Στο CERN επιταχυντής, εδώ… επιβραδυντής

Στην Ελβετία ξεκίνησε ένα από τα μεγαλύτερα επιστημονικά πειράματα στην ιστορία της ανθρωπότητας στο Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Φυσικής Σωματιδίων. Με τη χρήση ενός τεράστιου επιταχυντή επιχειρείται να διερευνηθεί η δημιουργία του σύμπαντος.
Ανάμεσα στους χιλιάδες επιστήμονες που εργάζονται εκεί υπάρχουν και Έλληνες στο τακτικό προσωπικό, που δεν φτάνουν καν τους δέκα, ενώ συνολικώς οι συνεργαζόμενοι Έλληνες επιστήμονες είναι περισσότεροι από σαράντα.
Αναλογικώς η συμμετοχή μας είναι πολύ μικρή. Και μάλιστα κάποιοι από τους Έλληνες επιστήμονες δεν έχουν πάει εκεί μέσω ελληνικών ιδρυμάτων και προγραμμάτων, αλλά ως καθηγητές και ερευνητές πανεπιστημίων άλλων χωρών.
Όχι βεβαίως γιατί δεν υπάρχουν ελληνικά μυαλά άξια να μετάσχουν σε μια τέτοια διαδικασία. Αλλά γιατί επισήμως ως κράτος… σνομπάραμε επί πολλά έτη αυτή την επιστημονική κυψέλη,
αν και είμαστε από τα ιδρυτικά μέλη της από το 1954. Επί είκοσι ολόκληρα χρόνια το ελληνικό κράτος δεν είχε… χρόνο να ασχοληθεί με την πρόσληψη καθηγητή Φυσικής Υψηλών Ενεργειών σε ελληνικό πανεπιστήμιο. Ήταν τέτοιο το ενδιαφέρον, ώστε να εμφανίζεται η χώρα ως… μπαταχτσής, αφού επί πολλά χρόνια… ξεχνούσε να πληρώσει την συνδρομή της. Και πιο πρόσφατα κατέφυγε σε συνήθεις… διακανονισμούς, μένοντας μονίμως χρεωμένη.
Τώρα πια, από τότε που την Ελλάδα εκπροσωπεί ο καθηγητής Νανόπουλος, ανταποκρινόμαστε κανονικά στην υποχρέωση να καλύπτουμε το 1,5% του προϋπολογισμού του CERN. Και θα έπρεπε να «εισπράττουμε» τα ανάλογα ωφελήματα στον τομέα της επιστημονικής έρευνας.
Ούτε το τακτικό επιστημονικό προσωπικό που θα έπρεπε να έχουμε έχει προωθηθεί, ούτε -το κυριότερο- γίνεται αξιοποίηση της δυνατότητας να στέλνουμε εκατοντάδες μεταπτυχιακούς φοιτητές, ούτε αξιοποιούμε τα προγράμματα που υπάρχουν.
Την εικόνα της χώρας μας την έχει δώσει με πολύ τακτ ο επιστημονικός διευθυντής του CERN ο Γιοζ Εγκελεν σε πρόσφατη συνέντευξή του: «Ίσως θα έπρεπε η Ελλάδα να έχει κάποιον εδώ που να κυνηγά τα προγράμματα και τις τεχνολογίες πιο εντατικά από ό,τι κάνει σήμερα».
Δυστυχώς παρά τα μεγάλα λόγια για τη μάχη της τεχνολογίας, την οικονομία της γνώσης και άλλα παρόμοια, δεν μπήκαμε ακόμη σε τροχιά… επιταχυντή. Εδώ λειτουργεί μονίμως ένας αιώνιος… επιβραδυντής.