«Η δυσοσμία αν και εγείρει ανησυχία δεν συνδέεται απαραίτητα με κίνδυνο για την υγεία εκτός και αν η χημική σύσταση που μυρίζει είναι τοξική και καρκινογόνος», απαντά η καθηγήτρια του τμήματος Χημείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και επιστημονικώς υπεύθυνη του προγράμματος «Διερεύνηση της χημικής σύστασης και της προέλευσης της δυσοσμίας στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Βόλου», κ. Κωνσταντίνη Σαμαρά.
Η απάντηση της κ. Σαμαρά απευθύνεται στην Επιτροπή Αγώνα Πολιτών Βόλου που με επιστολή της θέτει ζήτημα οσμής καμένου πλαστικού στην πόλη. Η κ. Σαμαρά που είναι επικεφαλής ερευνητικής ομάδας του Εργαστηρίου Ρύπανσης Περιβάλλοντος του Α.Π.Θ. που έχει υποβάλλει στην Περιφέρεια Θεσσαλίας πρόταση ερευνητικού προγράμματος για τον εντοπισμό της χημικής σύστασης και της προέλευσης της δυσοσμίας υπογραμμίζει ότι δεν είναι ορθή η εκφορά άποψης χωρίς να υπάρχει γνώση της χημικής ταυτότητας της δυσοσμίας, δείχνοντας ουσιαστικά στην επιτροπή τον… δρόμο της ψυχραιμίας και ζητώντας τη συνεργασία των Βολιωτών στο πλαίσιο των ελέγχων που θα γίνουν.
Σύμφωνα με την κ. Σαμαρά το πρόγραμμα, συνολικής διάρκειας 18 μηνών, θα αρχίσει να εκπονείται αμέσως μετά τη σύναψη Προγραμματικής Σύμβασης με το Α.Π.Θ.
Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού, θα εφαρμοσθεί ένας συνδυασμός δειγματοληψιών, χημικών αναλύσεων και χρήσης υπολογιστικών εργαλείων με στόχο τον χαρακτηρισμό του χημικού αποτυπώματος της δυσοσμίας μέσα στην πόλη, τη δημιουργία βάσης δεδομένων με τα χημικά αποτυπώματα δυσοσμίας των βιομηχανικών δραστηριοτήτων που λειτουργούν στην ευρύτερη περιοχή και, βάσει αντικειμένου, αποτελούν εν δυνάμει πηγές εκπομπής δύσοσμων ενώσεων και τον χωρικό εντοπισμό της προέλευσης της δυσοσμίας μέσα στην πόλη.
Ο χαρακτηρισμός του χημικού αποτυπώματος της δυσοσμίας τόσο στην πόλη, όσο και στις βιομηχανικές δραστηριότητες, θα γίνει με τη μέθοδο TD-GC/MS (θερμική εκρόφηση αέρια χρωματογραφία-φασματοσκοπία μάζας). «Η μέθοδος αυτή είναι η πλέον αξιόπιστη ενόργανη μέθοδος για την ανίχνευση, ταυτοποίηση και ποσοτικοποίηση μεγάλου αριθμού μεμονωμένων οσμηρών ενώσεων στον αέρα. Η ίδια μέθοδος έχει εφαρμοσθεί με επιτυχία και στο ερευνητικό πρόγραμμα που υλοποιήθηκε από την ερευνητική μας ομάδα στη Θεσσαλονίκη, στην περιοχή του Κορδελιού, όπου για πρώτη φορά ταυτοποιήθηκαν οι χημικές ενώσεις που προκαλούν τη δυσοσμία που από χρόνια καταγγέλλουν οι κάτοικοι, έγινε γεωγραφικός εντοπισμός της προέλευσής τους και εντοπίσθηκαν οι δραστηριότητες εκείνες που αποτελούν τις πιο πιθανές πηγές (επισυνάπτω την Συνοπτική Εκθεση Αποτελεσμάτων από το συγκεκριμένο πρόγραμμα). Επίσης, η ίδια μέθοδος εφαρμόζεται και στο ερευνητικό πρόγραμμα που χρηματοδοτεί η Περιφέρεια Αττικής για τον προσδιορισμό της δυσοσμίας στην ευρύτερη περιοχή των Δήμων Δραπετσώνας-Κερατσινίου και Ελευσίνας», επισημαίνει η καθηγήτρια του τμήματος Χημείας.
Σχετικά με την επικινδυνότητα της οσμής καμένου πλαστικού που αναφέρετε, η κ. Σαμαρά επισημαίνει: «δεν μπορώ και δεν θα ήταν επιστημονικά ορθό να εκφέρω άποψη χωρίς να γνωρίζω την χημική της ταυτότητα. Γενικά, με βάση την υπάρχουσα επιστημονική γνώση, η δυσοσμία, αν και συχνά εγείρει ανησυχία, δεν συνδέεται απαραίτητα με κίνδυνο για την υγεία εκτός και αν η χημική ένωση που μυρίζει είναι τοξική ή καρκινογόνος (υπάρχουν τέτοιες ενώσεις, π.χ. βενζόλιο). Συνήθως, οι πολύ οσμηρές ενώσεις προκαλούν ρινικό ερεθισμό, αναπνευστικά συμπτώματα και δευτερογενείς επιδράσεις όπως ναυτία, πονοκέφαλο, αϋπνία, δυσφορία και ψυχολογικό στρες, ενώ οι περισσότερες έχουν κατώφλι οσμής (δηλ. ελάχιστη συγκέντρωση που προκαλεί οσφρητική απόκριση) πολύ χαμηλότερο από τη συγκέντρωση στην οποία μπορούν να προκαλέσουν τοξικές επιδράσεις.
Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, για να εκτιμηθεί ο κίνδυνος από τη δυσοσμία πρέπει απαραίτητα να γνωρίζουμε τη χημική σύστασή της και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με ενόργανες μεθόδους χημικής ανάλυσης, όπως η αέρια χρωματογραφία. Αντίθετα, η ολφακτομετρία από μόνη της δεν μπορεί να δώσει πληροφορίες για τις χημικές ενώσεις που συνθέτουν τη δυσοσμία, ειδικά στον αέρα αστικών και βιομηχανικών περιοχών που έχει τόσο πολύπλοκη σύσταση. Πιστεύω ότι το πρόγραμμα που πρόκειται να μας αναθέσει η Περιφέρεια Θεσσαλίας, με τη 12μηνη διάρκεια δειγματοληψιών και χημικών αναλύσεων οσμηρών ενώσεων που προβλέπει (λεπτομέρειες για την μεθοδολογία που θα εφαρμοσθεί και το κόστος του προγράμματος θα δείτε στην Προγραμματική Σύμβαση), θα δώσει αποτελέσματα που θα οδηγήσουν στον εντοπισμό της πηγής δυσοσμίας στον Βόλο».
Τέλος, η ίδια τονίζει ότι για την επιτυχία του ερευνητικού προγράμματος «είναι πολύ σημαντική και η ενεργός και υπεύθυνη συμμετοχή των πολιτών του Βόλου, κυρίως σε ό,τι αφορά στην αναφορά των περιστατικών δυσοσμίας, ώστε να λαμβάνονται έκτακτα δείγματα πέρα από τα τακτικά που θα λαμβάνονται με συγκεκριμένη συχνότητα. Προσβλέπω, λοιπόν, και στη δική σας συνεργασία στο θέμα αυτό, όπως έγινε και με την κίνηση πολιτών «Η αναπνοή είναι Δικαίωμα» στην περίπτωση του Κορδελιού στη Θεσσαλονίκη».
