσης του καθενός, της Μαγνησίας και της χώρας γενικότερα.

Το Κοινό των Μαγνήτων. Κοινό πεδίο συνέλευσης όλων όσοι συνδέονται με το νόστο της πατρίδας ή κάτι περισσότερο;

Το Κοινό είναι ένα πρωτότυπο και ευέλικτο σχήμα διότι η σύλληψη του ξεπέρασε την κλασσική σωματειακή δομή. Ο κάθε απόδημος προσέρχεται με τη δική του θεώρηση χωρίς αυτό να υποχρεώνει τους άλλους σε ταυτόσημη προσέγγιση. Το Κοινό είναι ένα ενδιαφέρον εργαστήρι που προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες της στιγμής, ώστε κατά περίσταση να είναι είτε ένα κέντρο αναφοράς για εκείνους που αναζητούν την επανασύνδεση με τη Μαγνησία, είτε φορέας προβολής της Μαγνησίας, είτε να δρα ως φωνή της συνείδησης των τοπικών αρχών ή αρχόντων, παραμένοντας πάντα σε μεγάλη εγγύτητα. Δεν ισχυρίζομαι ότι το Κοινό έχει ωριμάσει, είναι αλήθεια ότι όσο περισσότεροι απόδημοι προστεθούν τόσο η λειτουργία του θα γίνει πιο ενδιαφέρουσα και αυτό άλλωστε επιδιώκουμε.

Μεγαλώσατε με τα βιώματα και την ατμόσφαιρα μίας μεγάλης ελληνικής επαρχιακής εφημερίδας. Ποιες είναι αλήθεια οι διαφορές ανάμεσα στον περιφερειακό Τύπο της χώρας μας και τον αντίστοιχο της Ευρώπης;

Η κρίση του Τύπου είναι διεθνής και έντονη αλλά μετά από μια περίοδο όπου ο επαρχιακός τύπος στην Ευρώπη αλώθηκε από οικονομικά συμφέροντα η ανάγκη για ανεξάρτητες επαρχιακές εφημερίδες αρχίζει να γίνεται εκ νέου αισθητή. Το Ιντερνετ υπόσχεται απάντηση στο ύψος επενδύσεων που απαιτούσε η έκδοση εφημερίδων, χωρίς να δίνει άμεσα λύση, και η επόμενη πενταετία θα είναι κρίσιμη για την επιβίωση του «έντυπου» Τύπου. Ο ευρωπαϊκός επαρχιακός Τύπος παλαίει μεταξύ δωρεάν εκδόσεων και παραδοσιακών παρουσιάσεων με έντονο τοπικιστικό προσανατολισμό. Ο ελληνικός περιφερειακός Τύπος όσο και αν ακολουθεί ευρωπαϊκές τάσεις διαμορφώνει απαντήσεις για « low cost» εφημερίδες με διεθνή – αν και μάλλον ομοιόμορφη – κάλυψη. Εγώ βέβαια συνεχίζω να αναπολώ τη ζωντάνια των μεταμεσονύκτιων αιθουσών σύνταξης στο παρελθόν.

Αν σας έλεγα να βάλετε ένα τίτλο στη συνέντευξη, ποιος είναι αυτός που θα σας αντιπροσώπευε περισσότερο;

Θα την άφηνα ατιτλοφόρητη, διότι στα σοβαρά έντυπα μόνο οι ουσιαστικές ειδήσεις δικαιούνται τίτλου. Οι τίτλοι στις συνεντεύξεις μου φαντάζουν πάντοτε στημένοι, αλλά εν είδει ανατρεπτικής πρότασης θα δοκίμαζα να δώσω τον τίτλο που χρησιμοποιώ κάπου στο Facebook: «κύριοι της μοίρας μας».

Ποιος είναι ο Κώστας Πώποτας;

Κατεξοχή ένας «change agent», ένας συντελεστής αλλαγής. Νιώθω ιδιαίτερη περηφάνεια για το γεγονός ότι στην καριέρα μου και σε όλους τους τομείς στους οποίους δούλεψα, στη νομική και διοικητική πληροφορική, στη διοίκηση γενικότερα, στα ευρωπαϊκά σχολεία, κατόρθωσα να καταργήσω παλαιές αγκυλώσεις και να εγκαταστήσω νέα παιδεία. Θεωρώ εντούτοις ότι είμαι απλά ένας Μάγνης που εκμεταλλεύτηκε σωστά την προετοιμασία που του εξασφάλισε μια σειρά συγκυριών – το εξαιρετικό 2ο Γυμνάσιο, το Γαλλικό Ινστιτούτο (τι έγκλημα η κατάργηση του παραρτήματος στο Βόλο!), η Μάγδα Λιάκου επίσης για τα αγγλικά μου – ο οποίος ευτύχησε να προετοιμάσει τα όπλα του κοντά σε σημαντικούς ανθρώπους που του δίδαξαν την επιμονή, την εντιμότητα στην προσέγγιση και την τόλμη στην δημόσια έκφραση απόψεων και την ταχύτητα στη λήψη των αποφάσεων.

#Tags

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου