Τα μπάνια στις Αλυκές τη δεκαετία του ’50

Μπορεί σήμερα να παρέχεται η δυνατότητα της μετάβασης σε οποιαδήποτε παραλία της περιοχής μας για το καθημερινό μας μπάνιο, αλλά κάποιες δεκαετίες πρωτύτερα κάτι τέτοιο ήταν ανέφικτο, με αποτέλεσμα οι πλησιέστερες ακρογιαλιές στην πόλη να συγκεντρώνουν το σύνολο των κολυμβητών. Τα Πευκάκια και οι Αλυκές από τη μια και ο Άναυρος από την άλλη πλευρά, γίνονταν αποδέκτες μιας πολυπληθούς λαϊκής σύναξης προς λήψιν λουτρού, σε καθημερινή βάση, ενώ τις Κυριακές η κοσμοσυρροή παρουσίαζε κατακόρυφη άνοδο. Ακόμη και σήμερα ετούτες οι παραλίες, εκτός από τα Πευκάκια, προσελκύουν πλήθη κόσμου, μιας και η πρόσβαση είναι γρήγορη και εύκολη ακόμη και με τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Παρέχουν δε -περισσότερο θα λέγαμε οι Αλυκές που διαθέτουν επιμήκη παραλία τριών χλμ. και αποτελούν το κοντινότερο οργανωμένο θέρετρο στο Βόλο- όλα τα απαραίτητα μέσα για την εξυπηρέτηση των λουομένων. Τις τελευταίες δεκαετίες οι Αλυκές έχουν επεκταθεί με την αξιοποίηση των παρακείμενων ακτών της περιοχής του Αγ. Στεφάνου, μετά το Σωρό (Μεγάλο και Μικρό Ρετζέπη, Βαθύ) και έτσι δημιουργείται ένα αξιόλογο, εκτεταμένο σύνολο ακτών, που συγκεντρώνει μεγάλο αριθμό Βολιωτών και ξένων παραθεριστών. Οι εγκαταστάσεις στις πλαζ – οργανωμένες και μη – αλλά και τα διάφορα κέντρα (αναψυκτήρια, ουζερί, ταβέρνες κ.λ.π.), παρουσιάζουν διαχρονικά μια πρωτοπορία, ανάλογα με τις απαιτήσεις κάθε εποχής. Η διάθεση για την εξυπηρέτηση των λουομένων, ομπρελών και καθισμάτων, υπήρξε από τις συνήθεις παροχές των καταστημάτων και μάλιστα πολλές φορές δωρεάν, ώστε να προσελκύουν τους πελάτες τους. Ωρισμένα από αυτά τα εξοχικά κέντρα, πέρα από την ολοήμερη λειτουργία τους, το βράδυ γίνονταν νυχτερινά, πολλές φορές με ζωντανή μουσική. Υπήρχε όμως από τα προπολεμικά χρόνια οργανωμένη πλαζ με πληρωμή εισόδου στο χώρο της σημερινής Δημοτικής και του Ε.Ο.Τ., γεγονός που καταδείχνει πως οι Αλυκές ήταν και παραμένουν ένα σπουδαίο κέντρο των θερινών δραστηριοτήτων. Μπορεί τα Πευκάκια να υπήρξαν ο πρώτος λουτρώνας στην Ν-Ν.Δ. πλευρά της πόλης (ο Άναυρος βέβαια προηγείται χρονικά ως οργανωμένη παραλία μπάνιου, με τις γνωστές καμπίνες), που άρχισε να δέχεται τους καθημερινούς κολυμβητές στα χρόνια του Μεσοπολέμου, αμέσως μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, οι Αλυκές όμως, με τις αξιόλογες και ευρύτατες αμμουδιές τους, δεν άργησαν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους στα λουτρικά δρώμενα από τα μέσα κυρίως της επόμενης δεκαετίας. Τότε βέβαια ήταν μια εντελώς αδιαμόρφωτη περιοχή με τις αλυκές, τις αλατιέρες, που λειτουργούσαν συστηματικά και μάλιστα σύμφωνα με μαρτυρίες παρήγαγαν καλής ποιότητας αλάτι. Επίσης υπήρχαν εκτεταμένα κτήματα με οπωροφόρα και άλλα δέντρα και διάφορες καλλιέργειες, μέσα στα οποία υπήρχαν οι κατοικίες των ιδιοκτητών τους ή άλλα καλύβια. Εννοείται ότι απουσίαζε κάθε εικόνα ανάπτυξης και αξιοποίησης. Με τη χρήση των ακτών για μπάνιο άρχισε και η αναβάθμιση της περιοχής. Διαβάζουμε σε ανακοίνωση της εφ. Η Θεσσαλία, στις 16/6/1940 για την Πλαζ λουτρών Αλυκών του Δ. Θεοδώρου: Ηρχισαν λειτουργούντα τα θαλάσσια λουτρά της Πλαζ Αλυκών. Την Κυριακήν 16ην τρεχ. επίσημος έναρξις. Συγκοινωνία άνετος με το ταχύπλουν κότερον Κωνσταντίνος. Δικαίωμα λουτρού είσοδος δρχ. 4. Παιδάκια κάτω των 5 ετών δωρεάν. Από τις 4ης απογευματινής είσοδος ελευθέρα. Ριζική ανακαίνισις εις τας εγκαταστάσεις. Μπαρ πλουσιώτατον.
Τα δύσκολα χρόνια που ακολούθησαν οδήγησαν στην ανάσχεση κάθε ανάλογης δραστηριότητας, πράγμα αναπόφευκτο άλλωστε. Όμως η προϋπάρχουσα δυναμική δεν άργησε να εκδηλωθεί ξανά κατά τη μετεμφυλιακή περίοδο, όταν άρχισε να ομαλοποιείται η κατάσταση. Η δεκαετία του ’50 παρουσιάζει μια κατακόρυφη άνοδο των Αλυκών, καθώς η χώρα προσπαθούσε να επουλώσει τις πληγές της και η ζωή πάσχιζε να ξαναβρεί σε όλους τους τομείς τους ρυθμούς της. Είχε αρχίσει ήδη να διαμορφώνεται ο οικισμός, αφού πολλοί αγόραζαν οικόπεδα και κατασκεύαζαν μόνιμες ή εξοχικές κατοικίες. Με τον διαχωρισμό από το Δήμο Βόλου και τη δημιουργία της Κοινότητας Νέων Παγασών (τη μικρότερη αλλά την πιο νοικοκυρεμένη, σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής), η περιοχή αποκτά πλέον τη μορφή ενός σύγχρονου προαστίου -θερέτρου με συνεχείς τάσεις ανάπτυξης. Το δημοσίευμα Μια βόλτα στις Αλυκές (4/7/1954) μας δίνει μια εικόνα της κατάστασης. Ακόμη πληροφορούμαστε (Ταχυδρόμος 23/2/1954) για την ανάγκη κατασκευής νέας σκάλας, ώστε να δένουν οι βενζίνες και την τοποθέτηση τηλεφώνου για χρήση του κοινού. Συνεχίζοντας την αναδίφηση στις τοπικές