Απάντηση στα όσα υποστήριξε το Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σε δημοσίευμα του «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ» για τη μη ευρωπαϊκή αναγνώριση τίτλων εκπαίδευσης δίνει ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Μαγνησίας. Όπως μάλιστα αποκαλύπτεται από τον Σ.Α.Μ., το τελευταίο χρονικό διάστημα, ύστερα από έκκληση-πρόταση του τμήματος αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, αρχιτέκτονας μέλος του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ έχει επιφορτιστεί να συνδράμει για την προετοιμασία του φακέλου που θα πρέπει να υποβληθεί, προκειμένου το τμήμα αρχιτεκτονικής του Π.Θ. να αναγνωριστεί από την Ε.Ε., αναγνωρίζοντας ουσιαστικά τα όσα αληθή είχε υποστηρίξει ο «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ».
Όπως επισημαίνεται, «πριν από μερικές μέρες μια ανακοίνωση του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Ν. Μαγνησίας (ΣΑΜ), όσον αφορά στην οδηγία 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου της 7ης Σεπτεμβρίου 2005 σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων, προκάλεσε την αντίδραση του Τμήματος Αρχιτεκτόνων της πόλης μας.
Ο ΣΑΜ δεν έχει και δεν είχε ποτέ κανένα σκοπό να υποβαθμίσει ή χειρότερα να κατηγορήσει κανέναν συνάδελφο αρχιτέκτονα, πόσο μάλλον ολόκληρο το «τοπικό» τμήμα αρχιτεκτονικής. Συνεπώς, με όλο τον σεβασμό προς εκείνους που πιθανόν να εξέλαβαν ως κατηγορία ή κακόβουλη πράξη την ανακοίνωση περί αναγνώρισης πτυχίων, απλά βιάστηκαν να απαντήσουν. Καμία λοιπόν συνέχεια δεν δίνουμε στο θέμα της πρόθεσης, διότι αυτή είναι αυτονόητη.
Ωστόσο ο ΣΑΜ δεν είναι δυνατόν να αγνοήσει ή να παραβλέψει την ανωτέρω κοινοτική οδηγία, η οποία έως τις 20 Οκτώβρη 2007 κάθε κράτος μέλος οφείλει να θέσει σε ισχύ με απαραίτητες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για τη συμμόρφωσή τους προς αυτή. Στο σημείο λοιπόν αυτό κρίνεται σκόπιμη η παρουσίαση περιληπτικά της οδηγίας αυτής.
Το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο και το συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις 7 Σεπτεμβρίου του 2005 στο Στρασβούργο, συντάσσει μια κοινοτική οδηγία που έχει ως βαθύτερο στόχο την εξάλειψη εμποδίων στην ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων και υπηρεσιών μεταξύ των κρατών μελών. Υποστηρίζει το δικαίωμα υπήκοοι κρατών μελών να ασκούν επάγγελμα ως αυτοαπασχολούμενοι ή μισθωτοί σε διαφορετικό κράτος μέλος από εκείνο που απέκτησαν τα επαγγελματικά τους προσόντα. Η οδηγία λοιπόν αυτή καθιερώνει ένα μηχανισμό αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων το οποίο το ονομάζει «γενικό σύστημα αναγνώρισης τίτλων εκπαίδευσης», έτσι ώστε να επιταχυνθούν οι οιαδήποτε διαδικασίες αναγνώρισης, οι οποίες για παράδειγμα στη χώρα μας είναι αρκετά χρονοβόρες.
Παράδειγμα
Για την καλύτερη κατανόηση του στόχου της κοινοτικής οδηγίας, ας θέσουμε ένα απλό παράδειγμα. Ένας αρχιτέκτονας υπήκοος κράτους μέλους, που έχει αποκτήσει ένα τίτλο εκπαίδευσης από π.χ. την Ελλάδα, «κράτος μέλος καταγωγής», επιθυμώντας να ασκήσει το επάγγελμά του σε μια άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης π.χ. Αγγλία, «κράτος μέλος υποδοχής», καλείται να συμμετέχει σε μια διαδικασία αναγνώρισης των επαγγελματικών του προσόντων εξαιτίας του νομοθετικά κατοχυρωμένου επαγγέλματος, στην περίπτωσή μας του Αρχιτέκτονα. Εκτιμώντας τους στόχους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Λισσαβώνας 23 και 24 Μαρτίου 2000 για «μια στρατηγική για την εσωτερική αγορά υπηρεσιών», οι διαδικασίες αυτές αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων πρέπει να εξορθολογιστούν και να απλουστευτούν.
Για τον λόγο αυτόν προκύπτει ένα γενικό σύστημα στηριζόμενο στην αρχή της αυτόματης αναγνώρισης τίτλων εκπαίδευσης βάσει συντονισμού των ελαχίστων όρων εκπαίδευσης. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως προκαλείται μια απλούστευση και υποβάθμιση της ποιότητας των συγκείμενων επαγγελματικών προσόντων, εφόσον δεν αναιρεί το δικαίωμα σε κάθε κράτος μέλος που επιθυμεί να διαμορφώσει ειδικά το πλαίσιο ενός νομοθετικά κατοχυρωμένου επαγγέλματος (π.χ. Αρχιτέκτων). Όμως επιχειρεί να συντονίσει τις διαδικασίες αναγνώρισης μεταξύ κρατών μελών έτσι ώστε να μην απαιτείται ένας χρονοβόρος και εξαντλητικά γραφειοκρατικός μηχανισμός αναγνώρισης.
Το επόμενο στάδιο είναι η δημιουργία ενός διακοινοτικού πίνακα τίτλων εκπαίδευσης που εντάσσεται στο γενικό αυτό σύστημα της αυτόματης αναγνώρισης. Βάσει των άρθρων 24, 25, 31, 34, 35, 38, 44 και ειδικά 46, όπου τίθενται οι ελάχιστοι όροι εκπαίδευσης, όσον αφορά στην αρχιτεκτονική διαμορφώνεται το παράρτημα V , σημείο 5.7.1, με τους αντίστοιχους οργανισμούς που χορηγούν τίτλους εκπαίδευσης ανά χώρα. Να σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι η κοινοτική οδηγία προβλέπει μια σειρά από κεκτημένα δικαιώματα (άρθρο 23) και παρεκκλίσεις, αλλά και αντισταθμιστικά μέτρα (άρθρο 14), έτσι ώστε να ισορροπήσει τις διαφορετικότητες μεταξύ κρατών μελών που έχει παραδεχτεί ότι υφίστανται.
Συνεπώς, χάριν συντομίας, επικεντρωνόμαστε στο άρθρο 46 «Εκπαίδευση αρχιτεκτόνων» το οποίο βασίζεται στην αρχή της αυτόματης αναγνώρισης, δίχως αυτό να αποκλείει παρεκκλίσεις και κεκτημένα δικαιώματα. Στο άρθρο αυτό παρουσιάζονται οι προσήκουσες γνώσεις και δεξιότητες που η εν λόγω πανεπιστημιακή εκπαίδευση πρέπει να παρέχει. Αν και οι όροι αυτοί είναι κάπως γενικοί και ίσως λίγο ασαφής, η οδηγία προβλέπει την μελλοντική τους προσαρμογή στην επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο αλλά και σε προτάσεις κρατών μελών ή και επαγγελματικών φορέων.
Τίτλος εκπαίδευσης
Σύμφωνα με το άρθρο λοιπόν αυτό, στο παράρτημα V και στο σημείο 5.7.1, όσον αφορά την Ελλάδα, οι οργανισμοί που χορηγούν τίτλο εκπαίδευσης αρχιτέκτονα είναι το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης των αντίστοιχων τμημάτων αρχιτεκτονικής. Συμπληρωματικά, με την Ανακοίνωση – Κοινοποίηση τίτλων αρχιτεκτονικής 2006/Ψ332/09 της Ε.Ε. προστίθεται και το τμήμα αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Πατρών. Στην συνέχεια, στο παράρτημα VI και με βάσει το άρθρο 49 των κεκτημένων δικαιωμάτων, τίτλο εκπαίδευσης αρχιτέκτονα κατέχουν για την χώρα μας οι οργανισμοί του Μετσοβείου Πολυτεχνείου Αθηνών και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για διπλώματα αρχιτεκτόνων μηχανικών, αλλά προς έκπληξή μας, τα ανωτέρω πανεπιστήμια καθώς και αυτά του Πανεπιστημίου Θράκης και Πατρών για τα διπλώματα των πολιτικών μηχανικών.
Εν ολίγοις, τα νέα τμήματα αρχιτεκτονικής της χώρας, δεν κατοχυρώνουν αυτομάτως τον τίτλο εκπαίδευσης του αρχιτέκτονα βάσει του άρθρου 46, παραδόξως όμως το κατοχυρώνουν τα τμήματα των πολιτικών μηχανικών τεσσάρων Πανεπιστημίων της χώρας.
Ο ΣΑΜ σε στενή συνεργασία με τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών (Σ.Α.Δ.Α.Σ.) – Πανελλήνια Ένωση Αρχιτεκτόνων – ΠΕΑ, εκφράζει αρχικά την δυσαρέσκειά του για την μη αναγνώριση των υπολοίπων τμημάτων της χώρας. Στην συνέχεια δε επιθυμεί να συνεργαστεί και με τα τμήματα εκείνα που δεν έχουν περιληφθεί στην ανωτέρω κοινοτική οδηγία. Ο μόνος σκοπός, είναι η ειλικρινής και ουσιαστική αντιμετώπιση ενός κοινού ζητήματος, αυτό δηλαδή της συνεχής αναβάθμισης του αρχιτέκτονα μέσω της προσήκουσας εκπαίδευσής του. Ουδεμία πρόθεση υπάρχει, πραγματικά, να οδηγηθούμε σε εσωστρεφής και ανούσιους διαξιφισμούς με τα τμήματα αρχιτεκτονικής, ειδικά αυτό που εδρεύει στην πόλη μας. Οι σύλλογοι αρχιτεκτόνων είναι έτσι κι αλλιώς φορείς επαγγελματικού προσανατολισμού και όχι εκπαιδευτικού, συνεπώς δεν επιχειρούμε να εισαχθούμε σε αρμοδιότητες που δεν είναι των ειδικών μας αρμοδιοτήτων. Βέβαια, δεν είναι δυνατόν να μην έχουμε άποψη για την εκπαίδευση ενός αρχιτέκτονα, διότι αυτή καθορίζει τις βάσεις της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας, της προσφοράς του στο δημιουργικό μέλλον της κοινωνίας, καθώς και στην διατήρηση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας. Η εκπαίδευση είναι το μεγαλύτερο κεφάλαιο στην ανάπτυξη μιας χώρας και για τη φροντίδα αυτού ας αποφύγουμε άστοχες αντιπαραθέσεις και να επικεντρωθούμε σε ένα ουσιαστικό διάλογο και συντονισμό.
Συζητήθηκε
Για την ειλικρίνεια της ιστορίας γνωστοποιούμε ότι κατά την συνεδρίαση των προέδρων των τμημάτων αρχιτεκτονικής της Ευρώπης που πραγματοποιήθηκε στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου (ΚΑΜ) από 1-4 Σεπτεμβρίου, συζητήθηκε το συγκεκριμένο θέμα στην προσπάθεια να ευρεθούν λύσεις και για το τμήμα αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Οποιαδήποτε λοιπόν διάψευση των δήθεν κακόβουλων προθέσεων του προέδρου του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ κ. Γεωργακόπουλου δεν αληθεύει, εφόσον το θέμα αυτό συζητήθηκε παρά την διάψευση από τα μέλη του τμήματος.
Τέλος, γίνεται επίσης γνωστό ότι συνάδελφος αρχιτέκτων, μέλος του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, ύστερα από έκκληση-πρόταση του τμήματος αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας έχει επιφορτιστεί να συνδράμει για την προετοιμασία του φακέλου που θα πρέπει να υποβληθεί προκειμένου το τμήμα αρχιτεκτονικής του Π.Θ. να αναγνωριστεί από την Ε.Ε. Ύστερα από όλα τα παραπάνω, ευχόμαστε την αίσια μετεξέλιξη του θέματος αυτό για το καλό του τμήματος αρχιτεκτονικής του Π.Θ. και των φοιτητών του, των μελλοντικών δηλαδή συναδέλφων μας.
