Αφηγήσεις εμπόρων και δημοσιεύματα του ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ δίνουν το κλίμα της αγοράς στο μακρινό παρελθόν
Αρωμα νοσταλγίας και εικόνες παλιών καλών εποχών συνθέτουν το σεργιάνι στην παλιά αγορά του Βόλου, τότε που όλα ήταν διαφορετικά, ακόμη και η εικόνα της εκπτωτικής περιόδου, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά έμποροι που έχουν γράψει τη δική τους ιστορία. Η σημερινή υποτονική εικόνα απέχει αρκετά από τις παλιές καλές εποχές της εμπορικής ευμάρειας και των ασφυκτικά γεμάτων καταστημάτων. Ο εκπτωτικός παλμός του μακρινού παρελθόντος καταγράφεται με αδρές πινελιές σε δημοσιεύματα του ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ της περιόδου ’50, ΄60 και ’70 που περιγράφουν τη «ζωηρότατη κίνηση στην εμπορική αγορά» με δεκάδες καταναλωτές να δημιουργούν το αδιαχώρητο στα καταστήματα.
Ρεπορτάζ: ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ
Πολλά άλλαξαν στο πέρασμα του χρόνου αλλά πάντα έχει ενδιαφέρον η καταγραφή του κλίματος, της εποχής, των καταστάσεων, μέσα από αφηγήσεις ανθρώπων που βίωσαν τις παλιές, καλές εποχές της τοπικής εμπορικής αγοράς. Η εκπτωτική περίοδος που άνοιξε αυλαία, αποτέλεσε την αφορμή για μια νοσταλγική περιήγηση στην Ερμού, στα παλιά καταστήματα που έσφυζαν από ζωή, προσελκύοντας το ενδιαφέρον των καταναλωτών, οι οποίοι ταξίδευαν από κάθε γωνιά της Μαγνησίας για να προμηθευτούν διάφορα είδη, κυρίως ένδυσης και υπόδησης.
«Η Ερμού είχε λιγότερα καταστήματα τη δεκαετία του ’60. Δεν υπήρχαν τόσα πολλά καφέ όπως υπάρχουν σήμερα, δεν υπήρχαν αλυσίδες, αλλά μικρά καταστήματα, οικογενειακές συνήθως επιχειρήσεις. Τότε υπήρχαν πολλά καταστήματα νεωτερισμών» θυμάται η Λέλα Χατζηβασίλογλου της γνωστής εμπορικής οικογένειας του Βόλου.
Ο πεθερός της Βασίλης και στη συνέχεια ο σύζυγός της Θεόφιλος Χατζηβασίλογλου ανέπτυξαν αξιόλογη επιχειρηματική δραστηριότητα στην καρδιά της εμπορικής αγοράς, Ερμού με Χατζηαργύρη, για πολλά χρόνια, βιώνοντας τον παλμό μιας διαφορετικής νοσταλγικής εποχής.
Ο «Αγνωστος πόλεμος» πρωταγωνιστούσε
Η κ. Χατζηβασίλογλου θυμάται με νοσταλγία τις εποχές που όλα ήταν διαφορετικά κι όπως αφηγείται χαρακτηριστικά, όταν προβάλλονταν θρυλικά σήριαλ όπως ο «Αγνωστος πόλεμος», ερήμωνε η Ερμού και άδειαζαν τα καταστήματα. «Την εποχή που βγήκε η τηλεόραση και προβάλλονταν τα σίριαλ που ήταν δημοφιλή, ερήμωνε η Ερμού γιατί ο κόσμος πήγαινε να δει τηλεόραση. Τα καταστήματα που πουλούσαν τηλεοράσεις τις είχαν ανοιχτές στη βιτρίνα και συγκεντρώνονταν απέξω ο κόσμος για να παρακολουθήσει το αγαπημένο του σίριαλ. Κατόπιν, σιγά – σιγά ο κόσμος άρχισε να βλέπει τηλεόραση στο σπίτι του και όσοι δεν είχαν τηλεόραση, πήγαιναν σε συγγενικά ή φιλικά σπίτια» συνεχίζεται η αφήγηση της κ. Χατζηβασίλογλου.
Κόσμος έξω από τα καταστήματα
Εικόνες του παρελθόντος και του εκπτωτικού κλίματος που επικρατούσε παλιά μεταφέρει στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ο συνταξιούχος έμπορος Θανάσης Κοντονίνας ο οποίος εργάστηκε επί 62 χρόνια στην αγορά, αρχικά ως εμποροϋπάλληλος και στη συνέχεια ως έμπορος.
«Βρίσκομαι στην αγορά από την ηλικία των 10 ετών» αφηγείται. «Η περίοδος των εκπτώσεων του Φεβρουαρίου και του Αυγούστου ήταν η τρίτη καλή εποχή για τα εμπορικά καταστήματα μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων και του Πάσχα και διαρκούσε είκοσι μέρες. Από 1η Φεβρουαρίου μέχρι 20 Φεβρουαρίου και από 1η μέχρι τις 20 Αυγούστου» θυμάται.
Υπήρχε κίνηση στα καταστήματα και ο κόσμος κατέβαινε κατά κύματα στην Ερμού για να ψωνίσει. «Υπήρχε κόσμος που περίμενε να ανοίξουν τα μαγαζιά. Ο κόσμος ψώνιζε σε αυτό το εικοσαήμερο» αναφέρει ο κ. Κοντονίνας.
Ο εμπορικός χάρτης του παρελθόντος ήταν τελείως διαφορετικός καθώς οι έμποροι ήταν αυτοαπασχολούμενοι με ένα μικρό αριθμό υπαλλήλων. Υπήρχαν μικρά οικογενειακά καταστήματα ως επί το πλείστον και προσωπική επαφή του πελάτη με τον καταστηματάρχη. «Κατέβαιναν και από το Πήλιο και από τα νησιά για να ψωνίσουν το εικοσαήμερο των εκπτώσεων και έπρεπε να βρισκόμαστε νωρίτερα στο κατάστημα. Βγάζαμε τα εμπορεύματα έξω και έπρεπε στις 8 το πρωί να έχουμε σκουπίσει, να έχουμε τελειώσει με την καθαριότητα του μαγαζιού και τα απογεύματα που ήμασταν κλειστά έπρεπε να τακτοποιούμε τα εμπορεύματα, να διπλώνουμε τα είδη που ήταν ξεδίπλωτα στους πάγκους και να βγάζουμε τυχόν ελλείψεις που υπήρχαν» συνεχίζεται η αναδρομή στο παρελθόν.
Στην Ερμού υπήρχαν επιχειρήσεις που ήταν κραταιές εκείνη την εποχή και πολλοί αγόραζαν υφάσματα για να ράψουν φορέματα, παλτό και κοστούμια, όπως αναφέρει ο κ. Κοντονίνας, ανατρέχοντας στην χρυσή εποχή για ραπτών και των μοδιστρών.
Θρυλικές εποχές
Το εμπορικό κλίμα παλαιότερων εποχών είναι ευδιάκριτο σε δημοσιεύματα του ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ που έχουν ως επίκεντρο την έναρξη και την λήξη της εκπτωτικής περιόδου. «Η Εποπτεία Εμπορίου εγνωστοποίησεν εις τον Εμπορικόν Σύλλογον και εις τα δύο Επιμελητήρια της πόλεως, ότι από αύριον υποχρεούνται όλα τα καταστήματα να τερματίσουν τας επί εκπτώσει πωλήσεις. Κατόπιν τούτου, εξέπνευσεν προχθές η προθεσμία δια τας εκπτώσεις του πρώτου εικοσαημέρου του Φεβρουαρίου. Ως ανεκοινώθη από αύριον υποχρεούνται όλα τα καταστήματα να τερματίσουν τας επί εκπτώσεις πωλήσεις. Συνιστάται δε εις τους εμπόρους και επαγγελματίας να συμμορφωθούν προς αποφυγήν κυρώσεων. Χθες όργανα της αγορανομίας προέβαινον εις συστάσεις προς τους καταστηματάρχας. Σχετική επίσης ανακοίνωσις εξεδόθη υπό του Εμπορικού Συλλόγου. Το ανωτέρω μέτρο ισχύει καθ’ άπασαν την χώραν» επισημαίνεται σε δημοσίευμα του 1959.
