ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Μερικές ενδιαφέρουσες πτυχές των αμερικανικών πανεπιστημίων

μερικές-ενδιαφέρουσες-πτυχές-των-αμε-54633

Του Δημήτρη Αντωνίου, Καθηγητή Αγγλικής

[email protected]

Εμείς οι Έλληνες είμαστε ένας λαός ο οποίος, από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι και σήμερα, αλληλοτρωγόμαστε, αλληλοαμφισβητούμαστε, κάπου – κάπου ομοφωνούμε και μόνο τότε μεγαλουργούμε, καθώς δηλώνουν οι πολιτικοί μας ηγέτες.

Αρχίζοντας από τους ομηρικούς καυγάδες και φθάνοντας μέχρι την επανάσταση του ’21, αλλά και μέχρι σήμερα, ο μέσος Έλληνας διαπιστώνει αυτά που ο γράφων προλογίζει στο παρόν κείμενο.

Ωστόσο, σχεδόν όλοι οι σημερινοί Έλληνες, είτε είναι δεξιοί ή αριστεροί, κεντρώοι ή ακραίοι, σοσιαλιστές ή κομμουνιστές, θα συμφωνούσαν πως τα αμερικάνικα πανεπιστήμια είναι, εάν όχι τα καλύτερα, οπωσδήποτε από τα καλύτερα του κόσμου, και περίτρανη απόδειξη αυτής της παραδοχής είναι το αδιαμφισβήτητο γεγονός πως όλοι, ή σχεδόν όλοι, θα ήθελαν τα παιδιά τους να σπουδάσουν σε κάποιο αμερικάνικο πανεπιστήμιο, ας μην είναι το Harvard ή το M.I.T. και ένα μέτριο State College ή University, Πολιτειακό Κολλέγιο ή Πανεπιστήμιο, μια χαρά θα ήταν.

Αρχίζοντας από τη δεκαετία του ’80 μέχρι και σήμερα, από τους πολιτικούς ηγέτες που κυβέρνησαν την πατρίδα μας ήταν «προϊόντα» των αμερικάνικων πανεπιστημίων, Ανδρέας Παπανδρέου, Κώστας Καραμανλής, Γιώργος Παπανδρέου, Αντώνης Σαμαράς, αλλά και ο ενδεχομένως επόμενος πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, είναι όλοι απόφοιτοι κοφυφαίων αμερικάνικων πανεπιστημίων.

Εάν θα θέλαμε να συνοψίσουμε πού στηρίζεται η πρόοδος και η ευημερία ενός κράτους, δύσκολα θα μπορούσαμε να παραβλέψουμε το εκπαιδευτικό σύστημα στο σύνολό του, αλλά και το πολιτικό σύστημα αυτού του κράτους. Οι Η.Π.Α. συμβαίνει να έχουν ένα σταθερά δημοκρατικό πολιτικό σύστημα και ένα εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο αφενός μεν αναγνωρίζει και αξιοποιεί τα προσόντα των νέων ανθρώπων, αφετέρου αξιοποιεί και προσφέρει εκπαίδευση και απασχόληση σε οποιονδήποτε επιστήμονα, ασχέτου καταγωγής, φυλής, θρησκείας κλπ. από οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη και αν προέρχεται.

Εάν συγκεκριμένα ιδιωτικά αμερικάνικα πανεπιστήμια έπαιρναν συνεντεύξεις από τους άριστους τριτοετείς μαθητές ελληνικών λυκείων, το 5-10% από αυτούς θα γινόταν δεκτοί σε αυτά τα πανεπιστήμια με πλήρη υποτροφία ίσως και μερικά έξοδα για καθημερινές ανάγκες. Παρεμπιπτόντως μία υποτροφία σε πανεπιστήμια περιοπής όπως Harvard, M.I.T., Yale, Brown κλπ. κυμαίνεται μεταξύ 30.000-35.000 δολάρια μόνο για δίδακτρα, αλλά οι υποτροφίες δεν καλύπτουν μόνο δίδακτρα αλλά και άλλα έξοδα διαμονής. Και δεν σταματούν μόνο εδώ να τους δεχτούν στα πανεπιστήμιά τους, πριν προλάβουν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, είτε πρόκειται για προπτυχιακές, είτε μεταπτυχιακές ή και διδακτορικές, τους προσφέρουν θέσεις, είτε στα ίδια τα πανεπιστήμια ως καθηγητές ή ερευνητές, είτε εταιρίες κολοσσοί τους προσφέρουν θέσεις που στην Ελλάδα δεν θα αποκτούσαν ούτε στα όνειρά τους.

Η σύγχρονη Ελλάδα, στην κυριολεξία, επτώχευσε μεν, εμπλούτισε δε με τους επιστήμονές της κυρίως τις Η.Π.Α., αλλά και την Ευρώπη και άλλα κράτη.

Σκεφθήκατε ποτέ γιατί το Ισραήλ που έχει μία ιστορία μόλις 70 ετών, είναι ένα από τα πλέον ισχυρά, αν όχι το ισχυρότερο, στρατιωτικά και οικονομικά κράτος στη Μέση Ανατολή; Επειδή με την σύστασή του ως statehood, δηλ. κράτος, ισραηλινοί επιστήμονες από όλο τον κόσμο μετανάστευσαν στον Ισραήλ για να ενισχύσουν το νεοσύστατο κράτος τους που το στερήθηκαν για χιλιάδες χρόνια.

Τώρα θέλετε να μάθετε τι έκανε το σύγχρονο ελληνικό κράτος; Τροφοδότησε τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια της Αμερικής και της Ευρώπης με επιστήμονες που γεννήθηκαν στην Ελλάδα. Αλλά και πολλοί που σπούδασαν στα μεγάλα πανεπιστήμια της Αμερικής και επέστρεψαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην πατρίδα τους, κυνηγήθηκαν σχεδόν μέχρι εξόντωσής τους, έχασαν τις περιουσίες τους και στέρησαν χιλιάδες νέους ανθρώπους από πολύτιμη πανεπιστημιακή γνώση υψηλού επιπέδου…..

Επειδή ο μέσος Έλληνας, μη εξαιρουμένου και του μέσου Βολιώτη ή Μαγνησιώτη, γνωρίζει λίγα πράγματα για τις πτυχές των αμερικάνικων πανεπιστημίων παραθέτουμε το κείμενο που ακολουθεί, προς χρήσιμη ενημέρωση.

1.- Τα αμερικάνικα πανεπιστήμια χωρίζονται σε δύο πολύ μεγάλες κατηγορίες, τα ιδιωτικά και τα πολιτειακά, δηλαδή δεν υπάρχουν κρατικά πανεπιστήμια, όπως τα γνωρίζουμε στην Ελλάδα, αλλά κάθε πολιτεία state, μπορεί να ιδρύσει το δικό της πανεπιστήμιο. Τα μεγαλύτερα, τα πιο φημισμένα αλλά και πανάκριβα πανεπιστήμια στην Αμερική είναι ιδιωτικά, περιττό να τονίσουμε πως είναι και τα πλέον αυστηρά. Υπάρχουν μερικοί αδαείς που νομίζουν πως στα ιδιωτικά πανεπιστήμια της Αμερικής πηγαίνουν όσοι μπορούν να πληρώσουν τα υψηλά δίδακτρα. Δυστυχώς αυτοί έχουν απόλυτη άγνοια με το πώς λειτουργούν τα αμερικάνικα πανεπιστήμια. Αλλά υπάρχουν και πολλά πολιτειακά πανεπιστήμια που είναι εξίσου φημισμένα και κατέχουν περίοπτες θέσεις στην παγκόσμια αξιολόγηση πανεπιστημίων. Πρέπει να τονιστεί πως και στα πολιτειακά πανεπιστήμια υπάρχουν και δίδακτρα και υποτροφίες που δίδονται σε όσους αριστεύουν αλλά αποδεικνύουν πως έχουν και οικονομική ανάγκη.

2.- Τρόποι εισαγωγής στα αμερικάνικα πανεπιστήμια. Είτε πρόκειται για ιδιωτικά, είτε πρόκειται για πολιτειακά πανεπιστήμια, τα οποία λειτουργούν υπό την αιγίδα της πολιτείας, η διαδικασία εισαγωγής είναι η ίδια. Οι υποψήφιοι πρωτοετείς φοιτητές συμπληρώνουν και υποβάλουν μία αίτηση για το κάθε πανεπιστήμιο που ενδιαφέρονται και η αίτησή τους συνοδεύεται με την βαθμολογία του λυκείου των δύο ή τριών τελευταίων ετών, γίνεται αναφορά στην οικονομική κατάσταση της οικογενείας, μπορεί να ζητηθεί ή όχι υποτροφία, και βέβαια υποβάλεται και ένα βιογραφικό σημείωμα. Οι αιτήσεις των υποψηφίων υποβάλονται τουλάχιστον έξι μήνες προ της ενάρξεως του ακαδημαϊκού έτους. Ο υποψήφιος υποβάλει και ονόματα καθηγητών του από τους οποίους το πανεπιστήμιο θα ζητήσει απευθείας συστατικές επιστολές για τον υποψήφιο. Οι φάκελοι των υποψηφίων θα εξεταστούν από μία ειδική επιτροπή, η οποία θα αποφασίσει εάν δέχεται ή απορρίπτει τον εκάστοτε υποψήφιο και υπό ποίους όρους, παροχή υποτροφίας ή όχι κλπ. Ακόμα και οι ειδικές επιδόσεις ενός υποψηφίου σε ένα συγκεκριμένο τομέα π.χ. αθλητισμό, συγγραφική ικανότητα κλπ. μπορεί να αποτελέσει κριτήριο εισαγωγής του στο πανεπιστήμιο.

3.- Διάρκεια φοίτησης. Για τους πρωτοετείς φοιτητές σε όλα τα πανεπιστήμια, ιδιωτικά και πολιτειακά, η φοίτηση είναι τετραετής. Σε περίπτωση που ένας φοιτητής αποτύχει σε ένα ή δύο μαθήματα, σε οποιοδήποτε στάδιο των σπουδών του, τίθεται υπό επιτήρηση, probation, και αν δεν ανακάψει στο εξάμηνο που ακολουθεί, απομακρύνεται από το πανεπιστήμιο, flank out. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χρωστάει μαθήματα, είτε δεν τα πέρασε, είτε τα ανέβαλε, κανένα μάθημα δεν μεταφέρεται ή αναβάλεται.

4.- Χρόνος δήλωσης εξειδίκευσης. Στο τέλος του δευτέρου έτους της φοίτησής τους οι φοιτητές οφείλουν να δηλώσουν σε ποιον τομέα επιθυμούν να εξειδικευτούν, δηλαδή όταν ήδη θα έχουν διδαχθεί και θα έχουν επιτυχώς περάσει όλα τα γενικά μαθήματα των δύο πρώτων ετών και σε αυτά συμπεριλαμβάνονται: ψυχολογία, κοινωνιολογία, αμερικάνικη και αγγλική ιστορία, ίσως και ελληνική, αμερικάνικη ίσως και αγγλική λογοτεχνία, απαραιτήτως αγγλικά και έκθεση πανεπιστημιακού επιπέδου και δημιουργική γραφή δημοσιογραφικού επιπέδου. Με άλλα λόγια οι φοιτητές είναι ήδη 20 ετών όταν καλούνται να αποφασίσουν τι εξειδίκευση θα ακολουθήσουν.

5.- Παρουσίες μαθητών στα μαθήματα. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις η παρακολούθηση μαθημάτων είναι προαιρετική και τούτο μπορεί να συμβεί σε ένα ή δύο μαθήματα κατά τη διάρκεια της τετραετούς φοίτησης. Ακόμα και ελάχιστος αριθμός απουσιών σε ένα μάθημα έχει άμεση επίπτωση στη βαθμολογία ή και αποτυχία του φοιτητή να πάρει προβιβάσιμο βαθμό.

