Η διαδικασία συγκρότησης και οι αρμοδιότητες της εξεταστικής και της προανακριτικής επιτροπής, καθορίζονται από το Σύνταγμα και τον Κανονισμό της Βουλής.
Συγκεκριμένα:
1. ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ(άρθρα 144-148 Κανονισμού της Βουλής)
Συνιστάται για την εξέταση ειδικών ζητημάτων δημοσίου ενδιαφέροντος και απαιτείται η πρόταση να καθορίζει τους λόγους για τους οποίους ζητείται η σύστασή της, καθώς και το συγκεκριμένο ζήτημα με το οποίο θα ασχοληθεί. Η πρόταση υπογράφεται από το 1/5 του όλου αριθμού των Βουλευτών(60 Βουλευτές).
Η απόφαση της Ολομέλειας για την σύστασή της λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων, που δεν μπορεί να είναι κατώτερη από τα 2/5 του όλου αριθμού των Βουλευτών(120 Βουλευτές), εκτός των ζητημάτων που ανάγονται στην εξωτερική πολιτική και την εθνική άμυνα, όπου λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των Βουλευτών(151 Βουλευτές).
Η απόφαση της Βουλής πρέπει να ορίζει τον αριθμό των μελών της Επιτροπής και προθεσμία υποβολής του σχετικού Πορίσματος.
Η Επιτροπή έχει όλες τις αρμοδιότητες των ανακριτικών αρχών, καθώς και του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών.
Μετά την ολοκλήρωση της έρευνας συντάσσει αιτιολογημένο πόρισμα, στο οποίο καταχωρίζονται και οι γνώμες της τυχόν μειοψηφίας και το οποίο, με πρόταση του 1/5 του συνόλου των Βουλευτών εγγράφεται στην ημερήσια διάταξη για συζήτηση.
2. ΠΡΟΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ(άρθρα 153-157 Κανονισμού της Βουλής)
Η Βουλή έχει την αρμοδιότητα, σύμφωνα με το άρθρο 86 του Συντάγματος και το νόμο για την ευθύνη Υπουργών, να ασκεί δίωξη εναντίον όσων διατελούν ή διετέλεσαν μέλη της Κυβέρνησης ή Υφυπουργοί για ποινικά αδικήματα που τέλεσαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Η Βουλή μπορεί να ασκήσει την αρμοδιότητά της μέχρι το πέραν της δεύτερης τακτικής Συνόδου της Βουλευτικής Περιόδου που αρχίζει μετά την τέλεση του αδικήματος.
Απαιτείται πρόταση κατηγορίας που υπογράφεται από 30 Βουλευτές και η οποία πρέπει να προσδιορίζει με σαφήνεια τις πράξεις ή τις παραλείψεις, που σύμφωνα με το νόμο για την ευθύνη Υπουργών είναι αξιόποινες και να μνημονεύει τις διατάξεις που παραβιάστηκαν και απόφαση της Βουλής που δέχεται την πρόταση.
Η συζήτηση στην Ολομέλεια περιορίζεται μόνο στη λήψη απόφασης για συγκρότηση ή όχι ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής για την διεξαγωγή προκαταρκτικής εξέτασης.
Η ψηφοφορία για όλα τα ζητήματα του άρθρου 86 του Συντάγματος είναι μυστική και δεν μετέχει εκείνος κατά του οποίου στρέφεται η πρόταση άσκησης δίωξης.
Η απόφαση στην Ολομέλεια λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των Βουλευτών, άλλως απορρίπτεται ως προδήλως αβάσιμη. Αν απορριφθεί η πρόταση, δεν μπορεί να υποβληθεί νέα στηριζόμενη στα ίδια πραγματικά περιστατικά.
Αν η Βουλή αποφασίσει προκαταρκτική εξέταση ορίζει δωδεκαμελή επιτροπή για την διενέργειά της και προθεσμία για την υποβολή του πορίσματος και του σχετικού αποδεικτικού υλικού. Μετά την συγκρότησή της η Επιτροπή ορίζει δύο Εισηγητές από τα μέλη της.
Η Επιτροπή έχει όλες τις αρμοδιότητες του Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών όταν ενεργεί προκαταρκτική εξέταση. Μπορεί, επίσης, να αναθέσει σε Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών ή Εφετών τη διενέργεια ειδικότερων πράξεων σχετιζομένων με το αντικείμενο της προκαταρκτικής εξέτασης.
Οι εξουσίες της Επιτροπής δεν αναστέλλονται με τη λήξη της Συνόδου, παύουν όμως με τη διάλυση της Βουλής ή τη λήξη της Βουλευτικής Περιόδου.
Αν διαλυθεί η Βουλή ή λήξει η Βουλευτική Περίοδος και δεν έχει κατατεθεί το πόρισμα της Επιτροπής, η Βουλή κατά την πρώτη τακτική σύνοδο της νέας Περιόδου ορίζει επιτροπή για τη διενέργεια ή τη συνέχιση της προκαταρκτικής εξέτασης.
Το πόρισμα της Επιτροπής και το σχετικό αποδεικτικό υλικό υποβάλλονται στον Πρόεδρο της Βουλής. Οι Βουλευτές καθώς, καθώς και εκείνος κατά του οποίου στρέφεται η πρόταση άσκησης δίωξης, δικαιούνται να λάβουν γνώση του αποδεικτικού υλικού που έχει κατατεθεί στη Βουλή.
Μέσα σε πέντε μέρες από τη διανομή του πορίσματος της Επιτροπής καταρτίζεται ειδική ημερήσια διάταξη της Ολομέλειας της Βουλής και η συζήτηση αρχίζει το αργότερο σε δεκαπέντε ημέρες από την κοινοποίηση της ειδικής ημερήσιας διάταξης.
Η Βουλή αποφασίζει, αμέσως μετά τη λήξη της συζήτησης, με μυστική ψηφοφορία, για την πρόταση της Επιτροπής και χωριστά για κάθε καταγγελλόμενη πράξη ή παράλειψη. Η απόφαση λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των Βουλευτών.
