Του Δημήτρη Αντωνίου, Καθηγητή Αγγλικής Β.Α., κατόχου MastersΠαιδαγωγικής και Γλωσσολογίας, [email protected]
Εδώ και αρκετά χρόνια ήθελα να γράψω κάτι σχετικά περί φιλίας και πάντα η μνήμη μου γύριζε αρκετές δεκαετίες πίσω, όταν η διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας άρχιζε στην Α΄ γυμνασίου με το περίφημο «ΑΝΑΓΝΩΣΤΙΚΟΝ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ» του Γεωργίου Ν. Ζούκη.
Από ολόκληρο το κείμενο του κ. Ζούκη περί φιλίας, συχνά πυκνά με απασχολεί η έκφραση: «Ει κινδυνεύετε Ω φίλοι, τους των ανθρώπων τρόπους γιγνώσκετε», που σημαίνει ότι εάν κινδυνεύουμε τότε γνωρίζουμε και τους χαρακτήρες των ανθρώπων και φυσικά και των φίλων μας.
Στην πραγματικότητα η φιλία μεταξύ των ανθρώπων δοκιμάζεται μόνον κάτω από αντίξοες συνθήκες και φυσικά και εν όψει κινδύνων. Δύο άνθρωποι μπορεί να έχουν μία τρομερή φιλία για όλη τους τη ζωή, αρκεί να μην χρειαστεί ο ένας να διακινδυνεύσει κάτι.
Κάποτε είχα έναν φίλο με τον οποίο αρκετά συχνά πίναμε και κανένα ποτήρι κρασί, φιλοσοφούσαμε, κουτσομπολεύαμε, κλπ., ώσπου κάποια στιγμή, προκειμένου να δοκιμάσω το φίλο μου προφασίστηκα ότι χρειαζόμουνα ένα χρηματικό ποσό, το οποίο ο φίλος μου κάλλιστα θα μπορούσε να μου δανείσει για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Εξέφρασα το αίτημά μου στο φίλο μου και εκείνος άμεσα υποσχέθηκε πως θα μου δάνειζε το ποσό. Λίγες μέρες αργότερα προσπάθησα να επικοινωνήσω με το «φίλο» μου, αλλά δυστυχώς εκείνος είχε εξαφανιστεί! Αυτό ήταν το τέλος της φιλίας.
Μία άλλη φορά, ως φοιτητής στη Βοστόνη των ΗΠΑ, δάνεισα σε ένα φίλο μου λίγα δολάρια και ποτέ εκείνος δεν μου τα επέστρεψε. Ανέφερα το πρόβλημά μου σε έναν ξάδελφό μου, ο οποίος ήταν γεννημένος στην Αμερική και κατά 15 χρόνια πρεσβύτερός μου, και σύμβουλος του Μάικ Δουκάκη που έχασε την προεδρία των ΗΠΑ στονGeorge Bush, και ο εξάδελφός μου μού απήντησε: «Είσαι πολύ τυχερός». Μα του απήντησα: «Είμαι τυχερός που έχασα τα χρήματά μου;». «Βεβαίως» μου απήντησε ο αείμνηστος εξάδελφός μου, «διότι έτσι έμαθες έναν άνθρωπο, ο οποίος θα μπορούσε να σου προξενήσει μεγάλο κακό».
Πέρασαν αρκετές δεκαετίες από τότε αλλά ποτέ δεν θα ξεχάσω τα λόγια του εξάδελφού μου.
Λόγω της ενασχόλησής μου με Γλώσσες και Γλωσσολογία παραθέτω μία ρήση περί φιλίας του Μεγάλου Βασιλείου, Πατέρα της εκκλησίας μας, στα Ελληνικά και στα Αγγλικά. «Η φιλία του μοχθηρού είναι χειρότερη απ’ την έχθρα, γιατί απ’ αυτή μπορείς να προφυλαχτείς, από εκείνη όμως όχι». «The friendship of the jealous is worse than his animosity, because from his animosity you can protect yourself but not from his jealousy».
Παρεμπιπτόντως έχω μεταφράσει 2.500 γνωμικά, παροιμίες, ρητά, κλπ. στα Ελληνικά και στα Αγγλικά από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα. Εάν κάποιος των αναγνωστών ή κάποιων θεσμών προτίθεται να τα εκδώσει, είμαι στη διάθεσή του.
Όσο εξελίσσεται η τεχνολογία μας και οι σχέσεις των ανθρώπων, τόσο πιο σπάνια γίνεται και η πραγματική φιλία, κάτι που οι αρχαίοι Έλληνες είχαν δοξάσει και υμνήσει στη σημερινή Ελλάδα μάλλον δεν ισχύει. Έχουν χαθεί τεράστιες περιουσίες και έχουν κλείσει πάσης φύσεως επιχειρήσεις στο όνομα της φιλίας και της συνεργασίας. Ωστόσο, οι προδότες της φιλίας και της συνεργασίας πληρώνουν για τα έργα τους με καθημερινή και ακατάπαυστη μελαγχολία.
Ας κλείσουμε τα περί φιλίας αντιγράφοντας τον επίλογο του κ. Ζούκη: «Οι αγαθοί άνθρωποι και εν κινδύνοις αεί αγαθόν έχουσι θυμόν το γαρ Θεώ πιστεύουσιν. Ω φίλε, ο Θεός τους αγαθούς ανθρώπους ου λείπει. Πολλοί άνθρωποι τω πλούτω μάλλον ή τω Θεώ πιστεύουσι».
