από το Περιφερειακό Συμβούλιο Θεσσαλίας του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας (ΣΚΛΕ)
Το Περιφερειακό Συμβούλιο Θεσσαλίας του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος (ΣΚΛΕ) ανταποκρίνεται θετικά στο κάλεσμα του ΚΕΘΕΑ ΠΙΛΟΤΟΣ και καλεί τα μέλη του να συμμετάσχουν στην ενημερωτική δράση/ανοιχτή συγκέντρωση που ο Φορέας διοργανώνει την Τετάρτη 20 Δεκεμβρίου 2023. Η δράση εντάσσεται στο πλαίσιο των ευρύτερων κινητοποιήσεων για τη δημόσια ψυχική υγεία στην Ελλάδα και ενάντια στο νομοσχέδιο με τίτλο: «Ολοκλήρωση Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης».
Στόχος των κινητοποιήσεων του Φορέα αποτελεί η ορθή ενημέρωση, το μοίρασμα προς την κοινότητα και τους Ομοτίμους και η αλληλεγγύη καθώς το Υπουργείο Υγείας μέσω μίας αιφνιδιαστικής κίνησης, προέβη σε ανακοίνωση συγχώνευσης όλων των εγκεκριμένων δημόσιων οργανισμών και προγραμμάτων για τις εξαρτήσεις (ΚΕΘΕΑ, 18 ΑΝΩ, ΟΚΑΝΑ, προγράμματα: ΑΡΓΩ, ΙΑΝΟΣ, ΜΟΝΑΔΑ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΑΛΚΟΟΛ ΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΤΥΧΕΡΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης., το ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΏΝ ΚΑΙ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΥ του Γενικού Νοσοκομείου Ιωαννίνων, τη μονάδα ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΔΙΑΠΛΟΥΣ του Γενικού Νοσοκομείου Κέρκυρας) σε έναν συγκεντρωτικό, γραφειοκρατικό και απρόσωπο υπερφορέα με διακριτό τίτλο: ΕΟΠΑΕ- Εθνικός οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων.
Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία έρχεται σε συνέχεια της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου του 2019, που αιφνιδίως κατήργησε τον αυτοδιοίκητο χαρακτήρα του ΚΕΘΕΑ και όλες τις διοικητικές του διαδικασίες, διορίζοντας το διοικητικό του συμβούλιο. Οι αλλαγές που περιγράφονται στο εν λόγω νομοσχέδιο πραγματοποιήθηκαν χωρίς τη συμμετοχή των εκπροσώπων των μέχρι τώρα αναγνωρισμένων φορέων Πρόληψης και Θεραπείας, καθώς των Συλλόγων Εργαζομένων και Οικογένειας.
Ο Σ.Κ.Λ.Ε σε ανακοίνωσή του επισημαίνει τα παρακάτω:
«Ο Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας έχοντας πολλές φορές αναδείξει τις σοβαρές, διαχρονικά, ελλείψεις σε επίπεδο υπηρεσιών ψυχικής υγείας και καταπολέμησης των εξαρτήσεων στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και κοινωνικής Φροντίδας με έμφαση στις ελλείψεις σε επίπεδο κοινοτικών Υπηρεσιών, έχει ήδη προβεί σε δημοσίευση δελτίου τύπου (Δελτίου Τύπου για το σχέδιο νόμου «Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης» (skle.gr)) επί του θέματος. Με τον τρόπο αυτό εκφράζουμε εντόνως τον προβληματισμό για το μέλλον της παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας και πρόληψης/θεραπείας της εξάρτησης με τον οποίο υποδέχονται οι Κοινωνικοί/ες λειτουργοί εργαζόμενοι στο ΕΣΥ και τους Οργανισμούς των ΟΚΑΝΑ και ΚΕΘΕΑ το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Υγείας «Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης».
Ειδικότερα, ο ΣΚΛΕ επισημαίνει πως από τα μέχρι τώρα κείμενα σχεδίων νόμου που έχουν διαρρεύσει, αναδύεται η οπισθοδρόμηση στον τομέα της ψυχικής υγείας καθώς η κατάργηση και μεταφορά των υπηρεσιών του ΚΕΘΕΑ, του ΨΝΑ ΔΑΦΝΙ, του ΨΝΘ, του ΓΝΑ Ιωαννίνων και ΓΝΑ Κέρκυρας σε ένα ενιαίο φορέα χωρίς να είναι διακριτές οι διαφορετικές προσεγγίσεις συνεπάγεται τα εξής:
- Την κατάργηση του πλουραλισμού στην προσέγγιση της θεραπείας των εξαρτητικών συμπεριφορών,(πχ. κατάργηση θεραπευτικών κοινοτήτων)
- Την υποβάθμιση παρεμβάσεων που αφορούν σε νόμιμες εξαρτήσεις (τυχερά παιχνίδια, αλκοόλ κλπ.)
- Την υποβάθμιση παρεμβάσεων σε συγκεκριμένες ομάδες στόχου, πχ. εξαρτημένες μητέρες, έφηβοι, κ.α.
- Την υποβάθμιση της ανάγκης για ψυχοκοινωνική πλαισίωση των εξαρτημένων ατόμων και των οικογενειών τους αφού θέτει στο επίκεντρο την υποκατάσταση και την βιοϊατρική προσέγγιση.
- Παρά τον ισχυρισμό για «ολιστική αντιμετώπιση» των εξαρτήσεων φαίνεται ότι τελικά ο νόμος διαπνέεται από μία ασθενοκεντρική προσέγγιση, εστιασμένος στη σωματική αποτοξίνωση και σε δράσεις για τη διαχείριση της χρήσης με ταυτόχρονη ανισομερή ανάπτυξη δομών ελεγχόμενης χρήσης σε βάρος της ανάπτυξης δομών και δράσεων πρόληψης στην κοινότητα.
- Ανοίγει ο δρόμος για την υπαγωγή δράσεων του Ιδιωτικού Τομέα (κερδοσκοπικών επιχειρήσεων, κλινικών και ΜΚΟ), που εστιάζουν αποκλειστικά στη σωματική απεξάρτηση χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι σύγχρονες ψυχοκοινωνικές προσεγγίσεις στην αντιμετώπιση της εξάρτησης με αμφίβολο αποτέλεσμα, όπως έχει δείξει η εμπειρία.
- Επιπλέον, η σύνδεση της οικονομικής κάλυψης των παρεχόμενων υπηρεσιών μέσω ΕΟΠΥΥ θα δημιουργήσει ζητήματα προσβασιμότητας πολιτών στη λήψη υπηρεσιών διευρύνοντας επιπλέον την ήδη υπάρχουσα ευαλωτότητα των ψυχικά ασθενών και εξαρτημένων ατόμων.
- Ο πετυχημένος θεσμός των κέντρων πρόληψης του ΟΚΑΝΑ, αντί να ενισχυθεί, απειλείται με αφανισμό αφήνοντας τους νέους και τις οικογένειές τους χωρίς υποστήριξη και έμπειρους επαγγελματίες χωρίς εργασία.
- Η δαιδαλώδης διοικητική οργάνωση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας κάτω από την εποπτεία ενός υπερ αντι-ΥΠΕάρχη και η σύνθεση επιστημονικών συμβουλίων, υπηρεσιών και διάρθρωσης διευθύνσεων/τμημάτων, επικεντρώνεται στην ιατρικοποίηση των υπηρεσιών έρχεται σε αντίθεση με τον προσανατολισμό προς την ολιστική προσέγγιση στο σχεδιασμό και την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών.
- Το πρόβλημα στην αποτελεσματικότητα του συστήματος ψυχικής υγείας αντιμετωπίζεται μόνο ως πρόβλημα οργάνωσης των υπηρεσιών του και όχι ως λειτουργικό (τραγική έλλειψη δομών στην κοινότητα, γεωγραφικές ανισότητες, υποχρηματοδότηση, υποστελέχωση, «δανεικές» οργανικές θέσεις νοσοκομείων του ΕΣΥ)
- Η υπαγωγή δομών ψυχικής υγείας του ΕΣΥ στις νέες διευθύνσεις με μεταφορά προσωπικού θα δημιουργήσει σοβαρά ζητήματα στελέχωσης στο ΕΣΥ, ιδιαίτερα για τις παρα-ιατρικές ειδικότητες καθώς, προφανώς, θα καταργηθούν οργανικές θέσεις των νοσοκομείων και θα απομακρυνθεί υπηρετούν προσωπικό.