Υπήρχε ζωντάνια στην Ερμού
«Υπήρχε περισσότερη ζωντάνια, ο κόσμος είχε περισσότερα χρήματα και υπήρχε μεγαλύτερη κίνηση στην αγορά» υπογραμμίζει ο Σίμος Ευτυχίδης, ο οποίος εκπροσωπεί την τρίτη γενιά της οικογενειακής εμπορικής δραστηριότητας που μετρά οκτώ περίπου δεκαετίες.
Εχοντας μεγαλώσει στην οικογενειακή επιχείρηση που βρίσκονταν επί πολλά χρόνια στην συμβολή των οδών Ερμού και Χατζηαργύρη, έχει βιώσει το κλίμα παλαιότερων εποχών κι όπως αναφέρει χαρακτηριστικά «ήταν τελείως διαφορετική η εικόνα, γιατί υπήρχαν τα πρακτορεία των λεωφορείων στην αρχή της Ερμού και πολύς κόσμος ξεκινούσε από κείνη την πλευρά και κατευθύνονταν προς το κέντρο».
Πολλοί κατέβαιναν με τα πρώτα δρομολόγια στον Βόλο για να ψωνίσουν από τα τοπικά καταστήματα στην περίοδο των εκπτώσεων και περίμεναν έξω από τα καταστήματα νωρίς το πρωί πριν ακόμη ανοίξουν. «Υπήρχε αυτό το φαινόμενο αλλά τώρα αργεί να ξεκινήσει η δουλειά, γιατί ο κόσμος κατεβαίνει αργότερα για να ψωνίσει στην αγορά» επισημαίνει ο κ. Ευτυχίδης.
Ζωηρή κίνηση στα καταστήματα
«Ζωηρή η κίνηση στα καταστήματα» αναφέρεται σε δημοσίευμα του ’70, που περιγράφει τα εμπορικά τεκταινόμενα της πρώτης μέρας των εκπτώσεων στην τοπική αγορά.
«Η μεγαλύτερη κίνηση χθες παρουσιάστηκε στα καταστήματα ετοίμων ενδυμάτων και ιδιαίτερα στα μεγάλα καταστήματα. Την πρώτη θέση, βέβαια, στις πωλήσεις είχαν τα γυναικεία έτοιμα ενδύματα. Το γυναικείο, φύλο, άλλωστε, κυριάρχησε χθες στην αγορά. Με σημαντική διαφορά ακολουθούσαν οι πωλήσεις ανδρικών ενδυμάτων. Την πρώτη θέση είχαν επίσης τα γυναικεία και στις πωλήσεις υποδημάτων, χωρίς όμως να φθάσουν στο ύψος που έφθασαν τα ενδύματα. Στα υπόλοιπα είδη, με εξαίρεση τα είδη δώρων λόγω της χθεσινής γιορτής, παρατηρήθηκε κάποιος δισταγμός στην αγορά τους. Η αυξημένη κίνηση, έστω και στο δρόμο μέχρι στιγμής, δημιούργησε χθες στους εμπόρους την αισιοδοξία ότι στις επόμενες μέρες η αγοραστική κίνηση θα αυξηθεί αρκετά, για να κορυφωθεί προς το τέλος του μήνα, που οι εργαζόμενοι θα πληρωθούν τους μισθούς τους» έγραψε ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ.
