Της Γεωργίας Καπτσιανού, Προϊσταμένης νοσηλευτικής υπηρεσίας ΜΑΝΑ
Η νόσος Αλτσχάιμερ αποτελεί την τέταρτη αιτία θανάτου στις ανεπτυγμένες χώρες μετά από τις καρδιακές παθήσεις, τον καρκίνο και τα εγκεφαλικά επεισόδια. Μέχρι το έτος 2040 υπολογίζεται ότι ο αριθμός των ασθενών που θα πάσχουν παγκοσμίως από την ασθένεια του Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας, θα ανέρχεται στα 81,1 εκατομμύρια. Σήμερα 7,3 εκατομμύρια Ευρωπαίων πάσχουν από νευροεκφυλιστικά νοσήματα, αριθμός που αναμένεται να διπλασιαστεί τις επόμενες δεκαετίες λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη αύξηση νέων περιστατικών άνοιας και το 60% -70% των περιπτώσεων οφείλεται στη νόσο Αλτσχάιμερ.
Τα πρώιμα σημεία της ασθένειας, τα οποία περιλαμβάνουν εξασθένιση της μνήμης και απώλεια συγκέντρωσης μπορούν εύκολα να περάσουν απαρατήρητα διότι μοιάζουν με τα σημάδια που εμφανίζονται φυσιολογικά λόγω γήρανσης. Η ασθένεια αυτή όμως δεν αποτελεί ένα φυσιολογικό μέρος της γήρανσης καθώς η μνήμη είναι βασικό στοιχείο της γνωστικής λειτουργίας του κάθε ανθρώπου και πολύ απλά η μνήμη βρίσκεται παντού στην ζωή μας ακόμη και στην τρίτη ηλικία. Οι φυσιολογικοί ηλικιωμένοι χρειάζονται χρόνο για να μάθουν και να ανακαλέσουν πληροφορίες όμως μπορούν και βιώνουν την καθημερινότητά τους χωρίς ιδιαίτερα λειτουργικά προβλήματα. Αντίθετα στη νόσο Αλτσχάιμερ η μνήμη και η λειτουργικότητα είναι ξεκάθαρα επηρεασμένες και επιδεινώνονται σταθερά.
H νόσος Αλτσχάιμερ αποτελεί μια πολύ σοβαρή νόσο με κρίσιμες κοινωνικές προεκτάσεις. Κι όμως, η σοβαρότητα της παραμένει υποβαθμισμένη, κυρίως από την έλλειψη ειδικής ενημέρωσης της κοινωνίας και από την απουσία συντονισμένου σχεδίου δράσης της πολιτείας καθώς η φροντίδα που παρέχει στους ασθενείς και τους συγγενείς τους είναι ελλειμματική.
Οι εταιρείες για τη νόσο Αλτσχάιμερ είναι μια προσπάθεια που έχει ξεκινήσει στη χώρα μας και πρόκειται για σωματεία που ιδρύονται από συγγενείς ασθενών, επαγγελματίες υγείας και ευαισθητοποιημένους ανθρώπους που ασχολούνται με την άνοια θέλωντας να προωθήσουν την ενημέρωση, την κατανόηση και την υποστήριξη όσων εμπλέκονται έμμεσα ή άμεσα με την ασθένεια, δηλαδή των ασθενών αλλά και των συγγενών τους.
Ο Βόλος βρίσκεται στην πλεονεκτική θέση να κατέχει ένα μεγάλο στολίδι την πρότυπη Μ.Α.Ν.Α. (Μονάδα Αντιμετώπισης Νόσου Αλτσχάιμερ) που μπορεί να φανεί ένα πολύτιμο εργαλείο για τους ασθενείς, την οικογένειά τους και τους φροντιστές τους μέσα άπο τις υπηρεσίες που παρέχει. Αποτελείται από τρεις δομές: Kέντρο Ημέρας που λειτουργεί καθημερινά από τις 8:00-16:00, Οικοτροφείο και την Κινητή Μονάδα που επισκέπτεται ασθενείς στο σπίτι σε περίπτωση που δεν μπορούν να μετακινηθούν λόγω της βαρύτητας της νόσου ή αλλων προβλημάτων.
Στελεχώνεται από επαγγελματίες υγείας όπως γιατρούς, νοσηλευτές, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, φυσιοθεραπευτές κ.α. καθώς πρωταρχικός στόχος και σκοπός της ύπαρξης της μονάδας αποτελεί η βελτίωση της ποιότητας ζωής αυτών των ανθρώπων μέσα απο άριστες και ασφαλείς συνθήκες διαβίωσης. Το εξειδικευμένο προσωπικό πραγματοποιεί ενημερωτικές και εκπαιδευτικές εκδηλώσεις για τους φροντιστές, τους ασθενείς αλλά και το ευρύτερο κοινό με σκοπό την ευσθητοποίηση της κοινότητας και την προαγωγή της ποιότητας ζωής των πασχόντων και των οικογενειών τους. Επίσης συνεργάζεται με φορείς και υπηρεσίες με στόχο τη βοήθεια των ασθενών και των συγγενών τους.
Από την νόσο Αλτσχάιμερ πάσχει όλη η οικογένεια καθώς είναι η πιο συχνή μορφή άνοιας και αποτελεί μείζον ιατρικό, κοινωνικό και οικονομοτεχνικό πρόβλημα για τις ανεπτυγμένες κοινωνίες με μεγάλο προσδόκιμο επιβίωσης. Αυτοί που έχουν υπό τη φροντίδα τους ανοϊκούς ασθενείς, φέρουν δυσβάστακτο ψυχολογικό, σωματικό και οικονομικό φορτίο. Το συναισθηματικό και ψυχικό βάρος των ίδιων των φροντιστών είναι μεγάλο και η ανάγκη για βοήθεια ακόμα μεγαλύτερη. Ψυχολογικά το άτομο που φροντίζει τον ασθενή αντιμετωπίζει έντονα σημάδια κόπωσης επί 7 ημέρες την εβδομάδα και 365 μέρες τον χρόνο καθώς οι απαιτήσεις αγγίζουν υπεράνθρωπα επίπεδα. Οι φροντιστές – συγγενείς αναφέρουν αισθήματα απόγνωσης ,οικονομική επιβάρυνση, «ντροπή» εξαιτίας της ανεξέλεγκτης συμπεριφοράς του ασθενή, απόγνωση και συχνά βιώνουν μοναξιά, κοινωνική απομόνωση, ματαίωση, θυμό και χάνουν εύκολα την υπομονή τους και διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο κάποια στιγμή να νοσήσουν από κατάθλιψη. Ακόμη, αναφέρουν αϋπνία και μειωμένη ενεργητικότητα και χρειάζονται υποστήριξη, πόρους και σωστή ενημέρωση προκειμένου να μπορέσουν να συνεχίσουν να παρέχουν φροντίδα σ’ αυτούς που την έχουν ανάγκη μέρα και νύχτα.
Η ποιότητα ζωής των φροντιστών εξαρτάται από τον βαθμό που οι ίδιοι προσέχουν την ψυχική και σωματική τους υγεία. Η αποδοχή βοήθειας από τρίτους και ο τακτικός έλεγχος της υγείας τους, είναι παράγοντες που προάγουν την ποιότητα ζωής τους. Με αυτόν τον τρόπο αφενός μπορούν να αναπτύξουν υγιή κοινωνική και επαγγελματική ζωή και αφετέρου αποφορτίζονται από τη μακροχρόνια φροντίδα των ασθενών.
Η έγκαιρη διάγνωση και η άμεση αντιμετώπιση της με φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπευτικά προγράμματα αποτελεί την λύτρωση για την οικογένεια του πάσχοντα διότι ενημερώνονται για το τι έχουν να αντιμετωπίσουν και τον τρόπο χειρισμού του προβλήματος. Η αποτελεσματική πρόληψη θα μπορούσε να έχει σημαντικές προεκτάσεις στην ποιότητα ζωής καθώς και αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης με μείωση των κοινωνικών και οικονομικών επιβαρύνσεων.
Ο βασικός λόγος της αργοπορημένης προσέλευσης στον γιατρό είναι η απόδοση των προβλημάτων στη γήρανση και η αντίσταση του ασθενούς στο να πειστεί ότι έχει πρόβλημα. Η έγκαιρη διάγνωση της άνοιας, επισημαίνουν οι ειδικοί, όχι μόνο εμποδίζει τυχόν προβλήματα, αλλά επίσης επιτρέπει στον ασθενή και την οικογένειά του να προγραμματίσουν το μέλλον και να μαθαίνουν να εκμεταλλεύονται έγκαιρα υπηρεσίες και δίκτυα που μεγιστοποιούν τις ιατρικές, νομικές και ασφαλιστικές δυνατότητες που παρέχονται στ’ άτομα με άνοια.
Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι μία πραγματικότητα! Μη διστάζεται να ζητάτε και να δέχεστε βοήθεια και συμπαράσταση! Πολλοί άνθρωποι νοσούν και πολύ περισσότεροι θα νοσήσουν στο μέλλον…
Αν αντιμετωπίζετε προβλήματα μνήμης που δυσκολεύουν την καθη- μερινή σας ζωή, απευθυνθείτε στην Ελληνική εταιρεία νόσου Alheimer και συγγενών Διαταραχών Βόλου, καθώς πραγματοποιούνται και τεστ μνήμης. Επικοινωνήστε μαζί μας στα τηλέφωνα 2421031227.
