Καταπέλτης είναι η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (CPT), του Συμβουλίου της Ευρώπης, αναφορικά με τις συνθήκες κράτησης στην Ευρώπη του 21ου αιώνα.
Η έκθεση συντάχθηκε με αφορμή τη συμπλήρωση 20 χρόνων λειτουργίας της Επιτροπής. Ειδικά για τη χώρα μας αναφέρεται πως οι κίνδυνοι που διατρέχουν τα άτομα σε καθεστώς προσωρινής κράτησης «παραμένουν σημαντικοί».
Η ατιμωρησία, ο υπερπληθυσμός και η κακομεταχείριση συνεχίζουν να υπονομεύουν παντού τα σωφρονιστικά συστήματα, διαπιστώνει ο πρόεδρος της Επιτροπής, ο Ιταλός Μάουρο Πάλμα, κάνοντας τον απολογισμό των επισκέψεων των ειδικών της CPT στις φυλακές, τα αστυνομικά τμήματα, τα κέντρα κράτησης και τις ψυχιατρικές κλινικές των 47 χωρών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Περισσότερα από 1,7 εκατομμύρια άτομα τελούσαν υπό κράτηση στην Ευρώπη το 2007, σύμφωνα με τις τελευταίες στατιστικές του πανευρωπαϊκού οργανισμού.
Για τον πρόεδρο της Επιτροπής, «το να αρκούμαστε στην ανέγερση νέων φυλακών δεν αποτελεί λύση». «Σύντομα θα γεμίσουν, εάν δεν σκεφτούμε άλλες μορφές επιβολής ποινών» δήλωσε από το Στρασβούργο.
Εάν οι συνθήκες κράτησης παραμένουν συχνά άθλιες στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, η Επιτροπή επισημαίνει σοβαρές αδυναμίες και στη Δυτική Ευρώπη.
Τραγικές διαπιστώσεις
Στη Τσεχική Δημοκρατία, ο υποχρεωτικός χειρουργικός ευνουχισμός δεκάδων καταδικασμένων για σεξουαλικά εγκλήματα χαρακτηρίζεται «εξευτελιστική μεταχείριση».
Στην Ουγγαρία, η χρησιμοποίηση χειροπεδών και λουριών στη φυλακή του Σέγκετ χαρακτηρίζεται «καταχρηστική».
Στη Μολδαβία, η CPT αναφέρει τον ξυλοδαρμό κρατουμένου που ήταν κρεμασμένος από δοκάρι.
Στη Λετονία, οι κρατούμενοι συνωστίζονται σε κελιά με κακό εξαερισμό και χωρίς φυσικό φωτισμό, «κακομεταχείριση» που παρατηρείται συχνά στην Ευρώπη.
Η Τσετσενία προσφέρει ευρύ φάσμα κακοποιήσεων, ηλεκτροσόκ, εγκαύματα, ασφυξία, εξαφανίσεις, για τις οποίες η Μόσχα έχει καταδικασθεί αναρίθμητες φορές από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Μπαστούνια του μπέιζμπολ και μεταλλικές μπάρες συμβάλλουν στη διακόσμηση των ανακριτικών χώρων στη Βοσνία.
Παρόλο που στην ΠΓΔΜ καταργήθηκαν οι αλυσίδες, κρατούμενοι παραμένουν δεμένοι στα κρεβάτια τους για μεγάλα διαστήματα.
Στην Ελβετία, η CPT ενημερώθηκε για την εφαρμογή τεχνικών πρόκλησης ασφυξίας, ενώ στη Φινλανδία, κρατούμενοι δεν έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τις τουαλέτες τη νύκτα.
Εδώ και έναν χρόνο, η επιτροπή εξέφρασε την ανησυχία της για το νόμο στη Βρετανία που παρατείνει στις 42 ημέρες τη διάρκεια προσωρινής κράτησης ατόμων που θεωρούνται ύποπτα για τρομοκρατική δράση.
Οι γιατροί της επιτροπής ζήτησαν επίσης το 2008 από την Αγκυρα τον τερματισμό «της απομόνωσης του πρώην ηγέτη του PKK Αμπντουλάχ Οτσαλάν», του μοναδικού κρατουμένου της φυλακής του Ιμραλί, όπου η κατάσταση θεωρείται «επιζήμια για την διανοητική του κατάσταση».
Ορισμένες χώρες ακολουθούν τις συστάσεις της CPT ανακαινίζοντας τελείως ακατάλληλους χώρους κράτησης. Παράδειγμα η Γαλλία, η οποία διόρισε και Επιθεωρητή Φυλακών» έπειτα από καταγγελία της CPT.
Τα μοναδικά όπλα που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων είναι η ικανότητα των στελεχών της να ανοίγουν τις πύλες των κέντρων κράτησης σε ολόκληρη την Ευρώπη και η δημοσιότητα των αποτελεσμάτων των επιθεωρήσεων.
Πάντως, ακόμη δεν έχουν κατορθώσει να λάβουν το «πράσινο φως» από τη Μόσχα για να επισκεφθούν τη Νότια Οσετία και οι προσπάθειές τους για επίσκεψη στα Κατεχόμενα στην Κύπρο παραμένουν άκαρπες.