εφημερίδες, συναντούμε αξιόλογες και ενδιαφέρουσες καταχωρήσεις, κυρίως κατά τους θερινούς μήνες. Ενδεικτικά θα σταθούμε στο καλοκαίρι του 1956, μιας δύσκολης μάλλον χρονιάς για την πόλη μας, αφού προσπαθούσε να συνέλθει από τους καταστροφικούς σεισμούς του προηγούμενου έτους. Αρχούσης της θερινής σεζόν, το ρεπορτάζ μάς ενημερώνει για τις εργασίες ανακαίνισης στα κέντρα των Αλυκών με αναλυτική αναφορά σε αυτά (Δ. Θεοδώρου, Βακιρλή, Αλμπάνη, Σαρίκα, Κόπανου, Δ. Μπακονικόλα, Φουντούλη και Καραγιάννη – Ταχυδρόμος 27/5/1956). Λίγες μέρες αργότερα διαβάζουμε στη Θεσσαλία (12/6/1956) είδηση με τον χαρακτηριστικό τίτλο: Εναρξις λουτρικής περιόδου. Προχθές την Κυριακήν παρετηρήθη η πρώτη αξιόλογος έξοδος των κατοίκων του Βόλου και των γειτονικών χωρίων προς την θάλασσαν. Ο καιρός εβοήθησεν αρκετά, ώστε οι λουόμενοι να απολαύσουν ανενόχλητοι την χαράν των ακτών. Υπολογίζεται ότι υπέρ των 1.500 λουομένων μετέβησαν εις Πευκάκια και Αλυκές… . Η τουριστική άνοδος στη δεύτερη επιβεβαιώνεται και από την πληροφορία πως δεν εκαλλιεργήθησαν οι αλυκές Βόλου. (Θεσσαλία 14/6/1956). Οι αλατιέρες και η χρήση τους εγκαταλείπονται οριστικά, αφού η περιοχή οδεύει σε άλλους τομείς ανάπτυξης. Μάλιστα αναγγέλλεται και η επιχωμάτωσή τους από υλικά κατεδαφίσεων, ώστε να δημιουργηθούν οικόπεδα για τους σεισμοπαθείς. (Ταχυδρόμος 28/7/1956). Όμως δεν ελλείπουν οι δικαστικές διαμάχες των ιδιοκτητών των παραλιακών κέντρων που εκμισθώνουν τις ακτές, με το Ελληνικό Δημόσιο το οποίο με τη σειρά του, βλέποντας την τουριστική αξιοποίηση της περιοχής, επιθυμεί να παρέμβει στα δρώμενα. Ο εκμισθωτής της Πλαζ Αλυκών Δ. Θεοδώρου δικαιώνεται σε δευτεροβάθμιο και τριτοβάθμιο βαθμό στην αγωγή που τού έκανε το κράτος με στόχο την παύση της μίσθωσης, προκειμένου να δημιουργηθεί η Κρατική Πλαζ. Η αντιπαράθεση αυτή θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια, έως ότου αρχίσουν οι εργασίες κατασκευής της σύγχρονης πλαζ από τον Ε.Ο.Τ., η οποία αμέσως μετά την ολοκλήρωσή της παραχωρείται για εκμετάλλευση επί μια πενταετία στο Δήμο Βόλου (1964-1969). Το γεγονός αυτό προκαλεί την αντίδραση της Κοινότητας Νέων Παγασών, που με υπόμνημα στο αρμόδιο υπουργείο αιτεί την παραχώρησή της στην ίδια, αφού βρίσκεται μέσα στα διοικητικά της όρια. (Ταχυδρόμος 7 και 14/5/1965).
Τα παραλιακά κέντρα, όπως είπαμε, πέρα από την ημερήσια παρουσία τους, για την εξυπηρέτηση των λουομένων λειτουργούσαν και το βράδυ, ορισμένα δε με ορχήστρα. Περιστασιακά προσκαλούσαν και παρουσίαζαν στο κοινό του Βόλου (Βακιρλής), φίρμες πρώτου μεγέθους (Καζαντζίδης 1958, Αγγελόπουλος 1960 κ.α.). Αλλά και από τους ντόπιους καλλιτέχνες εμφανίζονταν σχεδόν όλοι. Ιδού μια σχετική ανακοίνωση : Χοροεσπερίς κάθε Σάββατον στην πλαζ Αλυκών. Έναρξις σήμερα (Ταχυδρόμος 30/6/1956). Ευάριθμες παρουσιάζονται ανάλογες δημοσιεύσεις σε όλη τη διάρκεια της θερινής περιόδου. Συναντούμε επίσης, συχνά στον τοπικό Τύπο και ρεπορτάζ από την κίνηση στις διάφορες παραλίες, όπου πέρα από_την περιγραφή τις κοσμοσυρροής και των όσων περίεργων συμβαίνουν, παρουσιάζονται και ενδιαφέροντα στοιχεία για τα ιδιαίτερα γνωρίσματα κάθε μιας. Στο άρθρο: Κυριακάτικη εξόρμησις στις ακρογιαλιές του Βόλου. Κάθε ακτή με τα γνωρίσματά της , (Ταχυδρόμος 7/8/1956) σημειώνεται για τις Αλυκές:… Έχει επικρατήσει η εντύπωσις ότι οι Αλυκές είναι η καλύτερη πλαζ, γιατί έχει την πιο καθαρή θάλασσα και την πιο εκτεταμένη αμμουδιά. Δεν είναι βεβαίως σφαλερή η εντύπωσις αυτή…. Και πιο κάτω : …Προχτές ολόκληρος ο χώρος μπροστά στου Θεοδώρου, στου Βακιρλή, στου Αλμπάνη και στα άλλα κέντρα που φθάνουν μέχρι το Σωρό, ήταν στις δόξες του. Κόσμος και κοσμάκης χαίρονταν τη θάλασσα την αμμουδιά ή την ευχάριστη ατμόσφαιρα των παραλιακών κέντρων. Άλλοι είχαν κατασκηνώσει στα μεταξύ διαστήματα, στήνοντας πρόχειρα στέκια για ανάπαυσι μισής ή μίας ημέρας. Αλλά είναι και αρκετοί που έχουν κατασκηνώσει μονιμώτερα στις Αλυκές. Κάτω από σκηνές ή τσαρδάκια που έστησαν εκεί για να περάσουν αρκετές ημέρες με θαλασσόλουτρα ή αμμόλουτρα….
Προς το τέλος της δεκαετίας ανάλογη παρουσιάζεται η συχνότητα των σχετικών δημοσιευμάτων, στα οποία καταδείχνονται ανάμεσα στα άλλα και οι συνεχείς αναβαθμίσεις των παρεχόμενων υπηρεσιών από τα κέντρα, όπως και η επιτακτική ανάγκη για έργα βελτίωσης στην ευρύτερη περιοχή των Αλυκών. Στις αρχές του καλοκαιριού του 1959 η τοπική ειδησεογραφία κάνει λόγο για την απαραίτητη διαμόρφωση του δρόμου προς τις Αλυκές, αλλά και στην αναγκαία ανάπλαση ολόκληρου του παραλιακού μετώπου της περιοχής όστις είναι ο λουτήρ της πόλεως του Βόλου και θεραπευτήριον των Θεσσαλών γενικώς. Επισημαίνεται πως η συγκεκριμένη παραλία αποτελεί, μαζί με τον Αναυρο, τη μοναδική ευρεία ακρογιαλιά για μπάνιο εντός των ορίων της πόλης, όπου οι μεγάλες αμμουδιές και το μικρό βάθος των νερών την καθιστούν ιδανική για το σκοπό αυτό και την προτιμούν, όχι μόνο οι Βολιώτες, αλλά και χιλιάδες επισκεπτών (12/6/59). Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανακοίνωση της πλαζ Αλυκών όπου αναφέρονται όλες οι βελτιωμένες παροχές προς τους λουόμενους, με νέες εγκαταστάσεις, βατήρες για βουτιές, ντουζιέρες και άλλα κομφόρ. Η ψυχαγωγία με πολυτελέστατον αυτόματον ηλεκτρόφωνον συμπληρώνει την ευχάριστη παραμονή. (Θεσσαλία 10/6/59).
Η ενδιαφέρουσα, διαχρονική και πρωταγωνιστική παρουσία των Αλυκών, ως κορυφαία παραλία για τα καλοκαιρινά μπάνια, δεν καλύπτεται από το σημερινό μας σημείωμα. Σίγουρα απαιτείται μια διεξοδικότερη παρουσίαση που να φανερώνει όλες τις πτυχές μιας πορείας 80 σχεδόν χρόνων, η οποία συνεχίζεται έως σήμερα.