ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

300 Μαργαριτάρια στον Βυθό – 65o

300-μαργαριτάρια-στον-βυθό-65o-564141

Του Θωμά Στραβέλη, συγγραφέα – πανεπιστημιακού

Με μεγάλη χαρά θέλω, σήμερα, να φέρω στο φως τής δημοσιότητας την «Αλεξανδρειάδα», ένα επικό ποιητικό έργο, αναφερόμενο στον Μέγα Αλέξανδρο.Το έγραψε ο Γάλλος συγγραφέας Γκωτιέ, τον 12ο αιώνα, ένα έπος που θαύμαζαν και εκτιμούσαν στον μεσαίωνα και, στα σχολεία τής Γαλλίας, το μελετούσαν και το ερμήνευαν ως έργο κλασικό. Η «Αλεξανδρειάδα» γνώρισε πράγματι τέτοια επιτυχία και τόσο μεγάλη επιβολή, ώστε, πολλές φορές, αντικατέστησε στα Γαλλικά σχολεία την ανάγνωση της εποποιίας τού Βιργιλίου. Η «Αλεξανδρειάδα» είναι ένα έπος, που ανταποκρίνεται στις τολμηρές ελπίδες μιας αθάνατης δόξας, που είχε εναποθέσει σ’ αυτό ο νεαρός συγγραφές. Παρά την σπουδή, με την οποία φαίνεται πως γράφτηκε, παρουσιάζει ζωηρή αίσθηση του ανθρώπινου στοιχείου, αλλά κι ένα οξύ φυσιολατρικό συναίσθημα. Είναι ένα έπος, που ξεχωρίζει για την καθαρότητα της γλώσσας, την αρμονία τού στίχου και την απαλότητα της γραφής. Έχει πολλά κλασικά αλληγορικά και μυθικά σύμβολα, που κοσμούν το ποίημα, ενώ, η προσπάθεια να δώσει ηθοπλαστικό χαρακτήρα στο έργο του, οδήγησε τον συγγραφέα στο να εισάγει στο έπος πολλά αποφθέγματα. Η «Αλεξανδρειάδα» είναι, λοιπόν, ένα ποίημα μεγάλης έμπνευσης, το σημαντικότερο απ’ όσα έδωσε ο Μεσαίωνας. Τα 5.464 εξάμετρα του έπους, που γράφτηκε μέσα σε πέντε χρόνια (1.178 – 1.182) και διαιρείται σε δέκα βιβλία, αναπτύσσουν ένα υψηλό θέμα, που κανένας απ’ τους αρχαίους ποιητές δεν ριψοκινδύνευσε να περιγράψει. Το ποίημα αρχίζει κατά τον κλασικό τρόπο, με επίκληση στη Μούσα, και τελειώνει με μία παράκληση στις Μούσες. Τα 10 βιβλία τής ιστορίας τού Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι η κύρια πηγή έμπνευσης του έπους. Ο συγγραφέας, με μία ελευθεριάζουσα πιστότητα απέναντι στην αφήγηση, ακολουθεί ευσυνείδητα την εκστρατεία τού Μεγάλου Αλεξάνδρου, άλλοτε χρωματίζοντάς τη με πολύ πλούσιες λεπτομέρειες και άλλοτε προσθέτοντας ολόκληρα επεισόδια και φαντασία. Το ποίημα, όπως ήδη αναφέραμε, συνδέεται με τους κλασικούς, τόσο με το περιεχόμενο, όσο και τον ρυθμό του, παρόλο που γεννήθηκε σε μία εποχή, που βρισκόταν υπό το κράτος τής γοητείας τού θαυμαστού κόσμου, τότε που οι άνθρωποι ανακαλούσαν στη μνήμη τα κατορθώματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η πρωτοτυπία τού Γκωτιέ βρίσκεται στο γεγονός ότι τόλμησε να στραφεί στο παρελθόν, σε μία λογοτεχνική μορφή, που ήδη εξαφανίσθηκε, επαναφέροντας στη ζωή, αντίθετα με τις τάσεις τής εποχής, τον ονομαστό στρατηλάτη τής κλασικής παράδοσης. Ο Μέγας στρατηλάτης συγκεντρώνει όλες τις αρετές ενός ήρωα. Μετά τον Αλέξανδρο, ο Δαρείος, προορισμένος να έχει την πιο φοβερή τύχη, ηττημένος και προδομένος από τους ανθρώπους του, δυστυχισμένος μέσα στην απόλυτη απομόνωσή του, είναι άξιος των δακρύων, που χύνει πάνω στο λείψανό του ο μεγαλόψυχος νικητής του. Η πανουργία και τα όπλα τού Μ. Αλεξάνδρου θριάμβευσαν. Οι Μακεδόνες αρχηγοί, οι αξιωματούχοι και οι πολεμιστές όλων των κατηγοριών αποτελούν στο βάθος έναν ολόκληρο θησαυρό πολεμικής αρετής. Η «Αλεξανδρειάδα» έριξε το φως της στο βαθύ σκοτάδι τού Μεσαίωνα, όταν τα Γαλλικά σχολεία ήθελαν ν’ απαλλαγούν από τα ψυχρά εκπαιδευτικά σύμβολα. Ένα Ελληνόπουλο, που θα’ θελε να εκπονήσει μία διδακτορική διατριβή, με θέμα το Μέγα Αλέξανδρο στη Γαλλική εκπαίδευση, καλείται να επισκεφτεί τις βιβλιοθήκες τού Λούβρου, του Πτι Παλαί και της Γκρενόμπλ, προκειμένου να εντοπίσει εκεί το Μέγα τούτο Έπος, μία ιστορία τού Μεγάλου Αλεξάνδρου, φωτεινή και φλογερή και, συγχρόνως, μία αυθεντική βιογραφία τού Μέγα στρατηλάτη, που η μαγεία του παραμένει, πάντοτε, εξόχως ελληνική.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου