Το μικρό ξωκλήσι που βρίσκεται καταμεσής της θάλασσας, πάνω στη βραχονησίδα Δευκαλίων στη νότια πλευρά του Σωρού, μετά το Αγκίστρι, έχει «υιοθετήσει» η Ένωση Παλαιών Προσκόπων του 58ου Συστήματος Ναυτοπροσκόπων Βόλου, πραγματοποιώντας για δεύτερη χρονιά σωτήρια παρέμβαση για τη συντήρησή του. Ομάδα ναυτοπροσκόπων πραγματοποίησε πρόσφατα «απόβαση» στη βραχονησίδα, με στόχο τον εξωραϊσμό του ιστορικού Άη Νικόλα του θαλασσινού που, όπως λέγεται, χτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα από ψαράδες.
Ρεπορτάζ: ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ
Η φετινή εκστρατεία συντήρησης πραγματοποιήθηκε σε δύο διαδοχικά στάδια, τα οποία περιελάμβαναν σε πρώτη φάση τη διαμόρφωση «σκάλας» για από-επιβίβαση και πρόσβαση στους βράχους, σοβάτισμα, άσπρισμα, αποψίλωση. Το δεύτερο σκέλος της εκστρατείας περιελάμβανε αρχικά εκκλησιασμό στον Άγιο Στέφανο και στη συνέχεια μετάβαση με την δεκάκωπη βάρκα του Συστήματός «Ευαγγελία» στο νησάκι. Μαζί με την ομάδα «απόβασης» ήταν και ο εφημέριος του ιερού ναού Αγίου Στεφάνου π. Δημήτριος Κοτρώτσιος, ο οποίος διάβασε ευχή στο μικρό εκκλησάκι.
«Ξεκινήσαμε από πέρυσι τις εργασίες συντήρησης στο ξωκλήσι, με την άδεια της Μητρόπολης Δημητριάδος και έχουμε αναρτήσει, παράλληλα, ιστό πάνω στον βράχο με τρεις σημαίες: την ελληνική, της Μητρόπολης Δημητριάδος και τη δική μας. Κάνουμε όλη τη συντήρηση του χώρου, κόβουμε τα χορτάρια περιμετρικά, καθαρίζουμε τις εικόνες, διαμορφώσαμε καλύτερη πρόσβαση στον βράχο, για να μπορεί ο επισκέπτης να ανεβαίνει πιο εύκολα και οι προσπάθειάς μας θα συνεχιστούν», ανέφερε στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ο αρχηγός του 58ου Συστήματος Ναυτοπροσκόπων Βόλου, Χαράλαμπος Σκυργιάννης.
H ομάδα συντήρησης απαρτιζόταν από τους: Πόπη Ποδάρα, Μάνο Λαμπρόπουλο, Κώστα Μαρούσο, Άγγελο Μακρυγιάννη, Βλάση Βολιώτη, Θανάση Καραγεώργο, Ανέστη Ταμπακολόγο, Γιάννα Μαρούσου, Παναγιώτη Κόλλια, Κατερίνα Σοφιάδου, Γιώργο Μπρούζο, Χαράλαμπο Σοφιάδη, Νίκο Σοφιάδη, Λίτσα Λαμπροπούλου, π. Δημήτρη Κοτρώτσιο, Απόστολο Καψιώτη, Μπάμπη Σκυργιάννη, Γιάννη Θεοδωρίδη και Απόστολο Παρασκευά. «Μαζί μας ήταν από το πρωί και ο Στέλιος Κυπραίος με την Κυρία Λένα καθώς και ο ιδρυτής του Συστήματός μας, ο ΡΑΝ μας, ο Νίκος Κεφαλάς με τη σύζυγό του την κυρία Μίτσα. Έμειναν στη στεριά, αλλά ήταν όλη την ώρα μαζί μας, μέσα στην καρδιά μας», υπογραμμίζει ο αρχηγός του 58ου Συστήματος Ναυτοπροσκόπων.
Η παραπάνω δράση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τους ενεργούς βαθμοφόρους του 58ου Συστήματος, και τη χρήση των πλωτών μέσων που διαθέτουν, ενώ στόχος είναι η έκδοση βιβλίου με το ιστορικό του μικρού ναού για την ενημέρωση των προσκυνητών.