Εικοσαήμερο εκπτώσεων
Σημαντικό γεγονός για την τοπική αγορά ήταν ανέκαθεν η εκπτωτική περίοδος στην οποία «μετέχουν πλείστα καταστήματα» όπως αναφέρουν σχετικά δημοσιεύματα.
«Εφέτος εις την μάχην των εκπτώσεων μετέχουν πολύ περισσότερα καταστήματα από κάθε προηγούμενον έτος. Ηδη άρχισε μια έντονη διαφημιστική από ραδιοφώνου…εκστρατεία εκ μέρους των καταστηματαρχών η οποία προβλέπεται να ενταθεί εντός των ημερών. Τα καταστήματα τα οποία πωλούν με εκπτώσεις διακοσμούνται καταλλήλως και έχουν αναρτημένας επιγραφάς, μεταξύ των οποίων μερικαί είναι φωτειναί. Όπως πληροφορούμεθα, εντός των ημερών υπό καταστημάτων θα εκτυπωθούν και θα διανεμηθούν κατά χιλιάδας φεϊγ – βολάν προς το κοινόν όπως επωφεληθεί των εκπτώσεων, αι οποίαι είναι πραγματικαί και σημαντικαί.
Εφέτος διά πρώτην φοράν πωλήσεις με εκπτώσεις εκτός των πλείστων καταστημάτων νεωτερισμών και ειδών ένδυσης γενικώς, κάνουν και αρκετά υποδηματοποιεία. Υπό των καταστηματαρχών ελπίζεται, ότι παρά τας οικονομικάς δυσχερείας που αντιμετωπίζει το αγοραστικόν κοινόν η κίνησις κατά το εικοσαήμερον των εκπτώσεων θα είναι ζωηρά» γράφει ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ της 2ας Φεβρουαρίου 1962.
Ευκαιρία για τις γυναίκες
Πόλος έλξης των κυριών διαχρονικά οι εκπτώσεις, ήταν πάντα η χρυσή ευκαιρία για συμφέρουσες αγορές.
«Αυτές τις ημέρες είναι χαρά Θεού για τις γυναίκες να ψωνίζουν στα μαγαζιά. Πολλές φορές με τα ίδια σχεδόν λεπτά αγοράζουν διπλά πράγματα, αρκεί να ξέρουν ν’ αρπάξουν ορισμένες ευκαιρίες που προσφέρονται για λόγους καθαρά επαγγελματικούς. Και οι επαγγελματικοί αυτοί λόγοι είναι από τα μυστικά των εμπόρων, που δεν θέλουν να έχουν εμπόρευμα παθητικό και συγχρόνως λεφτά στάσιμα.
Ετσι ορισμένα μοντέρνα είδη που δεν αντέχουν στο πέρασμα του χρόνου, φροντίζουν να τα δώσουν έστω και κάτω του κόστους, να φύγουν. Μερικές τέτοιες ευκαιρίες καλόν είναι να τις αδράχνετε, γιατί ντύνεστε φθηνά, κομψά και μοντέρνα» αναφέρει δημοσίευμα του ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ της ίδιας χρονιάς, δίνοντας χρήσιμες συμβουλές στις κυρίες.
Διαφημιστικές ρεκλάμες
Υφάσματα και κασμήρια είχαν την τιμητική τους στη διάρκεια των εκπτώσεων του παρελθόντος με τα δεκάδες καταστήματα που δραστηριοποιούνταν στην τοπική αγορά να δημοσιεύουν διαφημιστικές ρεκλάμες για την ενημέρωση του καταναλωτικού κοινού.
Χαρακτηριστικές του κλίματος της εποχής είναι οι διαφημιστικές καταχωρήσεις που «αλιεύσαμε» από σελίδες του ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ, προκειμένου να καταγράψουμε το κλίμα των ημερών, που κυριαρχούσε η προτροπή προς τους καταναλωτές να επωφεληθούν από την «μοναδική ευκαιρία να προμηθευτούν με ολίγα χρήματα, πολλά είδη».
