Του Γιάννη Ν. Καλαντζή
«Εγώ η Σύλβια Αποστολίδου, Ελληνίδα από τα γεννοφάσκια μου, υπόδουλη από την ημέρα, που τα ναζιστικά στρατεύματά σας παρανόμως κατέλαβαν τη χώρα μου και υποδούλωσαν τον λαό της, τον οποίο οδήγησαν στη δυστυχία και το πένθος, του στέρησαν τα όνειρα και την ελπίδα για ζωή και, καθημερινά, δολοφονούν τα παιδιά του, δηλώνω ότι από σήμερα αρνούμαι να εκτελέσω οποιαδήποτε διαταγή σας και θέτω τον εαυτό μου υπό τις διαταγές των Oμάδων της Εθνικής Αντίστασης και των ξένων συμμαχικών δυνάμεων, που δρουν στην Ελλάδα. Δηλώνω, επίσης, ότι θα στραφώ και μόνη μου εναντίον σας, αν χρειασθεί, για να προκαλέσω μικρή ή μεγάλη ζημιά στις τάξεις σας, αν αυτή θα βοηθήσει να αποκτήσει, πιο γρήγορα, ο ελληνικός λαός την ελευθερία του».
Η δήλωση αυτή, την οποία, υποτίθεται, απευθύνει στη γερμανική κατοχική διοίκηση της Αττικής η κα Αποστολίδου, δεν είναι πραγματική. Είναι ψεύτικη. Δεν την έκανε ποτέ. Η δήλωση-μυθοπλαστία συντάχθηκε από τον υπογραφόμενο, ένας φαντασιακός τρόπος να καταδειχθεί η θέληση, ο δυναμισμός και το θάρρος της, στην προσπάθειά της να αντισταθεί στους Γερμανούς κατακτητές της χώρας της, συνειδητή άρνηση εκτέλεσης οποιασδήποτε διαταγής της ναζιστικής εξουσίας. Αντίδραση «Θοραϊκή», παρόμοια με εκείνη, στην οποία προέβη ο συγγραφέας και ποιητής Χένρι Θορώ τον 19ο αι., δηλώνοντας έτσι την άρνησή του να καταβάλει φόρους στο αμερικανικό κράτος. Βέβαια, ο Αμερικανός δεν αντιμετώπισε όλους εκείνους τους κινδύνους, που αντιμετώπισε η κα Αποστολίδου. Απλώς πέρασε μια νύχτα στο κρατητήριο…
Η νεαρή Σύλβια, κόρη, πανέμορφη, ευκατάστατης αθηναϊκής οικογένειας, γεννήθηκε το 1924 και αποφοίτησε από το Αρσάκειο. Το 1942 «τη συνεπαίρνει το δράμα της χώρας», το οποίο, μετά την επίσκεψη Βρετανού αξιωματικού στο σπίτι της να ενημερώσει τους δικούς της για την τύχη της αδελφής της, την οδηγεί στη σύνδεσή της με τη Force 133, τη φημισμένη βρετανική μονάδα δολιοφθορών, με την κωδική ονομασία «Πατ». Από εκείνη τη μέρα, τη 18χρονη Ελληνίδα, οι Γερμανοί τη χαρακτήρισαν κατάσκοπο, εχθρό της χιτλερικής Γερμανίας.
Η αποτελεσματική δράση της κας Αποστολίδου, καθοριστική στην περίοδο της γερμανικής κατοχής, την κατέταξε, όπως και άλλες γυναίκες της Εθνικής Αντίστασης, στο πάνθεον των Ελληνίδων ηρωίδων. Η ανάληψη, εκ μέρους της, της ηγεσίας της Force 133, επιβράβευσε το θάρρος, τον ηρωισμό και την αυταπάρνηση, που επέδειξε με τη συμμετοχή της σε επικίνδυνες αποστολές, πλούσιο περιεχόμενο έντονου παρελθόντος ενός, πραγματικά, ξεχωριστού ανθρώπου. Τη νύχτα, που μετέφερε με αυτοκίνητο δυο Βρετανούς αξιωματικούς, κατάφερε να περάσει από το μπλόκο γερμανικής περιπόλου, προσφέροντας στα μέλη της ένα μπουκάλι κονιάκ. Τον Φεβρουάριο 1944 επέτυχε τη φυγάδευση τεσσάρων Βρετανών στρατιωτών, οι οποίοι είχαν δραπετεύσει από τρένο, που κατευθυνόταν στη Γερμανία…
