Μεγάλες αντιδράσεις προκαλεί στο κόσμο των δικηγόρων η διάταξη του νομοσχεδίου-σκούπα του Υπουργείου Οικονομικών για την προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στις διατάξεις της κοινοτικής οδηγίας 2015/2376, που θα ψηφιστεί μεθαύριο, Τρίτη, στη Βουλή, η οποία προβλέπει την κατάργηση του επαγγελματικού απορρήτου στις συναλλαγές των δικηγόρων. Αν ψηφιστεί η εν λόγω διάταξη, τότε οι δικηγόροι θα είναι υποχρεωμένοι -αν τους ζητηθεί από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων- να παρέχουν στοιχεία για τις οικονομικές τους συναλλαγές με τους φορολογούμενους, αλλά και για οικονομικές συναλλαγές των φορολογούμενων που διεξάγονται μέσω αυτών.
Ρεπορτάζ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΡΟΥΓΚΑ
Η επίμαχη διάταξη προσβάλει αναμφίβολα τα ατομικά δικαιώματα. Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου, Λάζαρος Γαϊτάνης, τονίζει ότι πρόκειται για μία απροκάλυπτη θεσμική οπισθοδρόμηση. Η εν λόγω διάταξη, όπως λέει, δεν εξυπηρετεί κάποια υπέρτερη αναγκαιότητα, δεν σέβεται την αρχή της αναλογικότητας και δεν είναι συμβατή με τις επιταγές της ευρωπαϊκής δικαιοταξίας.
«Η αοριστία και η ευρύτητα της εν λόγω διάταξης ισοδυναμεί ουσιαστικά με ανεπίτρεπτη κατάλυση του ίδιου του πυρήνα του δικηγορικού απορρήτου και ακολούθως των θεμελιωδών δικαιωμάτων, με τα οποία αυτό συνέχεται. Ο δικηγόρος μετατρέπεται από νομικός παραστάτης σε «πληροφοριοδότης» των φορολογικών αρχών, κατά πλήρη διαστροφή του θεσμικού του ρόλου. Ωστόσο, πρέπει να αντιληφθούν όλοι ότι ο δικηγόρος ως νομικός παραστάτης δεν μπορεί να λειτουργεί παράλληλα και ως “χαφιές” έστω και με άδεια του αρμόδιου Εισαγγελέα», πρόσθεσε.
Ο κατηγορούμενος είναι πρόσωπο ιερό. Ο Α΄ Αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου, Νικόλαος Χατζησταματίου, τόνισε ότι ο διάδικος γενικά είναι πρόσωπο σεβαστό από το αρχαίο ελληνικό δίκαιο έως και σήμερα. Έχει δικαίωμα, συνέχισε περαιτέρω, να υπερασπιστεί τα έννομα συμφέροντά του, ιδιαίτερα δε όταν είναι παραβάτης του ποινικού δικαίου.
Η ισχύς μίας τέτοιας διάταξης θα είχε σαν αποτέλεσμα την αναίρεση της φύσης του δικηγορικού επαγγέλματος, το οποίο είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο και καλύπτεται από το δικηγορικό απόρρητο. «Ο δικηγόρος είναι σαν τον εξομολογητή ιερέα. Ό,τι ενημερώνεται, δεν είναι δυνατόν να το μεταδώσει. Η Πολιτεία θέλει τώρα να μετατρέψει το λειτούργημα του δικηγόρου σε στυγνό εμπορικό επάγγελμα. Όμως, με αυτό τον τρόπο δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει ούτε η Πολιτεία, ούτε τα δικαστήρια και οι υπηρεσίες», πρόσθεσε.
Τι προβλέπει η διάταξη
Συγκεκριμένα, η διάταξη του νομοσχεδίου που θα ψηφιστεί μεθαύριο Τρίτη στη Βουλή, προβλέπει ότι ο διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων έχει τη δυνατότητα να υποδεικνύει με απόφασή του κατηγορίες φορολογούμενων, οι οποίες υποχρεούνται να παρέχουν στοιχεία για την επαγγελματική τους δραστηριότητα χωρίς εισαγγελική παραγγελία. Μάλιστα, ο ορισμός των υπόχρεων θα πραγματοποιείται χωρίς να απαιτείται κάποια άλλη διοικητική ενέργεια.
Η φορολογική διοίκηση θα μπορεί να συλλέγει πληροφορίες από τρίτα πρόσωπα που δεσμεύονται από το επαγγελματικό απόρρητο, καθώς τα πρόσωπα αυτά υποχρεούνται να παρέχουν στην ΑΕΔΕ πληροφορίες όχι μόνο για οικονομικές συναλλαγές τους με τους φορολογούμενους που διεξάγονται μέσω αυτών.
Αυτό σημαίνει ότι αρκετοί επαγγελματίες, όπως οι δικηγόροι, οι γιατροί, οι συμβολαιογράφοι, οι λογιστές αλλά και οι δημοσιογράφοι, εφόσον κληθούν θα πρέπει να δώσουν πληροφορίες που θα τους ζητηθούν.
Πλήττεται το δικηγορικό απόρρητο
Στην ανακοίνωσή της, η Ένωση Ελλήνων Ποινικολόγων, τονίζει μεταξύ άλλων ότι η προωθούμενη ρύθμιση πλήττει εκ βάθρων το δικηγορικό απόρρητο, δεν έχει στοιχειωδώς ορισμένο περιεχόμενο, δεν σέβεται την αρχή της αναλογικότητας και αγνοεί την σχετική νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
«Η προωθούμενη ρύθμιση πρέπει να αποσυρθεί αμέσως ώστε να ακολουθήσει η αναγκαία διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους, κυρίως δε με το καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργείο Δικαιοσύνης και το δικηγορικό σώμα», καταλήγει η ανακοίνωση της Ένωσης Ελλήνων Ποινικολόγων.
Ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών
Άμεσα παρενέβη με επιστολή του προς τον υπουργό Δικαιοσύνης, Σταύρο Κοντονή, ο πρόεδρος της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Βασίλης Αλεξανδρής, ζητώντας απόσυρση της επίμαχης διάταξης.
Ο κ. Αλεξανδρής κρίνει επιβεβλημένη την απόσυρση της εν λόγω διάταξης, τονίζοντας ότι αυτή καταργεί συλλήβδην κάθε επαγγελματικό απόρρητο, παραγνωρίζει τις ιδιαιτερότητες του δικηγορικού απορρήτου, αντιβαίνει θεμελιώδεις αρχές του Συντάγματος.
«Είναι γνωστό ότι η προστασία του δικηγορικού απορρήτου απολαύει συνταγματικής κατοχύρωσης, καθώς συνιστά τη βάση της σχέσης εμπιστοσύνης, μεταξύ του δικηγόρου και του εντολέα του αλλά και το επιστέγασμα του δικαιώματος του ατόμου στη μη αυτοενεχοποίηση», σημειώνει μεταξύ άλλων και προειδοποιεί ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις στην ορθή λειτουργία της δικαιοσύνης.
