Εκεί που τα μηχανήματα δεν έχουν πρόσβαση, τον δρόμο «ανοίγουν» τα μουλαράκια
Μπορεί η τεχνολογία να έχει φέρει την επανάσταση σε όλους τους τομείς της ζωής και να κάνει την καθημερινότητα ευκολότερη, ακόμη και σήμερα όμως, εν έτει 2023, αδυνατεί να εισχωρήσει σε όλα τα πεδία της ανθρώπινης δραστηριότητας. Ενα από αυτά, ο τομέας της καθαριότητας. Στη Μακρινίτσα ο χρόνος δείχνει να έχει σταματήσει στο παρελθόν και η αποκομιδή των απορριμμάτων εξακολουθεί να γίνεται με τα χέρια και με ζώα. Ο παραδοσιακός τρόπος για την αποκομιδή των απορριμμάτων δεν επιβάλλεται από μία περίεργη εμμονή στην παράδοση…
Ρεπορτάζ: ΕΛΕΝΗ ΧΑΝΟΥ
«Είναι ο μοναδικός τρόπος που υπάρχει για την αποκομιδή των απορριμμάτων στο χωριό. Δεν γίνεται διαφορετικά. Αυτοκίνητα δεν μπορούν να μπουν στα καλντερίμια. Οι μεταφορές προϊόντων, όπως ζωοτροφές, και φυσικά η αποκομιδή των απορριμμάτων γίνεται με ζώα. Συγκεκριμένα με μουλάρια που είναι πιο ανθεκτικά», αναφέρει το μέλος του τοπικού συμβουλίου, Δημοσθένης Καπουρνιώτης.
Η Μακρινίτσα είναι χαρακτηρισμένη ως παραδοσιακός οικισμός και ως απολύτου προστασίας με βάση το Προεδρικό Διάταγμα του Πηλίου και δεν επιτρέπεται όχι μόνο η είσοδος μηχανοκίνητων οχημάτων αλλά ούτε καν παρεμβάσεις αν δεν υπάρξει θετική γνωμοδότηση της αρχαιολογίας.
Τα σκουπίδια όμως αποτελούν μέρος της καθημερινότητας των περίπου 700 πλέον κατοίκων, οι οποίοι δεν είναι δυνατό να τα κουβαλούν έως και ένα χιλιόμετρο μέχρι τους πλησιέστερους κάδους απορριμμάτων, για να τα εναποθέσουν.
Ετσι επί σειρά ετών, η παράδοση δίνει τη λύση. «Δεν είναι παράδοση για εμάς τους μόνιμους κατοίκους. Είναι τρόπος ζωής. Είναι μέρος της καθημερινότητάς μας. Αλλωστε και εμείς οι ίδιοι, όταν πρόκειται να μεταφέρουμε για παράδειγμα ζωοτροφές, σε μουλάρια τα φορτώνουμε και διασχίζουμε τα καλντερίμια», εξηγεί ο κ. Καπουρνιώτης.
Φορτωμένα μουλαράκια στα καλντερίμια
Στα καλντερίμια του πανέμορφου γραφικού χωριού θα δει κανείς μουλαράκια φορτωμένα με πλαστικές μεγάλες σακούλες να κινούνται επιδέξια σε ανηφόρες και κατηφόρες και να προσφέρουν μαζί με τους ιδιοκτήτες τους πολύτιμο κοινωνικό έργο, κουβαλώντας στις ράχες του σκουπίδια που μαζεύονται «πόρτα- πόρτα».
Ο ιδιοκτήτης των ζώων ξεκινά από νωρίς το πρωί. Ετοιμάζει τα ζώα του, τους βάζει σαμάρια και αρχίζει την αποκομιδή. «Τις σακούλες με τα σκουπίδια παίρνει με τα χέρια, τις βάζει σε μεγάλες μαύρες σακούλες οι οποίες δένονται με συγκεκριμένο τρόπο πάνω στα ζώα. Στη συνέχεια μεταφέρει τις σακούλες μέχρι το κεντρικό πάρκινγκ του χωριού, όπου τα σκουπίδια μεταφορτώνονται σε φορτηγάκι, οδηγούνται στην Πορταριά και από εκεί τα παίρνει απορριμματοφόρο και τα οδηγεί στον ΧΥΤΑ Βόλου», περιγράφει τη διαδρομή των απορριμμάτων ο κ. Καπουρνιώτης.
Εργασία μιας ολόκληρης ημέρας για μία μόνο αποκομιδή
Ο ιδιώτης που αναλαμβάνει το έργο, δεν μπορεί να είναι τυχαίος. Θα πρέπει να είναι ντόπιος, από τη Μακρινίτσα δηλαδή, προκειμένου να γνωρίζει καλά όλο το χωριό και τις διαδρομές που θα πρέπει να ακολουθήσει και να είναι εξοικειωμένος με τα καλντερίμια. Θα πρέπει επίσης να είναι ιδιοκτήτης ζώων και μάλιστα αρκετών για να μπορεί να τα χρησιμοποιεί με ασφάλεια για την αποκομιδή. Επιπλέον θα πρέπει να είναι καλός «χειριστής» των ζώων, προκειμένου να… σκαρφαλώνει και να κατηφορίζει με ασφάλεια στα μονοπάτια του χωριού κατά την αποκομιδή των απορριμμάτων και τα μουλαράκια φορτωμένα με πλαστικές σακούλες γεμάτες απορρίμματα. Μονοπάτια με κλίσεις και μεγάλες αποστάσεις από σημείο σε σημείο αποκομιδής είναι κάποιες από τις αντιξοότητες του επαγγέλματος.
«Η εργασία δεν είναι εύκολη. Καταρχήν θα πρέπει να έχεις ζώα που να τα φροντίζεις καλά για να μπορούν να δουλεύουν. Μόνο για τις ζωοτροφές απαιτούνται περί τα 500 ευρώ τον χρόνο, χωρίς να υπολογίζουμε κτηνιατρικά έξοδα και άλλα αναλώσιμα. Υπάρχουν δυσκολίες στη συντήρηση ενός ζώου αλλά και στην ίδια τη δουλειά. Πρέπει να ξεκινήσεις από νωρίς το πρωί, να γνωρίζεις τι δρομολόγιο θα ακολουθήσεις, τις προτεραιότητες. Μπορεί να χρειαστεί μια ολόκληρη ημέρα για να ολοκληρωθεί η αποκομιδή στο χωριό. Είναι δύσκολο επίσης γιατί είναι χειρωνακτική εργασία. Τα σκουπίδια τα παίρνεις με τα χέρια, σηκώνεις βάρος. Και πρόκειται για ένα έργο με το οποίο δύσκολα θα ασχοληθεί νέος κόσμος, κυρίως λόγω και της γραφειοκρατίας που υπάρχει», σημειώνει ο κ. Καπουρνιώτης.
Μία και μοναδική προσφορά
Δεν είναι τυχαίο ότι κάθε χρόνο για την ανάθεση του έργου σε ιδιώτη, ο Δήμος Βόλου, στον οποίο ανήκει διοικητικά η Μακρινίτσα, δεν έχει να επιλέξει μεταξύ… υπερπληθώρας προσφορών.
Τον περασμένο Φεβρουάριο, οπότε και έγινε έρευνα αγοράς από την Υπηρεσία Καθαριότητας, κατατέθηκε μόλις μία προσφορά από τον κ. Αθανάσιο Κερασιώτη, ο οποίος μπορεί να αναλάβει το έργο για ποσό 20.336 ευρώ ετησίως μαζί με τον ΦΠΑ. Το θέμα μάλιστα έρχεται προς έγκριση στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου, αύριο, Δευτέρα, στις έξι το απόγευμα.
Πώς γίνεται η αποκομιδή
Από τότε που η Μακρινίτσα ήταν ανεξάρτητη Κοινότητα, το έργο της αποκομιδής ανατίθετο μέσω δημοπρασίας σε ιδιοκτήτη ζώων. Η πρακτική συνεχίστηκε και με τη συνένωση Δήμων και Κοινοτήτων στο πλαίσιο του «Καλλικράτη» και υφίσταται έως και σήμερα.
Ο οικισμός της Μακρινίτσας θεωρείται σύμφωνα με το διάταγμα του Πηλίου παραδοσιακός και απόλυτης προστασίας.
Η πρόσβαση για τον καθαρισμό από τα απορρίμματα και λοιπά υλικά (κλαδιά, άχρηστα ογκώδη αντικείμενα) στους λιθόστρωτους δρόμους και καλντερίμια μπορεί να γίνει μόνο με ζώα. Η εργασία γίνεται δύο φορές την εβδομάδα κατά τους χειμερινούς μήνες, εκτός από τις ημέρες των γιορτών των Χριστουγέννων και του Πάσχα που γίνεται τέσσερις φορές την εβδομάδα και τρεις φορές την εβδομάδα τους καλοκαιρινούς μήνες.
Οι διαδρομές – δρομολόγια που ακολουθούν τα ζώα γίνονται στο σύνολο του κτισμένου οικισμού με ιδιαίτερη έμφαση στο ιστορικό κέντρο όπου βρίσκονται και οι περισσότερες επαγγελματικές – τουριστικές χρήσεις και η κατάληξή τους είναι σημεία των οδικών αξόνων περιμετρικά του οικισμού.
Σε ότι αφορά μεγάλες ποσότητες απορριμμάτων (κυρίως κλαδιά, άχρηστα ογκώδη αντικείμενα, κλπ.) αυτές μεταφέρονται κατόπιν συνεννόησης. Επίσης, η καθαριότητα, το πλύσιμο δηλαδή, των κάδων γίνεται από τα ίδια άτομα που αναλαμβάνουν την αποκομιδή.
Η ανάθεση σε ιδιώτη από την γίνεται λόγω της προφανούς αδυναμίας της υπηρεσίας Καθαριότητας να εκτελέσει με… ίδια μέσα την αποκομιδή. Ετσι κάθε χρόνο γίνεται έρευνα αγοράς, κατάθεση προσφορών και επιλογή του αναδόχου ο οποίος αναλαμβάνει την αποκομιδή των απορριμμάτων.