Mε τη φράση «παζάρι και νομιμότητα δε γίνεται» απαντά η Αντιδήμαρχος Διοικητικών Υπηρεσιών και Καθαριότητας κ. Νατάσσα Οικονόμου, σε επερώτηση των δημοτικών συμβούλων Γιώργου Μουλά και Νίκου Χαυτούρα που ζητούσαν να πληροφορηθούν τους λόγους που οδήγησαν τη Δημοτική Αρχή στην απόφαση να καταργήσει την εμποροπανήγυρη, στερώντας έτσι από τα δημοτικά ταμεία σημαντικά έσοδα.
Ειδικότερα η απάντηση της Αντιδημάρχου Βόλου έχει ως εξής:
«Η Δημοτική Αρχή, από το 2011, αναγνωρίζοντας την ιστορικότητα, τη δημοφιλία, αλλά και τα αρνητικά φαινόμενα στη λειτουργία του θεσμού, δήλωσε την πρόθεσή της για τη διοργάνωση Εμποροπανήγυρης, αφενός αναβαθμισμένης ποιοτικά, αφετέρου με όρους απόλυτης νομιμότητας και διαφάνειας. Για το λόγο αυτό, φρόντισε για την κατάρτιση και ψήφιση από το Δ.Σ. μίας από τις πιο πλήρεις σχετικές Κανονιστικές αποφάσεις στη χώρα, στην προσπάθειά της να θέσει σαφείς όρους για όλες τις πτυχές της διαδικασίας διοργάνωσης και λειτουργίας της Εμποροπανήγυρης.
Η αναστάτωση και τα προβλήματα που προκλήθηκαν, κατά τη διοργάνωση του 2012, καταστάσεις ασυνήθιστες προφανώς σε άλλες εποχές, οφείλονταν αποκλειστικά και μόνο στην επιμονή της Δημοτικής Αρχής να τηρηθεί πιστά η Κανονιστική σε όλη της την έκταση και, κυρίως, ο όρος που αφορά στην ύπαρξη των απαραίτητων νομιμοποιητικών εγγράφων, προκειμένου να έχει κάποιος ενδιαφερόμενος το δικαίωμα της συμμετοχής, και συγκεκριμένα των παραστατικών της ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας. Και συνακόλουθα, στη διενέργεια ελέγχων εκ μέρους των αρμόδιων οργάνων για τη διαφύλαξη της νομιμότητας, κατά τη λειτουργία της Εμποροπανήγυρης. Στα παραπάνω επέμεινε με απόλυτη συνέπεια η Δημοτική Αρχή, παρά τη μειωμένη συμμετοχή στο παζάρι και την απώλεια εσόδων που μοιραία συνεπαγόταν για το Δήμο αυτή η στάση.
Δυστυχώς, με την ανοχή όλων και, κυρίως, της επίσημης πολιτείας -που επιτρέπει την έκδοση εγγράφων (συγκεκριμένων μάλιστα διαχρονικά συντακτών – υπαλλήλων), όπου διατυπώνονται απόψεις – «παραθυράκια» για παρανομίες-, καλλιεργήθηκαν για χρόνια νοσηρές νοοτροπίες, που είναι πολύ δύσκολο να ξεριζωθούν, και έκνομες συμπεριφορές, όπως αυτές που ζήσαμε, στη διάρκεια της Εμποροπανήγυρης: άρνηση συμμόρφωσης προς τις απαιτήσεις για συμμετοχή, απειλές προς υπαλλήλους, παρεμπόδιση των ελέγχων, ώστε να μην είναι δυνατή η επιτόπια ταυτοποίηση των συμμετεχόντων, κλείσιμο των περιπτέρων, απειλές για διακοπή της ηλεκτροδότησης, με κίνδυνο για την ασφάλεια των επισκεπτών, διαμαρτυρίες, με επιχειρήματα του τύπου: «όλη η Ελλάδα είναι παράνομη, είστε ο μόνος δήμος που ζητά αυτά τα δικαιολογητικά, κανείς δε μας τα ζητάει, γιατί αφήνετε κενούς χώρους» κ.ά. τέτοια λυπηρά.
Από τη μια, λοιπόν, αυτή η ασυδοσία, κι από την άλλη, η νομοθεσία, η οποία, στην πράξη, δε διευκολύνει την επιβολή κυρώσεων, καθιστούν σχεδόν αδύνατη την τήρηση της νομιμότητας. Γιατί οι έλεγχοι, για να έχουν αποτέλεσμα, πρέπει να γίνονται σε ώρες λειτουργίας της Εμποροπανήγυρης, ώστε να είναι ανοιχτά τα περίπτερα. Το κλείσιμο των τελευταίων, όμως, κατά τους ελέγχους, οι απειλές για διακοπή της ηλεκτροδότησης και πιθανοί κίνδυνοι για τους επισκέπτες, λειτουργούν ανασταλτικά στην εφαρμογή αποφασιστικών κατασταλτικών μέτρων. Οπότε, συνεχίζονται οι έλεγχοι και παίζεται ένα διαρκές «κρυφτούλι», με εφικτό στόχο τον περιορισμό μόνο, όχι την εξάλειψη, της ασυδοσίας κάποιων.
Στη μεγάλη αυτή προσπάθειά της, η Δημοτική Αρχή δεν είχε στήριξη ούτε από τους φυσικούς της συμμάχους. Ο εμπορικός σύλλογος, παρά τα σημαντικότατα κίνητρα που προβλέπονται στην Κανονιστική για τη συμμετοχή των ντόπιων εμπόρων (προνομιούχες θέσεις, έκπτωση), εξέφρασε την αντίθεσή του με το παζάρι ως έναν αναχρονιστικό θεσμό. Ακούστηκαν ακόμη και προτάσεις από συνδικαλιστικά στελέχη των εμποροβιοτεχνών να απαλειφθεί ο επίμαχος όρος από την Κανονιστική, για να μπορούν να συμμετέχουν στο παζάρι μέλη τους που δε διέθεταν τα νόμιμα παραστατικά…
Με αυτή την «πλούσια» εμπειρία, γίνεται απολύτως κατανοητό αυτό που μας δήλωσε -όχι με κυνισμό, αλλά ως αποτέλεσμα αξιολόγησης μιας πραγματικής κατάστασης- κάποιος, εμπλεκόμενος, εδώ και χρόνια, στη διαδικασία διοργάνωσης εμποροπανηγύρεων σε άλλο μεγάλο δήμο, ότι «παζάρι και νομιμότητα δε γίνεται». Και αποδεικνύεται από τα πράγματα ότι έτσι έχει η κατάσταση. Αν δεν υπάρξει σοβαρή αντιμετώπιση του θέματος από την κεντρική διοίκηση και αν, γενικότερα, δεν υπάρξει κοινωνική βούληση για την αντιμετώπιση όλων των παρεμφερών φαινομένων ανομίας, ούτε η χώρα θα βγει από το τέλμα, στο οποίο βρίσκεται, αλλά ούτε και, σε τοπικό επίπεδο, έχει νόημα να συνεχίζει την ύπαρξή του ένας θεσμός με τέτοιους όρους.
Χρήσιμα συμπεράσματα εξάλλου αποκομίζει κάποιος για το μέγεθος της φοροδιαφυγής που προφανώς σημειωνόταν στο παζάρι, αναλογιζόμενος ότι τα έσοδα του νέου Δήμου Βόλου από την Εμποροπανήγυρη, το 2012, παρά το γεγονός ότι είχε πληρότητα κατά το ήμισυ και παρά τα προβλήματα και τις εντάσεις που υπήρξαν, ήταν περισσότερα από τα εμφανιζόμενα στον πρώην Δήμο Αισωνίας, το 2010, ενώ οι τιμές ήταν ίδιες ή χαμηλότερες από το 2010. Η κοινωνία, λοιπόν, θα πρέπει να αποφασίσει αν θα επιβραβεύονται και θα κυριαρχήσουν φαινόμενα «Ύδρας» ή αν, στην κρίση που βιώνουμε σε όλα τα επίπεδα, οικονομική, πολιτική, κοινωνική, ηθική, θα προσπαθήσουμε να αλλάξουμε πορεία».
