ΤΟΠΙΚΑ

Βραβευμένη αρχιτεκτονική πρόταση «φωτίζει» το λιμάνι Βόλου

βραβευμένη-αρχιτεκτονική-πρόταση-φ-522847

Τον γύρο του κόσμου κάνει ο φάρος, που δημιούργησε ο Βασίλης Μυλωνάς, αντλώντας έμπνευση από τη στήλη του Ξέρξη

Διεθνές βραβείο απέσπασε η αρχιτεκτονική πρόταση, που φέρει τη δημιουργική σφραγίδα του πολυπράγμονος μηχανικού Βασίλη Μυλωνά και αντλεί έμπνευση από την ιστορική στήλη του Ξέρξη, που κάποτε έστεκε στον ύφαλο «Λευτέρης», μεταξύ Πηλίου και Σκιάθου. Το «Κύβων Αλώριο», όπως το ονόμασε ο χαρισματικός μηχανικός, «στέκει» στο λιμάνι του Βόλου, με προβολή στο Κορδόνι, για να φωτίζει την ιστορία και το μέλλον.

Ρεπορτάζ: ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΥΔΡΑΙΟΥ

Ο φάρος που σχεδίασε ο Βασίλης Μυλωνάς, με την ονομασία «Κύβων Αλώριο», επιλέχθηκε τον Ιούνιο του 2021 από την κριτική επιτροπή των ετήσιων διεθνών αρχιτεκτονικών βραβείων ArchitizerA+Awards, ως φιναλίστ στην κατηγορία του, μαζί με άλλα 4 έργα διεθνών αρχιτεκτονικών γραφείων από τις ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα.

Συνολικά, σε όλες τις κατηγορίες, κατατέθηκαν περισσότερες από 5.000 προτάσεις στον συγκεκριμένο διαγωνισμό, με τον Βόλο να παίρνει το προβάδισμα, μέσω της συγκεκριμένης συμμετοχής.

Στις 7 Ιουλίου 2021, μετά από διεθνή ανοιχτή δημόσια ψηφοφορία απέσπασε το Βραβείο Κοινού ArchitizerA+Awards, κάνοντας κυριολεκτικά τον γύρο του κόσμου. Εχει δημοσιευτεί, συγκεκριμένα, στην ελληνική πλατφόρμα αρχιτεκτονικής Archisearch, σε άρθρο του διεθνούς αρχιτεκτονικού περιοδικού Archdaily, καθώς και σε σειρά άλλων διαδικτυακών τόπων αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος.

Το έργο «Κύβων Αλεώριο», όπως αναφέρει ο δημιουργός του στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ, αποτελεί μια αρχιτεκτονική πρόταση για τη δημιουργία μιας νέας κατασκευής για τον φάρο που βρίσκεται στο Κορδόνι, δηλαδή στον κυματοθραύστη που προστατεύει το λιμάνι του Βόλου.

Η φιλοξενία του φάρου αποτελεί ουσιαστικά και την αφορμή για τη δημιουργία ενός νέου σημείου αναφοράς στο αστικό παραλιακό τοπίο, το οποίο θα λειτουργεί και ως παρατηρητήριο και πόλος έλξης των περιπατητών, φιλοδοξώντας έτσι να αποτελέσει ένα νέο σύγχρονο τοπόσημο της πόλης συνολικότερα.

Σύνθεση με… ομηρικές καταβολές

Η ονομασία του έργου στηρίχθηκε αφενός σε μορφολογικά χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής του σύνθεσης, αφετέρου στον ομηρικών καταβολών ναυτικό όρο «αλεώριο», ο οποίος προερχόμενος από τα λήμματα αλεωρή, δηλαδή αποφυγή, και αλέομαι, δηλαδή αποφεύγω κάποιον κίνδυνο, όπως εξηγεί ο ίδιος, ορίζει το σημαντήρα, το σημάδι που καταδεικνύει ναυτικούς κινδύνους, όπως ρηχά νερά, επικίνδυνους διαύλους, είτε ναυάγια.

