Αλλαγές στο παρά πέντε αλλάζουν το τοπίο της Δικαιοσύνης χωρίς περιθώριο προετοιμασίας των λειτουργών της – Σαββατοκύριακο… εντατικής μελέτης για όλα όσα θα αντιμετωπίσουν στην πράξη
Δικαστικό έτος που όμοιό του δεν έχει υπάρξει στο παρελθόν, είναι αυτό που ξεκινά σήμερα, Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου και στον Βόλο. Σαρωτικές αλλαγές στον χώρο της Δικαιοσύνης προβλέπει Νόμος που δημοσιεύτηκε μόλις την περασμένη Πέμπτη και τίθεται σε ισχύ από σήμερα, με τους εμπλεκόμενους στη διαδικασία της δικαιοσύνης να έχουν περιθώριο μόλις ενός Σαββατοκύριακου για να ενημερωθούν για όλες τις νέες προκλήσεις που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν στην πράξη.
Ρεπορτάζ: ΕΛΕΝΗ ΧΑΝΟΥ
Για την έναρξη του νέου δικαστικού έτους θα πραγματοποιηθεί Αγιασμός, σήμερα, στις 12 το μεσημέρι, στο ισόγειο του Δικαστικού Μεγάρου Βόλου, χοροστατούντος του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Δημητριάδος και Αλμυρού, κ. Ιγνατίου.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου, Χρήστο Στρατηγόπουλο, πρόκειται για ένα ειδικό δικαστικό έτος. «Είναι ένα έτος ποικίλων προκλήσεων για τον χώρο της δικαιοσύνης. Οι εμπλεκόμενοι στη διαδικασία απονομής δικαιοσύνης, Πολιτεία, δικαστικοί λειτουργοί και συλλειτουργοί, δικηγόροι και δικαστικοί υπάλληλοι θα κληθούν να διαχειριστούν και να εφαρμόσουν ένα ευρύτατο πλέγμα αλλαγών, που αλλάζει, τουλάχιστον αυτό είναι η φιλοδοξία της Πολιτείας, το τοπίο της Δικαιοσύνης σε όλα τα επίπεδα και σε όλες τις διαδικασίες αστικές, ποινικές κ.ο.κ.», σημειώνει ο κ. Στρατηγόπουλος.
Πρόκειται για αλλαγές που προβλέπονται από Νόμο που δημοσιεύτηκε μόλις την περασμένη Πέμπτη και προβλέπεται να εφαρμοστεί από αύριο κιόλας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους λειτουργούς της Δικαιοσύνης που έχουν περιθώριο μόλις 48 ωρών για να ενημερωθούν για όλες τις νέες προκλήσεις.
«Οι αλλαγές, όπως έχει αποδείξει η εμπειρία, δεν είναι μόνο θέμα νομοθετικών προβλέψεων. Είναι κυρίως η αντοχή αυτών των προβλέψεων στο επίπεδο της εφαρμογή και η σύγκρουσή τους με την πραγματικότητα. Σε αυτό το πλαίσιο έχουμε μία νομοθέτηση για εφαρμογή αυτών των προβλέψεων που γίνεται δυστυχώς την τελευταία στιγμή, υπό την έννοια ότι το σύνολο των εφαρμοστικών προβλέψεων, προβλέπεται στον μόλις χθες δημοσιευθέντα Νόμο 5134/2024 ενώ ο χρόνος εφαρμογής τους είναι η Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου.
Αυτό είναι σαφές ότι θα δημιουργήσει πολλές προκλήσεις, αν θα δημιουργήσει προβλήματα θα κριθεί από το αποτέλεσμα, αλλά είναι σαφές ότι η νέα πραγματικότητα δεν θα είναι στρωμένη με ροδοπέταλα», τονίζει ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου.