Ξωκλήσι πάνω σε βράχο
Το συγκεκριμένο εκκλησάκι είναι από τα πιο όμορφα και γραφικά. Ο Άγιος Νικολάκης ο θαλασσινός (όπως είναι γνωστός στους Βολιώτες), απέχει περίπου 100 μέτρα από την ξηρά. Η χρονολογική ταυτοποίηση του ναΐσκου χάνεται στον χρόνο, καθώς ενδέχεται να έχει κτισθεί και στο τελευταίο κομμάτι του Μεσαίωνα (14ος-15ος αιώνας).
Η παλαιότερη γνωστή έγγραφη αναφορά για το εκκλησάκι υπάρχει στο έργο του Ρήγα Φεραίου «Νέος Ανάχαρσις» (Βιέννη 1797), όπως έχει καταγράψει ο Δημήτρης Καραμπερόπουλος, πρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης Φερών Βελεστίνου.
Συγκεκριμένα, ο Ρήγας Φεραίος αναφέρει ότι: «Εις αυτόν τον λιμένα κατά την βάσιν του ακρωτηρίου Πύρρας και Δευκαλίωνος, λεγόμενον την σήμερον Αγκίστρι, κείνται τα ερείπια της Δημητριάδος. Αντικρύ του νησιού όπου είναι ο Άγιος Νικόλαος, επάνω εις το Αγκίστρι είναι ένα οίκημα μεγάλον πελεκημένον με σφυρί εις μίαν μόνην πέτραν και λέγεται Δα- σκαλιό κατά παραφθοράν του Δευκαλίων».
Η σημείωση δίνει και τη γεωγραφική συντεταγμένη, ότι το ξωκλήσι βρίσκεται στη βραχονησίδα Δευκαλίων, στο Αγκίστρι, τη γνωστή αγκάλη του Σωρού.
Επίσης ο Ρήγας Φεραίος , στη «Χάρτα» αναφέρει ότι στο νησάκι (εννοεί τη βραχονησίδα) υπάρχει το σημείο του Σταυρού που δηλώνει την ύπαρξη προσκυνήματος.
Οι αλιείς που περιπλέουν την περιοχή δεν παραλείπουν να ανεβαίνουν στο «σπιτάκι» του Αγίου να ανάψουν το κεράκι τους, αλλά και μερικές φορές για να ευπρεπίσουν τον ναό, που είναι εκτεθειμένος στις αντίξοες καιρικές συνθήκες.
Ο Βολιώτης ερευνητής Γρηγόρης Καρταπάνης, αναφέρει σε σχετικό άρθρο που δημοσιεύτηκε στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ότι στα απομνημονεύματα του λαϊκού ζωγράφου Νίκου Χριστόπουλου, καταγράφεται ως εξής η βραχονησίδα: «…Παρακάτο είνε τα νησάκια. Το πρότο, του Αγίου Νικολάου σιγγινονούσε με τη στεριά…». Προφανώς κάτι τέτοιο θα είχε ακούσει ότι υπήρχε παλιότερα, αφού η απόσταση από τη στεριά είναι κατά τι λιγότερη από 100 μέτρα. Τέλος ο γνωστός ερευνητής και νομικός Απ. Παπαθανασίου τοποθετεί τη δημιουργία του κτίσματος σε παλιότερες εποχές, θεωρώντας το δημιούργημα ξένων, κρίνοντάς το από την αρχιτεκτονική του.
Σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, οι απαρχές του ενδέχεται να εντοπίζονται ακόμη και στον ύστερο μεσαίωνα. Η προφορική παράδοση πάντως αποδέχεται ότι πρόκειται για δημιούργημα ευσεβών αλιέων ή άλλων ναυτικών, που ενδεχομένως να κινδύνεψαν με ναυάγιο στη συγκεκριμένη περιοχή, οι οποίοι το οικοδόμησαν πιθανότατα πάνω σε ερείπια παλιότερου προσκυνήματος. Οι μαρτυρίες υπερηλίκων ψαράδων, βεβαιώνουν και από δικά τους ακούσματα την ύπαρξη του μικρού ναού στα τέλη του 19ου αιώνα, προσκύνημα για ναυτικούς και αλιείς στη μέση του πελάγους.