Για τη φύλαξη οπλισμού σε χώρο στα Πετράλωνα, μια από τις υποχρεώσεις της οργάνωσης, η Σύλβια είχε ορίσει υπεύθυνο τον τότε παλαιστή Χάρη Καρπόζηλο. «Του είχα πει», έχει δηλώσει, «πρόσεξε τσιγάρα και τέτοια, μη γίνουν τα Ανω Πετράλωνα, Ανω-Κάτω Πετράλωνα»! Η γνωριμία της με τον Νεοζηλανδό Τομ Μπαρνς, τον αρχιτέκτονα της ανατίναξης της γέφυρας του Γοργοποτάμου, την έφερε αρκετά κοντά του, αλλά «μη φανταστείτε κάτι άλλο», δήλωσε. Την εποχή εκείνη ο Μπαρνς ήταν αρραβωνιασμένος, όπως και η Αποστολίδου με τον Παύλο Ιωαννίδη, σύζυγό της από το 1950, αντιστασιακό και πιλότο της RAF, στενό συνεργάτη, μετέπειτα, του Αριστοτέλη Ωνάση…
Οι κατοχικές δυνάμεις, μόλις πληροφορήθηκαν τη δράση της νεαρής Ελληνίδας, κινήθηκαν για τη σύλληψή της. Ο Αγγελος Εβερτ την ενημέρωσε αμέσως, αλλά εκείνη δεν πρόλαβε να φύγει για το Κάιρο, όπως έγινε με την αδελφή της. Στις 14/6/1944, οι Γερμανοί εισέβαλαν στο διαμέρισμα της οδού Ακαδημίας 4 και τη συνέλαβαν. Καταδικάστηκε σε θάνατο και με τη θρυλική Λέλα Καραγιάννη τις μετέφεραν στο Δαφνί, στις 8 Σεπτεμβρίου, για να τις εκτελέσουν. «Εκεί περιμέναμε το χάραμα», έχει πει. «Ημουν η πρώτη που φώναξαν έξω και η Λέλα προλαβαίνει και μου δίνει κουράγιο: “Ψηλά το κεφάλι. Είσαι Ελληνίδα. Μην αφήσεις τα γουρούνια να σε δουν να φοβάσαι”!». Η Σύλβια, την τελευταία στιγμή, σώθηκε. Ενα τηλεφώνημα του Αυστριακού ανακριτή ματαίωσε την εκτέλεσή της. Οδηγήθηκε στην οδό Μέρλιν, δήθεν για συμπληρωματική ανάκριση και αφέθηκε ελεύθερη, αφού πέρασε και από τις γυναικείες φυλακές, απέναντι από το μαιευτήριο “Ελενα“.
Προβληματισμένη από την αναπάντεχη, ευχάριστη, κατάληξη της περιπέτειάς της, επισκέφθηκε, αργότερα, τον ανακριτή για να μάθει το λόγο της μη εκτέλεσής της. Η απάντηση ήταν κατηγορηματική. Ο Αυστριακός αξιωματικός επικαλέστηκε το γεγονός ότι η Αποστολίδου έμοιαζε καταπληκτικά με μια από τις κόρες του. «Οταν σε κοιτάζω», είπε, «βλέπω μια από τις δίδυμες κόρες μου, σε βλέπω σαν σωσία της», στο τέλος δε, για να δείξει, προφανώς, ότι γνωρίζει πολύ καλά τη δουλειά του, συμπλήρωσε: «Ξέρω ποια είναι η Πατ, ξέρεις κι εσύ ποια είναι η Πατ, αλλά ακόμα ψάχνουμε για την… Πατ»!… Μετά την απελευθέρωση, κυνηγήθηκε από τον ΕΛΑΣ(!) και, για να αποφύγει το θάνατο, διέφυγε στο Κάιρο με βρετανικό αεροπλάνο, όπου παρέμεινε δέκα μήνες…
Τον Μάιο 1956, ο απαγχονισμός των Κυπρίων αγωνιστών Καραολή και Δημητρίου αναστατώνει το ζεύγος Αποστολίδου-Ιωαννίδη, οι οποίοι, χωρίς δισταγμό, επιστρέφουν στην βασίλισσα της Αγγλίας το παράσημο ανδρείας, που είχαν λάβει από τον Γεώργιο ΣΤ. Το 1974, η κα Ιωαννίδου εκλέγεται πρόεδρος του νεοϊδρυθέντα “Σύνδεσμος 1974“ και το 1983 αντιπρόεδρος της Πανελλαδικής Οργάνωσης “Παναθηναϊκή“. Το 2008, από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Παπούλια, της απονεμήθηκε ο Χρυσός Σταυρός του Τάγματος της Τιμής. Τον Ιανουάριο 2018, η 94 ετών κα Αποστολίδου τιμήθηκε από την Παναθηναϊκή Οργάνωση Γυναικών και τον Σύνδεσμο 1974, παρουσία του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή, της συζύγου του Προέδρου της Δημοκρατίας και κορυφαίων στελεχών της Ν.Δ.
«Θα συνεχίσω να προσφέρω όσο κρατήσει το νήμα της ζωής μου», είπε στην εκδήλωση, ενώ σε άλλο σημείο της ομιλίας της τόνισε : «Πάντα στον νου σας να έχετε την Ελλάδα»…
