Στις 19 του μήνα έβλεπα στην δημόσια τηλεόραση εκείνα τα πάντα ενδιαφέροντα ντοκιμαντέρ με τον τίτλο «Σαν σήμερα».
Ένα από αυτά αναφερόταν στην είδηση που χαροποίησε όλους τους Έλληνες, στις 19 Οκτωβρίου του 1979, όταν ανακοινώθηκε από την Σουηδική Ακαδημία ότι το Νόμπελ Λογοτεχνίας απονέμεται στον Οδυσσέα Ελύτη.
Το κινηματογραφικό υλικό περιείχε διάφορα στιγμιότυπα, ανάμεσα στα οποία ήταν και η υποδοχή του Ηλιοπότη ποιητή στο αεροδρόμιο της Στοκχόλμης, όταν πήγε να παραλάβει το βραβείο. Μου έκανε εντύπωση ότι δεν είδα άλλους Έλληνες -από τους είκοσι χιλιάδες μετανάστες που ζούσαν ακόμη τότε στη Σουηδία- εκτός από τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συλλόγων Σουηδίας, τον Γιώργο Τσοκάνη. Μα ούτε ένας;
Τρεις μέρες αργότερα, στο σπίτι του Γιώργου στον Πειραιά, σε μια από τις τακτικές μου προσπάθειες να τον μάθω τάβλι, κάθε χειμερινή περίοδο που γυρίζει στην Ελλάδα, τον ρώτησα γιατί αυτή η γύμνια της υποδοχής. Γιατί ήταν μόνος του και όχι σύσσωμο το συμβούλιο της Ομοσπονδίας, αν όχι και πολλοί άλλοι.
Με θλίψη άκουσα την εξήγησή του. Στη διοίκηση της Ομοσπονδίας μετείχαν και τα τρία κόμματα της τότε αντιπολίτευσης. Όταν λοιπόν τέθηκε το θέμα της υποδοχής του Έλληνα ποιητή που αξιώθηκε αυτή τη μεγάλη τιμή, το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ έδειξαν πλήρη απροθυμία συμμετοχής, κατατάσσοντας τον Ελύτη στους «φίλους του Καραμανλή». Και πήγε ο Γιώργος μόνος του, ως εκπρόσωπος των μεταναστών και όχι του τότε «ΚΚΕ Εσωτερικού» στο οποίο ανήκε.
«Αισθάνθηκα φοβερά αμήχανα να τον υποδέχονται τόσοι Σουηδοί, να θεωρούν τιμή τους ότι υποδέχονται αυτόν τον Μεγάλο Έλληνα και εγώ να είμαι ένας μοναδικός κούκος, αντί να είμαστε όλοι εκεί».
Και πιο πολύ ντράπηκε, όπως μου είπε, όταν τρία χρόνια αργότερα, πήρε το Νόμπελ Λογοτεχνίας του 1982 ο Κολομβιανός συγγραφές Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές. Σε αντίθεση με την ελληνική κομματική μικροψυχία, πάνω από τρεις χιλιάδες Λατινοαμερικανοί -και όχι μόνο Κολομβιανοί- είχαν περικυκλώσει το αεροδρόμιο Αρλάντα της Στοκχόλμης με σημαίες και με τραγούδια για να υποδεχθούν τον Μάρκες.
Δυστυχώς αυτό ο πολιτικός πολιτισμός μας χαρακτηρίζει. Με την εκδήλωση, συνήθως, μιας επίπλαστης ρητορικής ομοψυχίας των πολιτικών εκπροσώπων μας, όταν πια κάποιος τιμώμενος οδεύει… προς τον κάτω κόσμο.
Δυστυχώς, αυτοί είμαστε
