ΤΟΠΙΚΑ

Οι φάροι της Μαγνησίας φωτίζουν διαχρονικά την ιστορία

οι-φάροι-της-μαγνησίας-φωτίζουν-διαχρ-468938

Με αφορμή την σημερινή παγκόσμια μέρα ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ καταγράφει τα μνημεία της περιοχής

Το ανάστημά τους υψώνουν στο πέρασμα του χρόνου οι φάροι της Μαγνησίας, βοηθώντας αποφασιστικά τη ναυσιπλοΐα, σε όλες τις καιρικές συνθήκες. Η σημερινή παγκόσμια μέρα φάρων, αποτελεί το έναυσμα για την υπογράμμιση του ρόλου, της προσφοράς και της σημασίας τους για την περιοχή.

Ρεπορτάζ: ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ

Πλήθος φάρων καταγράφονται σε όλη την Μαγνησία, χερσαία και νησιωτική, με τον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ να επιχειρεί να χαρτογραφήσει το δίκτυο, με οδηγό τις έρευνες που έχουν διεξάγει ερευνητές, λάτρεις του είδους.

Αφετηρία του ταξιδιού είναι οι πέτρινοι φάροι που κατέγραψε ο Δημήτρης Παλιούρας, προϊστάμενος επί τιμή της Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Εργων Θεσσαλίας.

Το φαρικό δίκτυο της Μαγνησίας αποτελείται από πέντε πέτρινους φάρους οι οποίοι κατά χρονολογική σειρά είναι: ο φάρος Τρικερίου, ο φάρος «Γουρούνι» Σκοπέλου, ο φάρος Ψαθούρας, ο φάρος Αργυρονησίου και ο φάρος Ρέπι Σκιάθου, που αποτελούν διατηρητέα μνημεία με Υπουργική απόφαση.

Ο φάρος Τρικερίου βρίσκεται στο απώτατο άκρο της χερσονήσου της Μαγνησίας στο ακρωτήριο Καβούλια στην είσοδο του Παγασητικού κόλπου. Κτίστηκε σε δύο οικοδομικές φάσεις, η πρώτη το 1854 από τη Γαλλική εταιρεία των Οθωμανικών φάρων, κατά την οποία κτίστηκε το φαρόσπιτο, ενώ το φωτιστικό σώμα βρίσκονταν στην κορυφή μεταλλικού πύργου και εντάχθηκε στο Ελληνικό φαρικό δίκτυο το 1881 με την προσάρτηση της Θεσσαλίας στο Ελληνικό κράτος. Στη δεύτερη οικοδομική φάση κτίστηκε ο πύργος του φάρου το 1918 από το Ελληνικό Δημόσιο.

Ο φάρος Γουρούνι Σκοπέλου βρίσκεται στο βόρειο άκρο του νησιού στον κάβο «Γουρούνι» απ’ όπου πήρε και το όνομά του και απέχει από τη Γλώσσα περί τα 10 χιλιόμετρα. Κτίστηκε το 1889 από το Ελληνικό Δημόσιο, σύμφωνα με τη χρονολογία που υπάρχει στο φωτιστικό μηχάνημα. Αρχικά ο φάρος λειτούργησε με φωτιστική ύλη το πετρέλαιο, ενώ στα χρόνια της Κατοχής παρέμεινε σβηστός. Επαναλειτούργησε το 1944 και το 1984 ηλεκτροδοτήθηκε και συνέχισε να λειτουργεί ως επιτηρούμενος μέχρι το 1989 που αυτοματοποιήθηκε.

Ο φάρος Ψαθούρας βρίσκεται στα βόρεια του ομώνυμου νησιού. Κτίστηκε στο τέλος του 19ου αιώνα και πρωτολειτούργησε το 1895 αρχικά με πετρέλαιο και χαρακτηριστικό σταθερό φως (χωρίς αναλαμπές) με φωτοβολία 19 ναυτικά μίλια. Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο παρέμεινε σβηστός και ξαναλειτούργησε το 1945. Το 1987 αντικαταστάθηκε το πετρέλαιο από ηλιακή ενέργεια με την οποία λειτουργεί μέχρι σήμερα.

Ο φάρος Αργυρονήσου είναι κτισμένος στο ανατολικό άκρο του νησιού το οποίο βρίσκεται στον Ευβοϊκό κόλπο απέναντι από την είσοδο του Παγασητικού. Κτίστηκε το 1899 και το ύψος του κυλινδρικού του πύργου είναι 6 μέτρα. Αρχικά λειτούργησε με πετρέλαιο, ενώ στα χρόνια της Κατοχής παρέμεινε σβηστός. Επαναλειτούργησε το 1944 ως επιτηρούμενος και πρόσφατα έχει αυτοματοποιηθεί με την αντικατάσταση του φωτιστικού πετρελαίου με ηλιακή ενέργεια.

Ο φάρος Ρέπι Σκιάθου βρίσκεται στην ομώνυμη νησίδα. Κτίστηκε το 1914 και ο κυλινδρικός του πύργου έχει ύψος 11 μέτρα. Το εστιακό του ύψος είναι 42 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας και η φωτοβολία του φθάνει τα 16 ναυτικά μίλια.

Αντέχουν στο χρόνο

Το συγκεκριμένο θέμα έχει ερευνήσει, εξάλλου, διεξοδικά, ο Γρηγόρης Καρταπάνης, με αλλεπάλληλα δημοσιεύματά του στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ.

Κατασκευές με ιστορία πολλών χρόνων οι φάροι που κατέγραψε διεξοδικά αρχής γενομένης από τον πράσινο φάρο στον λιμενοβραχίονα του Βόλου ή «το πράσινο φανάρι» όπως το χαρακτηρίζει, που χρονολογείται από την περίοδο 1912 – 1913. Σύμφωνα με μαρτυρίες η λειτουργία του υπήρξε απρόσκοπτη και την περίοδο 1940 – 44, αλλά προκλήθηκαν βλάβες λόγω των εκρηκτικών που τοποθέτησαν στο λιμενοβραχίονα οι κατακτητές, κατά την αποχώρησή τους. Νέος, αυτόματος φανός τοποθετήθηκε στη βάση του κατεστραμμένου, για να συνεχίσει την λειτουργία του.

Ο φάρος Σέσκλο στα Πευκάκια του Βόλου έχει επίσης γράψει την δική του ιστορία. Πρόκειται, άλλωστε, για έναν από τους παλαιότερους φάρους που κατασκευάστηκε από την Γαλλική Εταιρεία Οθωμανικών Φάρων στη δεκαετία του 1860 και εντάχθηκε στο Ελληνικό φαρικό δίκτυο με την προσάρτηση της Θεσσαλίας το 1881, όπως και εκείνος στο Τρίκερι. Ο συγκεκριμένος φάρος είναι σημείο αναφοράς για την περιοχή, καθώς σε αυτόν οφείλεται η ονοματοθεσία «Φανάρι» σε όλο το τμήμα της ακτογραμμής των Πευκακίων. Τελευταίο σημαντικό συμβάν στη μικρή ιστορία του φάρου Σέσκλο, αποτελεί η μετατροπή του σε ηλιακό και η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών πλακών το 1986.

Ο φάρος της Σηπιάδος, σύμφωνα με έρευνα που διενήργησε ο Γρηγόρης Καρταπάνης, κατασκευάστηκε το 1935 και οι εργασίες ολοκληρώθηκαν σε μια εβδομάδα. Παρουσιάστηκαν δυσκολίες στην εκτέλεση των εργασιών όταν ξέσπασε θαλασσοταραχή, και η μεταφορά των υλικών και συνεργείων ολοκληρώθηκε από τη στεριά με την χρήση ζώων, ενώ τα εργαλεία είχαν μεταφερθεί με βάρκα. Στις 28 Οκτωβρίου του 1935 εκδόθηκε «Αγγελία προς ναυτιλλομένους», με την τοποθεσία όπου βρίσκεται, να χαρακτηρίζεται «άκρα Σηπιάς» από το πρώτο ανακοινωθέν.

Ο αρχαιότερος φάρος

Την δική του ιστορία έχει ο μεταλλικός φάρος που βρίσκεται καταμεσής της θάλασσας, ακριβώς πάνω απόν ύφαλο Λευτέρης, τον οποίο περιγράφει ο Ρος Ρόμπερτσον, λάτρης των καταδύσεων.

Ο ύφαλος Λευτέρης βρίσκεται μεταξύ της ηπειρωτικής πλευράς του Πηλίου και του νησιού της Σκιάθου και είναι μια μικρή βυθισμένη κορυφογραμμή πετρωμάτων, που σχετίζεται με μερικά αξιοσημείωτα ιστορικά γεγονότα.

Σύμφωνα με τον Έλληνα ιστορικό Ηρόδοτο, τουλάχιστον τρία περσικά πλοία χτύπησαν στον ύφαλο και βυθίστηκαν κατά τη διάρκεια της αποτυχημένης δεύτερης περσικής εισβολής στην Ελλάδα, το 480 π.χ. Ο βασιλιάς Ξέρξης τότε διέταξε να κατασκευαστεί μια πέτρινη στήλη από κομμάτια βράχου που ζύγιζαν έως και μισό τόνο, για να αποφευχθούν περαιτέρω απώλειες. Δύο αιώνες πριν από το φάρο της Αλεξάνδρειας, η στήλη αυτή αποτελεί το παλαιότερο ναυτικό αλεώριο γνωστό στα ιστορικά αρχεία. Σε πιο σύγχρονες εποχές, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης (1851-1911), έγραφε στον Φτωχό Άγιο ότι ο «Λευτέρης ηλευθέρωνε κατά καιρούς, απαλλάττων τα μεν πλοία του βάρους του φορτίου, τους δε ναυβάτας του προσκαίρου άχθους της ζωής».

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου