Σοβαρό πρόβλημα αντιμετωπίζει σπουδαίο μεταβυζαντινό μνημείο της περιοχής του Πηλίου, με το αίτημα της επίλυσης των προβλημάτων στη στέγη και τις οροφογραφίες να διατυπώνεται σε όλους τους τόνους. Αντιμέτωπη με τις φθορές, που προκαλούν τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η ιστορική Αγία Μαρίνα Κισσού μετρά πληγές μετά από κάθε νεροποντή, περιμένοντας καρτερικά τη σωτήρια παρέμβαση.
Ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ έχει αναδείξει το πρόβλημα και με παλαιότερα δημοσιεύματα, με τον εφημέριο του ναού π. Μιχαήλ Μιχάλαρο να εκφράζει την έντονη ανησυχία του, υπογραμμίζοντας ότι πρέπει να επισπευστεί το έργο επισκευής της στέγης ενόψει του χειμώνα, με δύο διαδοχικά κύματα κακοκαιρίας να έχουν κάνει ήδη αισθητή την παρουσία τους στη Μαγνησία, το προηγούμενο διάστημα.
Τα νερά της βροχής εισβάλλουν από τη φθαρμένη οροφή, κάθε φορά που σημειώνονται έντονα καιρικά φαινόμενα, οξύνοντας το πρόβλημα, το οποίο αναζητεί επειγόντως λύση. Συγκεκριμένα, ο ναός παρουσιάζει προβλήματα στη στέγη, με αποσάθρωση και παραμόρφωση των ξύλινων μελών της, με αποτέλεσμα την εισροή ομβρίων εντός του ναού και τη σταδιακή καταστροφή των οροφογραφιών της σε αρκετά σημεία.
Σε αγώνα δρόμου έχει επιδοθεί ο εφημέριος του ιστορικού ναού π. Μιχαήλ Μιχάλαρος, προκειμένου να κινητοποιήσει τους πάντες. Περιφέρεια Θεσσαλίας, Δήμος Ζαγοράς – Μουρεσίου, Υπουργείο Πολιτισμού έχουν συμπαραταχθεί, πλην όμως το ιστορικό μνημείο του Πηλίου περιμένει τη σωτήρια παρέμβαση από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, που είναι αρμόδια για το έργο.
Το σπουδαίο μνημείο παραμένει στο… περίμενε, με πλαστικούς κουβάδες να «επιστρατεύονται», καθώς το νερό της βροχής συνεχίζει το καταστροφικό του έργο.
Κραυγή ανησυχίας για τον ιστορικό ναό
Καταθέτοντας στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ την αγωνία του, ο π. Μιχαήλ, επί είκοσι χρόνια εφημέριος του ναού, αναφέρει ότι θα έπρεπε ήδη να έχει αποκατασταθεί το στέγαστρο του ναού ή να επισπευστούν, τουλάχιστον, οι διαδικασίες, προκειμένου να σταματήσει η «είσοδος» του νερού στον ναό, που προκαλεί ζημιές στις τοιχογραφίες.
«Το στέγαστρο έπρεπε να είχε επιδιορθωθεί ή τουλάχιστον να καλυφθεί ενόψει του χειμώνα, για να μην εισέρχεται το νερό της βροχής και να αρχίσουν την άνοιξη οι προγραμματισμένες εργασίες» υπογραμμίζει ο π. Μιχαήλ, ενώ προσθέτει ότι «από τη μέρα που ήρθα στον ναό, το 2000, υπάρχει το ίδιο πρόβλημα».
Οπως επισημαίνει, παράλληλα, ο ίδιος, έχει ενημερώσει σχετικά την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού, ενώ απέστειλε και φωτογραφίες, που αποτυπώνουν το μέγεθος του προβλήματος και τις επιπτώσεις της πρόσφατης κακοκαιρίας στο μνημείο.
Αυτοψία από την υπουργό Τουρισμού
Μνημείο με ιστορία και θρησκευτικό σημείο αναφοράς για την περιοχή, περιμένει καρτερικά την αποκατάστασή του, για την οποία, σημειωτέον, υπάρχει έκδηλο ενδιαφέρον από τους τοπικούς φορείς και την ίδια την υπουργό Πολιτισμού, πλην όμως οι προβλεπόμενες εργασίες δεν έχουν ξεκινήσει μέχρι στιγμής.
Υπενθυμίζεται ότι η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη πραγματοποίησε αυτοψία σε ιστορικά μνημεία του Πηλίου, μεταξύ των οποίων η Αγία Μαρίνα Κισσού, το φετινό καλοκαίρι. Οπως δήλωσε η ίδια «στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Θεσσαλίας 2014-2021, εκτός της μονής του Οσίου Λαυρεντίου, έχει ενταχθεί η αποκατάσταση και η συντήρηση της Αγίας Μαρίνας στον Κισσό, καθώς και η συντήρηση του ξυλόγλυπτου τέμπλου και των εικόνων στον Αγιο Αθανάσιο του Αγίου Γεωργίου Νηλείας. Ο συνολικός προϋπολογισμός των έργων είναι περίπου ένα εκατομμύριο ευρώ».
Οπως υπογράμμισε η υπουργός Πολιτισμού, η Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων και η Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεότερων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού αναλαμβάνουν την πλήρη αποκατάσταση του ναού, με την ανάταξη της στέγης και την αποκατάσταση του αγιογραφικού διακόσμου.
Υπάρχει βούληση, αλλά…
Παρά το γεγονός ότι υπογράφηκε η ένταξη του έργου στο ΕΣΠΑ 2014 – 2020 από την Περιφέρεια Θεσσαλίας, προκειμένου να συντηρηθεί και να αναδειχθεί ο ιστορικός ναός, εντούτοις δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη οι σωτήριες παρεμβάσεις, που προβλέπουν την επισκευή της στέγης και τη συντήρηση τοιχογραφιών του ιερού ναού Αγίας Μαρίνας Κισσού Πηλίου.
Σύμφωνα με τον υπάρχοντα προγραμματισμό, το έργο περιλαμβάνει δύο υποέργα, με το πρώτο να αφορά στην επισκευή της στέγης, με δικαιούχο τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων.
Το συγκεκριμένο υποέργο, που θα υλοποιηθεί με διαγωνισμό, περιλαμβάνει την επισκευή και συντήρηση του ξύλινου φορέα της στέγης του ναού, την αντικατάσταση της επικάλυψής της, την τοπική επισκευή και ανάκτηση τμημάτων τοιχοποιίας σε θέσεις που έχουν υποστεί βλάβη στην οποία εδράζονται ξύλινα στοιχεία της στέγης.
Το δεύτερο υποέργο περιλαμβάνει, ειδικότερα, τη συντήρηση των τοιχογραφιών με δικαιούχο τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων. Το έργο θα υλοποιηθεί με αρχαιολογική αυτεπιστασία και περιλαμβάνει εργασίες συντήρησης των τοιχογραφιών του ναού, που αφορούν σε στερέωση του υποστρώματος και του υποστηρίγματος, αφαίρεση των επικαθήσεων αλάτων, καθαρισμό της ζωγραφικής επιφάνειας, στερέωση των ζωγραφικών στρωμάτων και αισθητική αποκατάσταση.
Σπουδαίο μνημείο
Ο ιερός ναός Αγίας Μαρίνας βρίσκεται στο Ανατολικό Πήλιο, στην κεντρική πλατεία του Κισσού. Πρόκειται για ένα μοναδικό εκκλησιαστικό μνημείο, που έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο και θεωρείται από τα πιο αντιπροσωπευτικά και αξιόλογα εκκλησιαστικά μνημεία του Πηλίου.
Ο ναός είναι τρίκλιτη τρισυπόστατη βασιλική μεγάλων διαστάσεων του 17ου αιώνα και ανακαινίστηκε το 1774. Το τέμπλο του είναι ξυλόγλυπτο που φιλοτεχνήθηκε τον 18ο αιώνα. Οι οροφές του φέρουν τοιχογραφίες του γνωστού λαϊκού ζωγράφου Παγώνη.
Καλύπτεται με ενιαία δίριχτη στέγη που φέρει πλάκες από σχιστόλιθο. Εξωτερικά στις τρεις όψεις του ναού διαμορφώνεται ξύλινο προστώο που στο βορειοανατολικό και νοτιοανατολικό άκρο του καταλήγει σε δύο παρεκκλήσια.
Το μεγάλο μέγεθος του χώρου του ναού και το γεγονός ότι είναι χτισμένος στην πλατεία του χωριού, μαρτυρούν ότι χτίστηκε με άδεια των Τούρκων.
Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι στο χωριό Κισσός, στο οποίο ανήκει η εκκλησία ανακαλύφθηκε ένα ορυχείο αργύρου – ασημιού. Στις παλιές μέρες όταν οι χωρικοί του Κισσού μιλούσαν για χρυσό και ασήμι, αναφέρονταν στο κ’σο και στον αργυρό, η λέξη κ’σος λοιπόν – χρυσός ήταν η αιτία που το χωριό ονομάστηκε Κισσός, δηλαδή χρυσός, παρόλο που κάποιοι, πίστευαν ότι η ονομασία του χωριού, προήλθε από το αναρριχόμενο φυτό τον Κισσό, που φύεται σε όλη την περιφέρεια του χωριού.
Πιθανότατα οι τεχνίτες που δούλεψαν στο χρυσοποίκιλτο – ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού της Αγίας Μαρίνας, που χρειάζεται επειγόντως συντήρηση, χρησιμοποίησαν μεταλλεύματα από αυτό το ορυχείο.
Εκπληκτικό τέμπλο
Το εκπληκτικό τέμπλο του ναού είναι κατασκευής του 1.700 – 1.720 μ.Χ. από Ηπειρώτες τεχνίτες, με ξύλο φλαμουριάς, έχει εσωτερικά σκαλίσματα και επιχρυσώθηκε το 1793 μ.Χ. όπως αναφέρεται στο βόρειο παραπόρτιο του τέμπλου. Η παράδοση αναφέρει ότι η χρονική διάρκεια κατασκευής του τέμπλου ήταν 60 χρόνια.
Οι αγιογραφίες και τοιχογραφίες του ναού είναι του 1802, όπως μαρτυρεί η πρώτη δεξιά κολώνα του ναού (ανδρικό κλίτος), από τον Κωνσταντή Παγώνη τον Χιοναδίτη. Το περιεχόμενο κάποιων τοιχογραφιών είναι μεν θεολογικό, στηρίζεται όμως στην ελεύθερη απόδοση του ζωγράφου.
Στις τοιχογραφίες παρουσιάζονται θέματα από την Καινή και Παλαιά Διαθήκη, από την Αποκάλυψη, Φυσικής Ιστορίας, γεωγραφίας κλπ, καθ’ ότι ο ναός στην Τουρκοκρατία λειτούργησε και ως κρυφό σχολειό, υπό το βλέμμα των Τούρκων.
ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ
