Όχι, δεν πήγανε χαμένα τα όσα χρόνια πέρασα σχολιάζοντας και σατιρίζοντας τα καλλιτεχνικά μας πράγματα, σε τούτη τη μικρή μας πόλη. Δεν γνώρισα μόνο τους εμποράκους του πολιτισμού και τα γνωστά ανθρωπάρια της εξουσίας, που τους ανέχονται και τους καλύπτουν. Γνώρισα, ευτυχώς, κι ανθρώπους διαφορετικούς, ανθρώπους με περιεχόμενο, με καθαρή ματιά κι ελπίδα για έναν πολιτισμό χωρίς χρυσόσκονη, υποκρισίες και φανφάρες. Ανάμεσα σ’ αυτούς ήταν κι η φίλη μας η Θάλεια, που δυστυχώς μας άφησε αναπάντεχα προχτές.
Ελπιδοφόρο εύρημα αυτή η ανοιχτόκαρδη γυναίκα ανάμεσα σε τόσους σφιγμένους και δυσκοίλιους του καλλιτεχνικού περίγυρου. Όταν προσλήφθηκε στον Καλλιτεχνικό Οργανισμό, το χαρακτηριστικό της γέλιο και τ’ ανεξάντλητο χιούμορ της έκαναν την ατμόσφαιρα ευχάριστη και γελαστή. Λογίστρια στην προηγούμενη δουλειά της, όταν βρέθηκε σε μέρες δύσκολες και με βαριές οικογενειακές υποχρεώσεις, ζήτησε μια δουλειά στο Δήμο Βόλου. Την προσέλαβε ο τότε δήμαρχος Δημήτρης Πιτσιώρης και της ανέθεσε υπευθυνότητες στον ευρύτερο καλλιτεχνικό τομέα, που η Θάλεια μ’ ευχαρίστηση και ζήλο τις ανέλαβε και τις υπηρετούσε. Δυστυχώς, όμως, η άξια αυτή γυναίκα είχε ένα τρωτό, ένα αξεπέραστο ψεγάδι, που δεν εναρμονιζότανε με τον «πολιτισμό» των άλλων: Είχε τον… τίτλο της καθαρίστριας, αφού μ’ αυτόν τον τρόπο προσλήφθηκε να εργαστεί, να επιζήσει. Ουδέν πρόβλημα για τη Θάλεια, μάλιστα έκανε και χιούμορ πρόσθετο σαν «καθαρίστρια του Πολιτισμού», όπως αυτοσαρκαζότανε γελώντας Οι άλλοι όμως, οι «καθαροί», βρήκαν την ευκαιρία να χτυπήσουν, εκφράζοντας πάνω στη φούρια τους και τον προσωπικό τους πολιτισμό…
Ναι, η Θάλεια Κατσάνη ήταν η καθαρίστρια, όπως την έλεγαν υποτιμητικά οι «πολιτισμένοι», ήταν ένας απ’ τους πληροφοριοδότες μου, όπως έγραφαν χωρίς ντροπή, λες και δεν φαίνονταν δια γυμνού οφθαλμού τα κραυγαλέα καλλιτεχνικά τους «δρώμενα» κι έπρεπε να μας τα εξηγήσουν άλλοι. Για τον αρχιερέα του δημοτικού παραπολιτισμού και τον γραφέα του, οι καθαρίστριες, οι απλοί άνθρωποι, οι μη «επώνυμοι» γενικώς, δεν πρέπει να ’χουν άποψη, αντίρρηση και γνώμη, μπορούν όμως κάλλιστα να συμφωνούν, να γλείφουν, να χειροκροτούν, να υποκλίνονται στα έργα των «γνωστών κυρίων».
Κι η Θάλεια δεν ανήκε σε τέτοιου είδους φύραμα, ήταν ελεύθερος άνθρωπος, με τεκμηριωμένη άποψη, με θαρραλέα γνώμη που την πάλευε, στο κόμμα της, στο συνδικαλισμό, στην κοινωνία, στη δουλειά της. Η ίδια σατίριζε καλύτερα από μένα κάποιους άνδρες δημοτικούς, που ενώ προεκλογικά, αποφασιστικοί και λαύροι υπόσχονται να καθαρίσουν την κόπρο του Αυγείου, ύστερα γίνονται όπως κι οι προηγούμενοι…καθεστηκυία (τι κυριολεξία!) τάξη, βουλιάζουν (επίσης κυριολεκτικά) στις αναπαυτικές και καλοπληρωμένες πολυθρόνες τους, συμβιβάζονται και τελικά «φτιάχνονται» μ’ αυτούς, που σκόπευαν, λίγο πριν, να… καθαρίσουν! Πόσες φορές έχουμε δει αυτό το άθλιο έργο. Το έργο «Τρία Άλφα», σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά των πρωταγωνιστών: Άσχετοι, Αδιάφοροι, Απερίγραπτοι…
Συγνώμη, Θάλεια, το παρατράβηξα το θέμα. Ξεκίνησα να γράψω δυο γραμμές, μόνο για σένα, που μας λείπεις και παρασύρθηκα πάλι στα γνωστά, στα ίδια και τα ίδια, με κίνδυνο να με παρεξηγήσουν πάλι οι φίλοι μου, που ασχολούμαι μ’ αυτό το θέμα χρόνια. Κανονικά, αφού δεν βλέπω ν’ αλλάζει τίποτα, θα’ πρεπε ν’ απελπιστώ και κάποια στιγμή να σταματήσω κι αν όχι να προσχωρήσω στην… «καθεστηκυία» τους, τουλάχιστον να σιωπήσω. Γιατί όχι; Μπορεί και να με βράβευαν, μπορεί ακόμα και να μου’ διναν μια θέση «καθιστή», κουράστηκα τόσον καιρό εκ του ορθίως…
Θάλεια, μη μ’ αγριοκοιτάζεις από κει ψηλά, «τι έπαθες, τρελάθηκες;» θα μου φωνάξεις πάλι. Δεν σοβαρολογώ, εντάξει; Όσο υπάρχουν άνθρωποι, που δείχνουν και την άλλη πλευρά του λόφου, θα υπάρχει και μια ανάσα ελεύθερη στην πνιγηρή ατμόσφαιρα που μας τυλίγει κι όσο υπάρχουν «καθαρίστριες» που δεν κρύβουν τα σκουπίδια μας κάτω απ’ το χαλί, θα υπάρχει και μια ελπίδα για έναν πολιτισμό απαλλαγμένο από τρωκτικά και καλλιτεχνικές «εργολαβίες», όσο κι αν ο πολιτισμός αυτός δεν φαίνεται, όσο και αν αργοπορεί…
Η «καθαρίστρια» του Πολιτισμού…