Αρχική έμπνευση για τη σύνθεση του έργου στάθηκε, όπως προαναφέρθηκε, το λεγόμενο αλεώριο του Ξέρξη που κάποτε έστεκε στον ύφαλο «Λευτέρης», γνωστός αλλιώς ως Μύρμηξ, μεταξύ των ανατολικών ακτών του Πηλίου και της Σκιάθου, σε ένα από τα πλέον επικίνδυνα ναυτικά περάσματα, καθώς στο σημείο τα βάθη νερού κυμαίνονται στα 1 με 2 μέτρα και έχει αποτελέσει από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα αιτία πολλών ναυτικών τραγωδιών.

Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ανεγέρθηκε από τον Ξέρξη μετά την απώλεια πολλών τριήρεων στον ύφαλο κατά τη δεύτερη εκστρατεία του κατά της Ελλάδας. Η χρονολογία ανέγερσης που μας δίνει είναι το 480 π.Χ., γεγονός που τον καθιστά αρχαιότερο κατά 250 χρόνια από το Φάρο της Αλεξάνδρειας.

Οπως μαρτυρούν τα ευρήματα που ανέσυραν δύτες του πολεμικού ναυτικού το 1928, η κατασκευή αποτελούνταν από ογκόλιθους τοποθετημένους ο ένας πάνω στον άλλο σχηματίζοντας ένα πύργο που λειτουργούσε ως αποτρεπτική σήμανση για την αποφυγή περεταίρω ναυτικών δυστυχημάτων. Το κάθε μονολιθικό τμήμα της κατασκευής ζύγιζε περί τον 1 τόνο και το υλικό τους ήταν δολομίτης προερχόμενος από τα αρχαία ορυχεία της Σηπιάδας.

Με το βλέμμα στο μέλλον

Τη συνθετικά απλή, κατακόρυφη στοίβαξη όγκων είναι που επιχειρεί μεταγράψει το «Κύβων Αλεώριο» σε μια πιο σύγχρονη αρχιτεκτονική γλώσσα, που να ακουμπά τόσο την σχετική αυστηρότητα του αρχαίου κτίσματος, όσο και την υλικότητα και μορφολογία του αστικού τοπίου του σήμερα.

H κεντρική ιδέα της συνθετικής διαδικασίας, που οδήγησε και στην τελική μορφολογία, βασίστηκε σε κυβικούς όγκους οπλισμένου σκυροδέματος, οι οποίοι εναποθέτονται διαδοχικά καθ’ ύψος, σχηματίζοντας ένα πύργο ύψους 14,25 μέτρων. Οι όγκοι αυτοί μετατοπίστηκαν ανεξάρτητα και προς διάφορες κατευθύνσεις σε σχέση με το κύριο κατακόρυφο άξονα, σταδιακά και καθ’ ύψος διαφοροποιήθηκαν σε μέγεθος και εν τέλει «διαβρώθηκαν» δημιουργώντας τα εσωτερικά κενά και ανοίγματα. Στο εσωτερικό του τελικού κελύφους φιλοξενείται το κλιμακοστάσιο που οδηγεί στην κορυφή και στα ενδιάμεσα επίπεδα.

Η ύπαρξη της κατακόρυφης κυκλοφορίας, πέραν της απαραίτητης πρόσβασης για λόγους συντήρησης και ελέγχου του μηχανολογικού εξοπλισμού του φάρου, αποτελεί μια ανοιχτή πρόσκληση στον περιπατητή και επισκέπτη να εξερευνήσει τόσο την ίδια τη κτιριακή δομή, όσο και να απολαύσει περιμετρικά τη θέα. Κάθε επίπεδο, μέσω των μοναδικών του μορφολογικών χαρακτηριστικών και του ποικίλου προσανατολισμού του, προσφέρει τη δυνατότητα για μια διαφορετική ματιά στον περιβάλλοντα χώρο, καδράροντας νέες και διαφοροποιούμενες καθ’ ύψος οπτικές της πόλης, του λιμανιού, του Παγασητικού και της αντίπερα όχθης.

Με αυτό τον τρόπο, ο περίπατος στην προβλήτα και το Κορδόνι, ιδιαίτερα προσφιλής για ντόπιους και επισκέπτες, αποκτά ένα νέο προορισμό-κατάληξη που ενθαρρύνει την επέκταση του παραλιακού μετώπου, προς το εσωτερικό του θαλάσσιου κόλπου.

Ενδιαφέρον πρότζεκτ

«Ως έργο θα μπορούσε να θεωρηθεί γενικά ως ένα προϊόν ποικίλων συγκυριών και καταστάσεων. Το αναπόφευκτο ενδιαφέρον, ειδικά ενός επαγγελματία που δραστηριοποιείται στο χώρο των κατασκευών και του design, για το δημόσιο χώρο της πόλης που ζει και εργάζεται βρήκε δημιουργική διέξοδο στα πλαίσια της φοίτησης, για το δεύτερο δίπλωμα, στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στον Βόλο. Συγκεκριμένα στο πλαίσιο του αρχιτεκτονικού εργαστηρίου «Σχεδιασμός του Ορίου» υπό των καθηγητών του Τμήματος Θεοκλή Καναρέλη και Κώστα Μανωλίδη, τους οποίους και ευχαριστώ για την άκρως δημιουργική συνεργασία, την ανεξάντλητη επιμονή και υπομονή τους και την πολύπλευρη αρχιτεκτονική τους διδασκαλεία», υπογραμμίζει ο Βασίλης Μυλωνάς στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ.

Ταυτόχρονα, η πρωτόγνωρη συνθήκη της πανδημίας, και ειδικά η πρώτη περίοδος καραντίνας και εγκλεισμού, ανάμεσα στα πολλά και σοβαρά προβλήματα που δημιούργησε, έδωσε στον ίδιο και τον απαραίτητο χρόνο και τις αμέτρητες ώρες, για την επανεκτίμηση, και εκ νέου επεξεργασία, ενός, κατά άλλα, ολοκληρωμένου project, που σχεδόν είχε μπει στο συρτάρι.

«Συνολικά, λοιπόν, το «Κύβων Αλεώριο» θα μπορούσε να ειδωθεί ως ένα προϊόν συγκυριών, επαγγελματικού ενδιαφέροντος, ακαδημαϊκής ζωής και ατελείωτων ωρών καραντίνας», επισημαίνει ο ίδιος.

Διεθνής προβολή

Διεθνής, πλέον, η προβολή του έργου του Βασίλη Μυλωνά, ο οποίος γεννήθηκε στη Λάρισα, έζησε και μεγάλωσε στα Τρίκαλα, σπούδασε και αποφοίτησε από την Πολυτεχνική Σχολή του ΑΠΘ ως διπλωματούχος αγρονόμος και τοπογράφος μηχανικός, εργάστηκε στον κλάδο του αλλά και στη βιομηχανία παραγωγής στερεών βιοκαυσίμων.

Τα τελευταία αρκετά χρόνια ζει μόνιμα στον Βόλο και εργάζεται σε ιδιωτικά έργα στον χώρο των κατασκευών, των ανακαινίσεων και του design. Ταυτόχρονα, είναι τελειόφοιτος του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Η διεθνής αρχιτεκτονική πλατφόρμα Architizer, σημειωτέον, που παρουσιάστηκε η συγκεκριμένη αρχιτεκτονική πρόταση, αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες του είδους της, εδρεύει στη Νέα Υόρκη και κάθε χρόνο διοργανώνει τα ετήσια διεθνή αρχιτεκτονικά βραβεία ArchitizerA+Awards, στα οποία συμμετέχουν και βραβεύονται κάποια από τα μεγαλύτερα και πλέον αναγνωρίσιμα αρχιτεκτονικά γραφεία παγκοσμίως όπως οι «ZahaHadid Architects», «ΤadaoAndoArchitect& Associates», «Heatherwick Studio», «BjarkeIngels Group», «MAD Architects» κ.ά.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου