Του Θεοχάρη Νικ. Σαρίκα
Ο άνθρωπος πλάστηκε από τον Θεό να είναι ενωμένος μαζί του. Αυτή ήταν επιθυμία του Θεού. Δυστυχώς όμως ο άνθρωπος, νωρίς ακόμα, με την αμαρτία του διέσπασε την ενότητα αυτή, με αποτέλεσμα την έξωση του από τον παράδεισο της τρυφής και την απομάκρυνσή του από τον Θεό. Δημιουργήθηκε δηλαδή πρώτα η πνευματική απομάκρυνση του ανθρώπου από τον Θεό, και ακολούθησε και η γεωγραφική του απομάκρυνση. Βέβαια αυτά είναι σχηματικά, γιατί κανείς δεν μπορεί να απομακρυνθεί από τον Θεό γεωγραφικά, αφού Αυτός είναι πανταχού παρόν. Το πρόβλημα λοιπόν που προκύπτει είναι η διατήρηση της πνευματικής μας ενότητας με τον Θεό και η επανένωσή μας με Αυτόν, όταν οι σχέσεις μας με Αυτόν διαταράσσονται. Γι’ αυτήν την ενότητα μεταξύ των πιστών μεταξύ των και με τον Ίδιο προσευχήθηκε ο Κύριος κατά την ώρα του Μυστικού Δείπνου. «Γι’ αυτούς σε παρακαλώ, Πάτερ. Δεν παρακαλώ για τον κόσμο, για τους άσχετους και τους αρνητές, αλλά γι’ αυτούς που μου έδωσες, γιατί είναι δικοί σου και τα δικά μου όλα είναι δικά σου και τα δικά σου δικά μου… Πατέρα άγιε, φύλαξέ τους με τη χάρη του ονόματός σου, που έδωσες σε εμένα, για να είναι ενωμένοι, όπως εμείς…» «Ίνα ώσιν εν καθώς ημείς».
Στα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης αναφέρονται περιπτώσεις όπου ο άνθρωπος ενωμένος με τον Θεό και τους δικούς του πέτυχαν πολλά και θαυμαστά. Έτσι ο Αβραάμ, που τότε λέγονταν Άβραμ, ενωμένος με τους συγγενείς του και με τους δούλους του, νίκησε τον Χοδολλογομόρ και τους συμμάχους του βασιλείς που είχαν προηγουμένως επιτεθεί και πήραν πολλά λάφυρα και τον ανιψιό του Άβραμ τον Λωτ. Αποτέλεσμα της νίκης ήταν η απελευθέρωση του Λωτ. (Γεν. ιδ 1-16).
Οι άρχοντες του Ισραήλ ενωμένοι δίκαζαν τις υποθέσεις του λαού. Στους χρόνους της Καινής Διαθήκης, οι Απόστολοι ενωμένοι με πλήθος χριστιανών προσεύχονταν στον Θεό.
Ήδη όμως αρκετά νωρίς, από τους χρόνους των Αποστόλων, εμφανίστηκαν φατρίες μέσα στην Εκκλησία. Έτσι άλλοι ήταν με τον Απολλώ, άλλοι με τον Παύλο, άλλοι με τον Κηφά, δηλαδή τον Πέτρο, άλλοι με τον Χριστό.. Ο απόστολος Παύλος στην Α’ προς Κορινθίους Επιστολή του τα αναφέρει αυτά, και διερωτάται: «Διαμοιράστηκε, λοιπόν, ο Χριστός; Μήπως είναι ο Παύλος που πέθανε πάνω στο σταυρό για να σας σώσει; Ή μήπως στο όνομα του Παύλου έχετε βαφτιστεί;»
Και ενώ η Εκκλησία ενωμένη προχωρούσε στη διάδοση της νέας πίστης, της καινούργιας θρησκείας, νωρίς εμφανίστηκαν οι αιρετικοί, που με τις διδασκαλίες των διέσπασαν την ενότητα της Εκκλησίας. Δίδασκαν δηλαδή άλλες απόψεις, που δεν είχαν σχέση με τις διδασκαλίες των Αποστόλων και των διαδόχων αυτών. Κορυφαίος αιρετικός ήταν ο Άρειος, που με τις θεωρίες του υποτιμούσε τον Χριστό, μη δεχόμενος τη θεότητά του, ούτε το ομοούσιο αυτού προς τον Θεό Πατέρα. Τον θεωρούσε κτίσμα του Θεού, δημιούργημα του Θεού εντός του χρόνου. Έτσι αφού ο Ιησούς δεν είναι Θεός δεν μπορεί να προσφέρει τη σωτηρία του ανθρώπου. Αυτή δίδεται μόνο από τον Θεό και κανένα άλλον.
Ήδη όμως από τον πρώτο και δεύτερο αιώνα εμφανίστηκαν αιρετικοί (Μοντανιστές, Γνωστικιστές, Μοναρχιανιστές, Μανιχαϊστές) που αμφισβητούσαν τη διδασκαλία των Αποστόλων και τη θεότητα του Χριστού. Οι 318 πατέρες της πρώτης οικουμενικής συνόδου που συγκλήθηκε στη Νίκαια της Βιθυνίας το 325, υπό την προεδρία του αυτοκράτορα Μεγάλου Κωνσταντίνου, καταδίκασαν τις αιρετικές θέσεις του Αρείου. συνέταξε το Σύμβολο της Νίκαιας που καθιέρωσε τον όρο ομοούσιος και όρισε την ημερομηνία εορτασμού του Πάσχα. Με τη Σύνοδο αυτή η Εκκλησία εντάχθηκε στις επίσημες δομές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και ο συνοδικός θεσμός έγινε θεμελιώδους σημασίας για τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό. Οι εξελίξεις αυτές είχαν μακροχρόνιες επιρροές θεολογικού και πολιτικού χαρακτήρα στην Ανατολή κατά τη διάρκεια όλου του Μεσαίωνα. Επίσης, αποτέλεσε το πρότυπο για τις μελλοντικές Οικουμενικές Συνόδους. Με τις αποφάσεις της Συνόδου αποκαταστάθηκε η ενότητα της Εκκλησίας, για λίγους χρόνους, έως ότου εμφανίστηκε ένας άλλος αιρετικός ο Νεστόριος που με τις θέσεις του για την Παναγία πάλι διέσπασε την ενότητα της Εκκλησίας.
Ο Πατέρες της πρώτης οικουμενικής συνόδου, που τιμά σήμερα η Εκκλησία μας, ήταν ενωμένοι στην πίστη, είχαν δηλαδή την ίδια πίστη, και αυτή προστάτεψαν, αυτή διακήρυξαν, γι’ αυτή υπέστησαν πολλά δεινά. Δεν έκαναν συμβιβασμούς. Διακήρυξαν σε όλους την σώζουσα ΑΛΗΘΕΙΑ της Εκκλησίας. Ο Χριστός μας θέλει ενωμένους με αγάπη αλλά και με την αλήθεια της πίστης. Αυτά πάνε μαζί. Δεν μπορεί δηλαδή κάποιος χάρη της αγάπης να κάνει παραχωρήσεις στην πίστη. Όχι βέβαια.
Και οι εμφανίσεις των αιρετικών συνεχίστηκαν και συνεχίζονται μέχρι σήμερα με την παναίρεση του Οικουμενισμού. Όπου ο καθένας δημιουργεί μια νέα θρησκεία και αποκτά οπαδούς που τον ακολουθούν. Χιλιάδες πλέον είναι οι αιρέσεις, που σκίζουν τον άραφο χιτώνα του Κυρίου.
Μεγάλο θέμα η ενότητα της Εκκλησίας. Είναι πολύ άσχημο να βλέπει ο απλός πολίτης ιερείς να μαλώνουν μεταξύ των, δεσποτάδες να τσακώνονται, για άλλα θέματα εντελώς ανούσια. Το μεγαλύτερο θαύμα τη γη είναι η ενότητα. Μεγαλύτερο και από την ανάσταση των νεκρών. Η ενότητα της Εκκλησίας θα προηγηθεί και έπειτα θα ακολουθήσει η Δευτέρα παρουσία. Η ενότητα της Εκκλησίας αναφέρεται στην ουσία της Εκκλησίας, όχι σε εξωτερικούς τύπους, και σε πολιτιστικά χαρακτηριστικά.
Το «ίνα ώσι εν» για το οποίο προσευχήθηκε ο Κύριος κάποτε θα γίνει. Είναι σίγουρο, παρότι τώρα φαίνεται αδύνατο.