- Καμία σοβαρή πρόβλεψη για ανάπτυξη δημόσιων, δωρεάν, υπηρεσιών ψυχικής υγείας στη κοινότητα
«Ιδιαίτερα όμως σημαντικό για την κοινωνική εργασία και τις/τους κοινωνικές/ούς λειτουργούς που υπηρετούν στο σύστημα ψυχικής υγείας και αντιμετώπισης των εξαρτήσεων, ότι είναι φανερή η διαρκής διάθεση του Υπουργείου Υγείας σε σειρά νόμων και διατάξεων για την απαξίωση της ειδικότητας μας και η αντιμετώπιση της ως μη ισότιμης με τις άλλες ειδικότητες της επιστημονικής – θεραπευτικής ομάδας, γεγονός που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με κάθε έννοια και αρχή διεπιστημονικότητας καθώς και με ό,τι ισχύει στα Ευρωπαϊκά και διεθνή δεδομένα. Είναι τουλάχιστον προσβλητικό να μην θεωρείται αυτονόητη η συμπερίληψη της ειδικότητας μας στους «Επαγγελματίες Ψυχικής Υγείας». Ειδικότερα:
- Η δημιουργία τμήματος «Κοινωνικής Υπηρεσίας» κάτω από την Υποδιεύθυνση Διοικητικού είναι τουλάχιστον οπισθοδρόμηση καθώς από ήδη από το ν 2889/2001, τα Τμήματα Κοινωνικής Εργασίας των νοσοκομείων του ΕΣΥ, υπάγονται στην Ιατρική Υπηρεσία.
- Οι κοινωνικές/οί λειτουργοί αποκλείονται από το Επιστημονικό Συμβούλιο Ψυχικής Υγείας και από τα τμήματα με αρμοδιότητα συντονισμού, παρακολούθησης και σχεδιασμού των υπηρεσιών ψυχικής υγείας.
- Ο αποκλεισμός από θέσεις ευθύνης στις νέες Διευθύνσεις και η περιορισμένη συμμετοχή των κοινωνικών λειτουργών στο επιστημονικό συμβούλιο του υπό ίδρυση ΕΟΠΑΕ, επισφραγίζει την ήδη υπάρχουσα κατάσταση όπου Κοινωνικοί/ες Λειτουργοί που εργάζονται στον ΟΚΑΝΑ καλούνται να παρέχουν υπηρεσίες που πολλές φορές δεν συνάδουν των καθηκόντων τους, θεωρούμενοι ως δεύτερης ταχύτητας θεραπευτικό προσωπικό.
- Επιπλέον η ατέρμονη μετακίνηση των Κοινωνικών Λειτουργών μεταξύ των δομών και υπηρεσιών του φορέα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην σταθερή παροχή υπηρεσιών στους ωφελούμενους, προκειμένου να καλύπτονται τα κενά στην στελέχωση του φορέα, δεν φαίνεται να αλλάζει με το νέο σχέδιο νόμου.
Συνακόλουθα, συντασσόμαστε με το πλευρό του Φορέα και καλούμε όλους/ες τους/τις Κοινωνικούς Λειτουργούς να συμμετάσχουν ενεργά στην κινητοποίηση της Τετάρτης 20ης Δεκεμβρίου στον εξωτερικό χώρο των εγκαταστάσεων του ΚΕΘΕΑ ΠΙΛΟΤΟΣ, Γεωργίου Καρτάλη 48 στο Βόλο, στις 18.00μμ, ενώνοντας τις φωνές μας για την άμεση απόσυρση του σχεδίου νόμου.
Η αλληλεγγύη, η διεκδίκηση και η έμπρακτη συμμετοχή είναι η απάντησή μας!»
Στο σημείο της συγκέντρωσης, θα διανεμηθούν πολύχρωμα μπαλόνια τα οποία συμβολίζουν την πολυχρωμία και τον πλουραλισμό των προγραμμάτων και των υπηρεσιών, το δικαίωμα στην επιλογή αλλά και το δικαίωμα πρόσβασης όλων σε δομές δημόσιας υγείας. Θα ακολουθήσει πορεία με μουσική με σημείο κατάληξης τον Αγ. Νικόλαο.