Για την Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας και Βορείων Σποράδων προβλέπονται τα εξής: Διατηρούνται το Πρωτοδικείο Βόλου, ως κεντρική έδρα και η Εισαγγελία Πρωτοδικών, με έδρα το Βόλο. Στην περιφέρεια του Πρωτοδικείου Βόλου εμπίπτουν οι Δήμοι των Περιφερειακών Ενοτήτων Μαγνησίας και Σποράδων. Τα Ειρηνοδικεία Βόλου, Αλμυρού και Σκοπέλου καταργούνται. Ως περιφερειακές έδρες του Πρωτοδικείου Βόλου ορίζονται: α) ο Αλμυρός, στην κατά τόπο αρμοδιότητα του οποίου εμπίπτει ο Δήμος Αλμυρού της Περιφερειακής Ενότητας Μαγνησίας και β) η Σκόπελος, στην κατά τόπο αρμοδιότητα της οποίας εμπίπτει η Περιφερειακή Ενότητα Σποράδων.
Τα Ειρηνοδικεία ουσιαστικά αναβαθμίζονται σε μονομελή Πρωτοδικεία κάτι που συνεπάγεται ενίσχυση των αρμοδιοτήτων τους για εκδίκαση υποθέσεων σε αστικό επίπεδο, από τις 20.000 ευρώ στις 250.000 ευρώ και σε ποινικό επίπεδο θα δικάζουν το 99% των υποθέσεων του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου.
Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο ουσιαστικά θα γίνει δικαστήριο εφέσεων και ελάχιστες υποθέσεις θα εξετάζονται σε πρώτο βαθμό.
Η μεταρρύθμιση δεν έγινε επειδή βγήκε ο Νόμος
Oπως εξηγεί ο κ. Στρατηγόπουλος για την ομαλή εφαρμογή των διατάξεων χρειάζονται πολλές διοικητικές πράξεις που ανατίθενται σε δικαστικούς σχηματισμούς.
«Από τη στιγμή που έχει απορροφηθεί το Ειρηνοδικείο από το Πρωτοδικείο με τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων, από τη στιγμή που υπάρχει διατήρηση πρώην Ειρηνοδικείων και μετατροπή τους σε περιφερειακές έδρες, δημιουργούνται αρκετά έως πολλά δικονομικά και μη ζητήματα, που χρήζουν εφαρμοστικών λύσεων που θα αντέξουν στον χρόνο και δυσκολίες πραγματικότητας. Δεν πρέπει να πούμε ότι η μεταρρύθμιση έγινε. Η μεταρρύθμιση είναι μπροστά», σημειώνει.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της διατήρησης της περιφερειακής έδρας Σκοπέλου. «Είναι μία επιλογή την οποία υποστηρίξαμε για λόγους εξυπηρέτησης της τοπικής κοινωνίας. Δεν είναι δυνατό όμως, αυτός ο δικαστικός σχηματισμός, σήμερα που μιλάμε, να μην έχει καμία καλυμμένη οργανική θέση υπαλλήλου. Είναι κενές και οι δύο θέσεις και στη θέση επιμελητή υπάρχει αίτημα μετάθεσης. Στην πραγματικότητα ξεκινά το νέο δικαστικό έτος με την περιφερειακή έδρα Σκοπέλου του Πρωτοδικείου Βόλου, απολύτως απογυμνωμένη από υπαλλήλους. Εδώ δεν μπορούμε να μιλάμε για κουτάκια και για σχέδια επί χάρτου. Πρέπει να λειτουργήσει και μάλιστα με αυξημένη αρμοδιότητα. Από τις 20.000 οικονομικό αντικείμενο θα υποδέχεται αγωγές έως 250.000 ευρώ», τονίζει ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου.
Τα κενά όπως εκτιμά στην αρχή θα καλυφθούν εκ των ενόντων με υπαλλήλους που θα στέλνει το Πρωτοδικείο με τις όποιες δυσκολίες γιατί δεν θα λαμβάνουν χρήματα με μορφή οδοιπορικών και κανείς δεν θα θέλει να πάει, και η κατάσταση θα είναι προβληματική. «Δεν θα υπάρχει παρουσία υπαλλήλων εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις που θα υφίσταται συνεδρίαση δικαστηρίου. Αυτή δεν είναι καλή αρχή», σχολιάζει.
Θα προκύψουν φάλτσα
Σε επίπεδο Πρωτοδικείου Βόλου και Εισαγγελίας Πρωτοδικών Βόλου η χρονιά ξεκινά χωρίς ιδιαίτερα κενά.
«Όμως αυτή η παρτίδα θα σωθεί, αν σωθεί, με την καλή συνέργεια των λειτουργών και συλλειτουργών της Δικαιοσύνης. Είμαστε δίπλα – δίπλα, ώμο με ώμο για να αντιμετωπίσουμε όλα αυτά τα προβλήματα», αναφέρει ο κ. Στρατηγόπουλος για τις αλλαγές με τις οποίες θα βρεθούν αντιμέτωποι.
«Ο πολίτης θα εισπράξει τα προβλήματα μόνο ως αποτέλεσμα. Για παράδειγμα υπάρχει ζήτημα με τις εφέσεις και την αρμοδιότητα των εφέσεων. Ποιο δικαστήριο θα είναι πλέον αρμόδιο. Πρέπει να υπάρχει ενημέρωση. Όταν νομοθετείς δύο ημέρες πριν, θα προκύψουν φάλτσα. Ο άλλος που δεν θα έχει διαβάσει, θα πάει και θα καταθέσει σε λάθος δικαστήριο», αναφέρει.
Το νέο δικαστικό έτος θα γίνει πιο έντονη και η αυστηροποίηση του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας που ξεκίνησε να εφαρμόζεται από την 1η Μαΐου.
Βάσει των διατάξεων που ήδη εφαρμόζονται έχουν περιοριστεί δραστικά οι προϋποθέσεις αναστολής εκτέλεσης ποινών σε περιπτώσεις καταδίκης πολιτών που είτε καλούνται να εκτίσουν την ποινή τους ή να πληρώσουν γι’ αυτή ή να προσφέρουν κοινωφελή εργασία.
Οι διατάξεις προβλέπουν ακόμη ότι δεν καλούνται κατά την εκδίκαση μιας υπόθεσης αστυνομικοί ως μάρτυρες, αλλά αρκεί η ανάγνωση της κατάθεσής τους, έχει δυσκολέψει η αναβολή, ενώ πλημμελήματα εκδικάζονται από μονομελείς συνθέσεις δικαστηρίων έναντι τριμελών.
ΣΕ ΕΝΘΕΤΟ
Πρεμιέρα με αποχή δικηγόρων και για πρώτη χρονιά δικαστική αστυνομία
Η πρεμιέρα του νέου δικαστικού έτους θα βρει τους δικηγόρους να απέχουν από τα καθήκοντά τους. Πρόκειται για μία συμβολική κινητοποίηση πρώτον για τις αλλαγές της τελευταίας στιγμής αλλά και ως αντίδραση στις αποφάσεις και παρεμβάσεις από πλευράς του Αρείου Πάγου, με τον κ. Στρατηγόπουλο να μιλά για «κακές σχέσεις μεταξύ δικηγορικής ηγεσίας και ηγεσίας του Αρείου Πάγου, που αν δεν αλλάξουν δραστικά θα γίνονται όλο και χειρότερες».
Πρεμιέρα όμως θα κάνει και στον Βόλο ο νεοπαγής θεσμός της Δικαστικής Αστυνομίας.
Ηδη τα μέλη της Δικαστικής Αστυνομίας έχουν κάνει την πρακτική τους άσκηση στο Δικαστικό Μέγαρο Βόλου, με την ολοκλήρωση της τρίμηνης εκπαίδευσής τους και ετοιμάζονται να αναλάβουν τα καθήκοντά τους.
Σκοπός του θεσμού της Δικαστικής Αστυνομίας είναι η υποβοήθηση του έργου των δικαστικών και εισαγγελικών Αρχών και η διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας των δικαστικών υπηρεσιών.
«Πιστεύω ότι η δικαστική αστυνομία θα δώσει λύση. Ο ρόλος της δεν είναι απλώς η φύλαξη των δικαστηρίων, αλλά η υποβοήθηση της Εισαγγελίας σε ζητήματα που έχουν να κάνουν με την διενέργεια των προκαταρκτικών και προανακριτικών πράξεων, είναι η επίδοση δικογράφων, μία πληγή που στέλνει να δικάζονται ερήμην άνθρωποι που ποτέ δεν έλαβαν γνώση των κλήσεων τους σε πρώτο ή δεύτερο βαθμό. Θεωρώ ότι η παρουσία τους θα είναι επωφελής για τη δικαιοσύνη και πολίτες», σχολίασε ο κ. Στρατηγόπουλος.
