Στη δημιουργία τράπεζας προφορικών αφηγήσεων (viva) προχωρά ομάδα δημοσιογράφων, σε συνεργασία με πολιτιστικούς φορείς της Μαγνησίας, αφηγητές και παραμυθάδες.
Η προσπάθεια, η οποία ξεκίνησε από τον Αύγουστο του 2019 με τη συλλογή και επεξεργασία προφορικών αφηγήσεων, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη με τη δημιουργία πολιτισμικού ιστοτόπου, η κατασκευή του οποίου έχει ανατεθεί σε εταιρεία του Βόλου.
Στόχος είναι να συγκεντρωθεί κάθε προφορική αφήγηση, που μπορεί να διατηρήσει στο πέρασμα των χρόνων στοιχεία τοπικής παράδοσης, ντοπιολαλιά, λέξεις και ιδιωματισμούς που κινδυνεύουν να χαθούν από γενιά σε γενιά, αναμνήσεις που μπορούν να μας γυρίσουν στο παρελθόν και να μας θυμίσουν τις ρίζες μας ή ακόμη και μύθοι που έχουν αφήσει το δικό τους αποτύπωμα σε κάθε περιοχή. Αφηγήσεις που ανταμώνουν για να ακουστούν από το χθες στο σήμερα, από όλους,
Μέσα από την προσπάθεια είναι η τοπική ιστορία από κάθε γωνιά της Μαγνησίας να καταγραφεί προφορικά και σε μορφή podcast. Πρόκειται για τις λεγόμενες viva (προφέρεται ως βάιβα), σύμφωνα με τον διεθνή όρο αφηγήσεων που προέρχεται από τη συντομογραφία του viva voce και σημαίνει προφορικός λόγος, παραπέμποντας σε: δια στόματος, από στόμα σε στόμα, story telling, word of mouth or viva voce, προφορική αφήγηση κ.λπ.
Το φιλόδοξο εγχείρημα αποσκοπεί στη δημιουργία πολιτιστικού ιστοτόπου που θα αφορά στη συγκέντρωση της πολιτιστικής κληρονομιάς του προφορικού λόγου των χωριών του Πηλίου και της Μαγνησίας.
Μια τράπεζα – αποθετήριο προφορικών αφηγήσεων της άυλης προφορικής παράδοσης του Πηλίου. Ιστορίες, μύθοι, λαϊκά παραμύθια, θρύλοι που μεταφέρονται «δια στόματος» δημιουργούν μια «τράπεζα μνήμης» της προφορικής ιστορίας του Πηλίου και της Μαγνησίας.
Τι είναι η «προφορική ιστορία» – «viva»
Η προφορική αφήγηση είναι παλιά όσο και ο λόγος και συνδέεται με την ανάγκη επικοινωνίας και την κοινωνικότητα των ανθρώπων. Μύθοι, θρύλοι, παραμύθια, ιστορίες, έφτασαν στις μέρες μας μέσω της προφορικής αφήγησης. Η συλλογή, καταγραφή, διάσωση, επεξεργασία και ιστορική ερμηνεία προφορικών μαρτυριών με στόχο την προσέγγιση θεμάτων του πρόσφατου παρελθόντος «από τα κάτω» στο πλαίσιο της προφορικής ιστορίας είναι μία διαδικασία που ανθεί εδώ και πολλές δεκαετίες στον δυτικό κόσμο αλλά και στη χώρα μας τα τελευταία έτη.
Δράση για την αφήγηση
Στο μεταξύ, προς την ίδια κατεύθυνση συνεχίζεται άλλη μία σημαντική δράση που έχει καθιερωθεί τα τελευταία 17 χρόνια. Το Εργαστήριο Λόγου και Πολιτισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και ο Πανελλήνιος Όμιλος Φίλων Αφήγησης (ΠΟΦΑ), αναγνωρίζοντας τη διαχρονική σημασία και τον ουσιαστικό ρόλο της αφήγησης στην ζωή του ανθρώπου, πραγματοποιούν μια δράση με σύντομες αφηγήσεις από καταξιωμένους/ες αφηγητές/τριες της χώρας μας, καθώς και με απόψεις τους για τις τεχνικές της αφήγησης. Το Φεστιβάλ αφήγησης έχει καθιερωθεί από το 2003, ενώ πραγματοποιείται ανά διετία με πλούσιο πρόγραμμα καθώς απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες. Φέτος το Φεστιβάλ Αφήγησης είχε καθοριστεί να πραγματοποιηθεί στη Λίμνη Πλαστήρα με τη συνεργασία του δήμου της περιοχής. Η δυσκολία της πανδημίας του κορονοϊού ακύρωσε την προγραμματισμένη δράση.
Η συντονίστρια της δράσης και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Λόγου και Πολιτισμού καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σημειώνει χαρακτηριστικά για τη δράση αυτή: «Η αφήγηση είναι ένας ζωντανός οργανισμός και χαρακτηρίζει διαχρονικά τον άνθρωπο ως δραστηριότητα. Η εναρκτήρια και πρώτη στη χώρα μας εκ μέρους μας προσπάθειας ανάδειξής της με φεστιβαλικό χαρακτήρα, αλλά και με επιστημονικές ανακοινώσεις και αφηγήσεις από σύγχρονους αφηγητές και εναπομείναντες παραμυθάδες, έχει αγκαλιαστεί πανελλαδικά από το κοινό και αυτός είναι ο λόγος που για 17 τώρα χρόνια συνεχίζουμε να επενδύουμε και να προσπαθούμε να αναδείξουμε τη σημασία και τον ουσιαστικό ρόλο της στην ζωή του ανθρώπου. Προκειμένου να κρατήσουμε ζεστή αυτήν αγάπη και το ενδιαφέρον του κοινού για τις αφηγήσεις προχωρήσαμε αυτό το καλοκαίρι σε μια διαδικτυακή δράση για την αφήγηση».
Η «δράση για την αφήγηση» έχει δύο άξονες. Το πρώτο σκέλος περιλαμβάνει σύντομες αφηγήσεις από καταξιωμένους/ες αφηγητές/τριες της χώρας μας, καθώς και απόψεις τους για τις τεχνικές της αφήγησης.
Στο δεύτερο σκέλος της δράσης συμμετέχουν ειδικοί/επιστήμονες από άλλα γνωστικά πεδία που καταθέτουν τον δικό τους στοχασμό για τη σχέση της αφήγησης με το πεδίο που «υπηρετούν».
Ανάμεσα στα ονόματα αφηγητών και ηθοποιών που συμμετέχουν σημειώνονται οι: Λίλη Λαμπρέλη, Φίλια Δενδρινού, Νίκη Κάπαρη, Αγνή Στρουμπούλη, Ανθή Θάνου, Δημήτρης Μάλλης, Κλεάρχου Κατερίνα, Κώνστα Τζωρτζίνα, Δημήτρης Προύσαλης. Από άλλα πεδία: Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης, Λουκάς Ζαχείλας, Ελένη Ανδρέου, καθηγητές Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Κώστας Λασκαράτος, δημοσιογράφος, Δημήτρης Γουλής, μέλος ΕΔΙΠ Τμήμα Κινηματογράφου του ΑΠΘ, Αντώνης Σκιαθάς, ποιητής, Δημήτρης Δακτυλάς, σκηνοθέτης/ηθοποιός, κ.α.
Η δράση απευθύνεται σε ενήλικες, τα βίντεο ανεβαίνουν κάθε εβδομάδα και προσφέρεται δωρεάν στο κανάλι youtube του Εργαστηρίου Λόγου και Πολιτισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας https://www.youtube.com/channel/UCJfAKSq5_XUA0X28jCkDnlA.
