Του Θωμά Στραβέλη, συγγραφέα – πανεπιστημιακού
64o
Ας φανταστούμε, στον 26ο αιώνα, ένα τέλειο, τυποποιημένο κράτος, που δεν έχει όνομα και αποκαλείται απλώς «Μοναδικό Κράτος». Οι πολίτες του δεν έχουν, ούτε αυτοί όνομα, αλλά είναι γνωστοί μόνο με αριθμούς. Όλοι οι πολίτες τού κράτους αυτού φέρουν ομοιόμορφες κυανόφαιες στολές. Στο σημείο αυτό, μπορούμε να θυμηθούμε τη μόδα των έγχρωμων πουκάμισων, σύμβολα των ολοκληρωτικών καθεστώτων, με εμβλήματα σημειωμένα στον αριθμό τους. Η ζωή τών πολιτών τού «Μοναδικού Κράτους» έχει ρυθμιστεί επιστημονικά, μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια. Τα πάντα είναι μηχανοποιημένα μέσα σ’ αυτό το κράτος. Και αυτός ακόμη ο έρωτας έχει μηχανοποιηθεί, και παρόλο που η απεριόριστη επιμιξία αποτελεί τον κανόνα, τελείται με δελτία χρώματος ρόδινου και περιορίζεται σε ορισμένες αυστηρά καθορισμένες ώρες. Κάθε «νούμερο» του «Μοναδικού Κράτους» διαθέτει, κάθε μέρα, ορισμένες «προσωπικές ώρες», μετά την υπηρεσία του. αλλά κατά τις ώρες αυτές, δεν είναι ελεύθερο να κάνει ό,τι θέλει, γιατί η ελευθερία είναι κάτι το ακατανόητο στο «Μοναδικό Κράτος».
Ελευθερία δίχως ευτυχία ή ευτυχία δίχως ελευθερία – άλλη εκλογή δεν υπάρχει. Εκείνοι οι τρελοί (οι άνθρωποι του παλιού καιρού) είχαν εκλέξει την ελευθερία και, όπως ήταν επόμενο, επί αιώνες στέναζαν στα δεσμά τους. Ομοίως, ελευθερία και έγκλημα είναι τόσο αλληλένδετα, όσο, λόγου χάρη, η κίνηση ενός αεροπλάνου και η ταχύτητά του. Όταν ο άνθρωπος δεν έχει καμία ελευθερία, δεν διαπράττει κανένα έγκλημα. Αυτό είναι αυτονόητο. Αυτή είναι και μια από τις αρχές τού «Μοναδικού Κράτους», όπου η ελευθερία, όπως ήδη αναφέραμε, και η ευτυχία είναι πράγματα ασυμβίβαστα. Όλες αυτές οι σκέψεις αποτελούν μια σατυρική ουτοπία τού Ζαμιάτιν, ενός Ρώσου συγγραφέα. Σας λέει τίποτα αυτό; Αλλά υποθέτω πως μπορούμε πια να φανταστούμε ένα νέο κόσμο, που έρχεται με πολλές παράδοξες ψυχολογικές μεταβολές στη ζωή μας. Είναι φοβερό ν’ ανακαλύπτεις ότι έχεις ψυχή, πράγμα που αποτελεί ανίατο νόσο, διότι οι πολίτες τού Μοναδικού αυτού Κράτους δεν έχουν ούτε ψυχή, ούτε ατομική συνείδηση. Φοβούμαι πως θα υποχρεωθούμε, κάποτε, να λάβουμε τις πλέον διαφορετικές μορφές τής ζωής και να διαλέξουμε να γίνουμε ζώα, άνθρωποι, θεοί. Θεέ μου…!
