ΤΟΠΙΚΑ

Βολιώτες για Μίκη Θεοδωράκη: «Προσωπικότητα διεθνούς βεληνεκούς»

βολιώτες-για-μίκη-θεοδωράκη-προσωπι-439815

Εκπρόσωποι του πνεύματος μιλούν στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ για τον κορυφαίο δημιουργό και το έργο του

Προσωπικότητα με διεθνή ακτινοβολία ο Μίκης Θεοδωράκης, που πέρασε προχθές στην αθανασία, άφησε σπουδαία παρακαταθήκη στους μεταγενέστερους. Βολιώτες, που είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν και να εμβαθύνουν στο έργο και την πολύπλευρη προσφορά του, καταθέτουν τη μαρτυρία τους στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ. Εκπρόσωποι του πνεύματος και της δημιουργίας μιλούν για τον οικουμενικό Ελληνα, που αποτέλεσε και θα αποτελεί, για πάντα, σύμβολο.

Ρεπορτάζ: ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ

Στενός συνεργάτης του Μίκη Θεοδωράκη ο διακεκριμένος Βολιώτης συνθέτης Ανδρέας Κατσιγιάνης, καλλιτεχνικός διευθυντής της Εστουδιαντίνας, συγκλονισμένος από τη μεγάλη απώλεια, αρκέστηκε στη δήλωση «είναι ώρα πένθους. Τώρα θρηνούμε. Δεν είναι ώρα για να μιλήσουμε. Τώρα δεν λέμε τίποτα. Είναι ώρα σιωπής τώρα».

Ο συγγραφέας, ερευνητής και συνταξιούχος εκπαιδευτικός Θωμάς Κοροβίνης μοιράζει τον χρόνο του ανάμεσα στη Θεσσαλονίκη και τα Πλατανίδια και έχει πολιτογραφηθεί κατά το ήμισυ Πηλιορείτης.

Καταθέτοντας στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ την προσωπική του θύμηση, ανατρέχει σε παλαιότερη συναυλία, που είχε διοργανώσει η ΕΛΜΕ Θεσσαλονίκης, στο Παλέ Ντε Σπορ, για το έργο του μεγάλου συνθέτη, με τη συμμετοχή γνωστών ερμηνευτών. Ο Θωμάς Κοροβίνης συμμετείχε εκπροσωπώντας τους εκπαιδευτικούς και μίλησε στην ΕΡΤ 3 για τον μεγάλο συνθέτη, παρουσία του Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος μίλησε επίσης στην ίδια τηλεοπτική εκπομπή. Ανακαλώντας προσωπικές μνήμες, ο διακεκριμένος ποιητής, λογοτέχνης και ερευνητής αναφέρει στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ότι «συγκαταλέγεται, μαζί με τέσσερις – πέντε ακόμη, στους ακρογωνιαίους λίθους της ταυτότητάς μας, της ευρύτερης Ρωμιοσύνης, με την ευρύτερη έννοια, όπως την οραματίστηκαν και οι άλλοι μεγάλοι. Ο Σεφέρης, ο Ελύτης και ο Ρίτσος και από την άλλη ο Χατζηδάκις με τον Μίκη και κάποιοι άλλοι σημαντικοί άνθρωποι, συν ορισμένους από τους λαϊκούς ερμηνευτές μας, κράτησαν στις πλάτες τους τούς αγώνες του λαού και αυτό που αναπνέει ο λαός ως ιστορία και ως παράδοση. Ο Μίκης είναι εξακτινομένος στην οικουμένη. Διαμόρφωσε τη σύγχρονη ταυτότητα του Νεότερου Ελληνισμού».

«Υπέροχος, σεμνός άνθρωπος»

Εγκάρδια συνομιλία για τη λαϊκή παράδοση μοιράστηκε με τον μεγάλο συνθέτη η Καίτη Καμηλάκη, πρώην διευθύντρια του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε πριν από δέκα χρόνια στο σπίτι του Μίκη Θεοδωράκη στου Φιλοπάππου, παρουσία του Σουηδού Ιγκμαρ Ρέντιγκ, ο οποίος μετέφρασε έργα του μεγάλου συνθέτη στα σουηδικά.

«Μας υποδέχθηκε εγκάρδια στο σπίτι του. Ηταν πολύ απλός άνθρωπος, δεν κρατούσε αποστάσεις, ούτε είχε έπαρση. Ηταν πολύ φιλικός, με ρωτούσε για τη λαογραφία, τα δημοτικά τραγούδια, είπαμε ένα σωρό σκέψεις. Ηταν ένας υπέροχος, σεμνός άνθρωπος, τουλάχιστον αυτό εισέπραξα εγώ, ένας επισκέπτης που ήθελα να τον γνωρίσω από κοντά» αναφέρει στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ η κ. Καμηλάκη.

Ανατρέχοντας στη συνάντησή της με τον Μίκη Θεοδωράκη αναφέρει: «Ηταν άνοιξη του 2009, όταν τον επισκέφθηκα στο σπίτι του στου Φιλοπάππου, με τον κοινό μας φίλο, μεταφραστή πολλών ποιητών μας στη σουηδική Ingemar Rhedin και τον επιστήθιο φίλο, μουσικό και μουσικολόγο, Πηλιορείτη, Νίκο Ξανθούλη με την ευκαιρία ημερίδας με θέμα: «Ο Κωστής Παλαμάς και η ελληνική λαϊκή παράδοση, 150 χρόνια από τη γέννησή του Κωστή Παλαμά, στην Ακαδημία Αθηνών».

Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2009, με τιμητική επιτροπή τους αείμνηστους ακαδημαϊκούς Πάνο Λιγομενίδη, πρόεδρο τότε της Ακαδημίας Αθηνών, Κωνσταντίνο Δεσποτόπουλο, Σπύρο Ευαγγελάτο και την ποιήτρια Κική Δημουλά.

«Ηταν ευδιάθετος, ενδιαφέρθηκε να μάθει για το Κέντρο Λαογραφίας, που τότε διηύθυνα, για το μουσικό αρχείο, το δημοτικό τραγούδι. Ο Ingemar Rhedin έκανε μια εμπνευσμένη ανακοίνωση με θέμα: «Ο Λόγος, η Σιωπή και το Τραγούδι».

Η συζήτηση άρχισε με τον Παλαμά, για τον οποίο ο Μίκης φάνηκε ότι γνώριζε πολλά. Αναφέρθηκε στην κηδεία του Κωστή Παλαμά, το 1943, χωρίς να μας πει, αν την παρακολούθησε, και στα φλογερά και εθνεγερτήρια λόγια, μπροστά στους εμβρόντητους Γερμανούς κατακτητές, του άλλου μεγάλου ποιητή Αγγελου Σικελιανού:

Ηχήστε σάλπιγγες… καμπάνες βροντερές

Δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ώς πέρα…

Βογκήστε τύμπανα πολέμου… οι φοβερές

σημαίες ξεδιπλωθείτε στον αέρα!

Σ’ αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα».

Ο Ingemar ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «αυτό που συνέβη με τον Παλαμά, συνέβη με τον Ελύτη, τον Χατζιδάκι, τον Ρίτσο και τον Θεοδωράκη. Γεμίσανε ένα πολύ μεγάλο ποτήρι νερό αυτής της θάλασσας, της ελληνικής παράδοσης, και αυτό θαυμάζουμε όλοι εμείς βλέποντάς το.

Και ξεχνάμε την απέραντη πηγή της, τη θάλασσα, την ελληνική γλώσσα. Δύο περίπου ώρες γεμάτες. Κρατώ τους στίχους του Παλαμά που με το γνωστό ύφος σχεδόν απάγγειλε:

Εγώ είμαι ο γκρεμιστής

Είμ’ εγώ κι ο χτίστης

ο διαλεκτός της άρνησης

κι ο ακριβογιός της πίστης

και θέλει και το γκρέμισμα

νου και καρδιά και χέρι» σημειώνει η κ. Καμηλάκη.

«Εγραψε σπουδαία έργα»

Μελετητής του έργου του Μίκη Θεοδωράκη ο μαέστρος Γιάννης Καρκάλας, έχει εναρμονίσει πολλά τραγούδια του συνθέτη για χορωδία και μάλιστα ένα από τα τραγούδια που εναρμόνισε απέσπασε ευμενή σχόλια από τον μεγάλο συνθέτη, κερδίζοντας το πρώτο βραβείο σε φεστιβάλ της Ναυπάκτου, με τη Χορωδία της Πάτρας να το ερμηνεύει.

«Ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν ο κορυφαίος συνθέτης στην Ελλάδα. Τα τραγούδια που έγραψε, θα μείνουν στην ιστορία. Στην ιστορία θα μείνει, όμως, και το συμφωνικό του έργο, που δεν είναι γνωστό στο ευρύ κοινό. Είχε γράψει συμφωνίες, όπερες, έργα που είναι υψίστης σημασίας για τον χώρο της μουσικής. Στη συνείδηση του κόσμου έχει περάσει για τα τραγούδια του όπως το «Ενα το χελιδόνι». Ο κόσμος τον αγάπησε για τα λαϊκά τραγούδια που έγραψε. Εχει γράψει συμφωνικά έργα, που δεν τα γνωρίζει η Ελλάδα και έγιναν γνωστά τώρα που πέθανε. Αυτό είναι άδικο. Για μένα δεν θα ξεχαστεί, όπως δεν ξεχνιέται ο Μπετόβεν, δεν ξεχνιέται ο Μπαχ. Είναι αυτής της κατηγορίας. Δεν είναι απλά ο λαϊκός συνθέτης που αγαπήσαμε. Για μένα είναι η κορυφή σε επίπεδο μουσικής, γιατί γνωρίζω και το άλλο του έργο, πέρα από τα τραγούδια του» αναφέρει ο Γιάννης Καρκάλας.

«Ογκόλιθος της μουσικής»

Τη δική του άποψη καταθέτει στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ο Νίκος Αδρασκέλας, μαέστρος της Χορτωδίας και υπεύθυνος για το Φεστιβάλ Χόρτου, που διοργανώνεται από το Ιδρυμα «Αγγελίνη – Χατζηνίκου». Ο ίδιος περιγράφει τον Μίκη Θεοδωράκη ως «ογκόλιθο της μουσικής και του ελληνικού πολιτισμού», για να προσθέσει ότι «τα δικά μου λόγια, σε σχέση με αυτά που έχουν ειπωθεί από τους ανθρώπους και της εποχής του και του πνευματικού κύκλου, δεν συγκρίνονται».

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου