Για την ανάδειξη της ιστορίας και του πολιτισμού της περιοχής
Η ανάπλαση και η ανάδειξη του σημαντικού αρχαίου μνημείου της Υπέρειας Κρήνης, έργο που ολοκληρώθηκε, ανοίγει το δρόμο ώστε να αποτελέσει πόλος έλξης και τόπος αναψυχής για τους γηγενείς και τους επισκέπτες της περιοχής Η Υπέρεια Κρήνη προσφέρει παράλληλα πεδίο για την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των μαθητών, μέσα από το πρόγραμμα «Περιβάλλον και Πολιτισμός» που εφαρμόστηκε και το οποίο είχε καθιερωθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού. Στο πλαίσιο αυτό, δεκάδες μαθητές έχουν γνωρίσει το μνημείο, εμπλούτισαν τις γνώσεις τους σχετικά με την αρχαιολογική και την περιβαλλοντική του αξία, συμμετέχοντας στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που έχει εκπονήσει η ΙΓ ΕΠΚΑ.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα, εφαρμόστηκε με επιτυχία σε τάξεις του Δημοτικού και του Γυμνασίου και του Λυκείου Βελεστίνου προσελκύοντας το ενδιαφέρον των μαθητών αφού αναδεικνύει την ιστορία της Κρήνης. Τα ύδατα της Υπέρειας Κρήνης αποτελούσαν πηγή ζωής, πλούτου και ευημερίας και σχημάτιζαν μια μικρή λίμνη, όπου κολυμπούσαν ψάρια και έπαιζαν παιδιά, ύδρευαν αρχικά την αρχαία πόλη των Φερών πιθανότατα μέσω ενός κρηναίου οικοδομήματος και αργότερα την πόλη του Βελεστίνου με τη βοήθεια ενός αντλιοστασίου που εγκαταστάθηκε στην όχθη της λίμνης.
Περιηγητές, λόγιοι, ιστορικοί και αρχαιολόγοι του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα την περιέγραψαν και την απεικόνισαν ως ένα σημαντικό ιστορικό και αρχαιολογικό χώρο, όπου διασώζονταν ορατά αρχαία αρχιτεκτονικά κατάλοιπα και όπου λάβαιναν χώρα δραστηριότητες των νεότερων κατοίκων και των επισκεπτών σχετικές με την αναψυχή, παράλληλα με θρησκευτικά δρώμενα και τοπικά έθιμα που περιέβαλλαν την Υπέρεια Κρήνη.
Κατά συνέπεια, το μνημείο αποτελούσε ιερό τόπο κατά την αρχαιότητα και σύμφωνα με την μυθολογική παράδοση, η θεά Ήρα λούζονταν στα ύδατά της. Ο ίδιος ο Ρήγας Βελεστινλής την σημειώνει στο κέντρο της «Επιπεδογραφίας της Φεράς, λεγομένης νυν Βελεστίνος», δηλαδή στο τοπογραφικό σχέδιο της ιδιαίτερης πατρίδας του, το οποίο περιέλαβε στο περιθώριο της «Χάρτας» του (1797).
Δεν έχει καθοριστεί επακριβώς ο χρόνος κατά τον οποίο ανέβλυσε για πρώτη φορά νερό από την Υπέρεια Κρήνη, αλλά γεγονός είναι ότι τα πλούσια νερά της προσέλκυσαν τους πρώτους κατοίκους για εγκατάσταση στην θέση όπου αργότερα αναπτύχθηκε και εξελίχθηκε η αρχαία πόλη των Φερών.
Σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα, η πρώτη εγκατάσταση τοποθετείται χρονικά στο τέλος της νεολιθικής εποχής ή στις αρχές της εποχής του χαλκού, δηλαδή γύρω στο 3.000 π.Χ. Η πηγή που επί χιλιάδες χρόνια αποτελούσε σημείο αναφοράς, παρουσιάζει μια τελείως διαφορετική εικόνα σήμερα, διότι δεν αναβλύζει πλέον νερό από τα έγκατα της γης.
Το 1998, αφού στέρεψε η Υπέρεια Κρήνη, πραγματοποιήθηκε καθαρισμός, τοπογράφηση και σχεδίαση των αρχαίων αρχιτεκτονικών λειψάνων που είναι ορατά στο χώρο της, κυρίως στη βόρεια πλευρά της, τα οποία βρίσκονταν άλλοτε μέσα στο νερό. Επρόκειτο πιθανόν για μεγάλο κρηναίο οικοδόμημα κλασικής – ελληνιστικής εποχής, χωρίς να αποκλείονται μεταγενέστερες προσθήκες στους μεταβυζαντινούς χρόνους.
Kατά τον καθαρισμό περισυλλέγησαν δεκάδες νομίσματα, αρχαίων και κυρίως νεότερων χρόνων, τα οποία συνήθιζαν να ρίχνουν οι επισκέπτες μέσα στην Kρήνη και μαρτυρούν την ιδιαίτερη θέση που κατείχε το μνημείο στην συνείδηση του κόσμου.