6.- Απεργίες, καταλήψεις, γραφίτη κλπ. Κάθε φοιτητής οφείλει να σέβεται τους κανόνες του πανεπιστημίου και φαινόμενα καταλήψεων, απεργιών κλπ. είναι σχεδόν άγνωστα ή πολύ σπάνια. Περιττό να τονιστεί πως κάθε πανεπιστήμιο έχει την ιδιωτική του αστυνομία, η οποία εξασφαλίζει την εύρυθμη λειτουργία των ιδρυμάτων. Φοιτητές που συλλαμβάνονται να αντιγράφουν απομακρύνονται από το πανεπιστήμιο. Επίσης δεν υπάρχουν ομάδες πολιτικών οργανώσεων και κομμάτων, δηλαδή φαινόμενα που παρατηρούνται στα ελληνικά πανεπιστήμια της χώρας μας.

7.- Αριθμός διδακτικών ωρών, academiccredits. Κάθε πανεπιστήμιο ή κολλέγιο έχει τα δικά του κριτήρια όσον αφορά τις διδακτικές ώρες που πρέπει κάθε φοιτητής να συγκεντρώσει προκειμένου να αποφοιτήσει. Ο αριθμός αυτός συνήθως κυμαίνεται από 120-130 ακαδημαϊκές ώρες, για τετραετή φοίτηση. Όσον αφορά τους μεταπτυχιακούς τίτλους ο αριθμός συνήθως είναι γύρω στις 60 διδακτικές ώρες και συνήθως απαιτούνται 2 χρόνια, εννοούμε για Master.

8.- Αριθμός φοιτητών ανά τμήμα ή αντιστοιχία φοιτητών ανά καθηγητή. Αυτός ο αριθμός ή αντιστοιχία κυμαίνεται από πανεπιστήμιο σε πανεπιστήμιο και στις καλές περιπτώσεις, είτε ιδιωτικών, είτε πολιτειακών πανεπιστημίων, η αντιστοιχία μεταξύ φοιτητών ανά καθηγητή δεν ξεπερνά τους 30 προς 1, εννοείται πως αναφερόμαστε σε προπτυχιακό επίπεδο, όσον αφορά το επίπεδο των μεταπτυχιακών σπουδών ο αριθμός μπορεί να είναι και πολύ μικρότερος.

9.- Υποτροφίες. Όλα τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, αλλά και σχεδόν όλα τα πολιτειακά, προσφέρουν υποτροφίες στους φοιτητές τους, εφόσον αυτοί είναι άριστοι φοιτητές και έχουν αποδεδειγμένα χαμηλά εισοδήματα οι οικογένειές τους. Υποτροφίες επίσης δίδονται και για μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα με σχεδόν τα ίδια κριτήρια. Επίσης υποτροφίες δίνονται σε φοιτητές άλλων χωρών και μάλιστα ιδιαίτερα υψηλές, εφόσον οι υποψήφιοι τηρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις.

10.- Απασχόληση. Κάθε πανεπιστήμιο, ιδιωτικό ή πολιτειακό, διαθέτει γραφείο ευρέσεως εργασίας όπου ο κάθε εργοδότης μπορεί να αποτανθεί ή απόφοιτος πανεπιστημίου διατηρεί έναν προσωπικό φάκελο, ο οποίος στέλνεται υπηρεσιακά οπουδήποτε ο υποψήφιος ζητήσει να σταλεί. Περιττό να τονιστεί πως οι διάφορες μεγάλες εταιρίες προγραμματίζουν συνεντεύξεις στους χώρους των πανεπιστημίων και οι απόφοιτοι διαφόρων σχολών έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν, αλλά και να δεχθούν προσφορές απασχόλησης σε διάφορες εταιρίες. Τέλος, το ίδιο το πανεπιστήμιο δεν θα αφήσει τους άριστους αποφοίτους του να πάνε σε διάφορες εταιρίες ή σε άλλα πανεπιστήμια, θα τους κρατήσει το ίδιο.

11.- Φοιτητικές δραστηριότητες. Σχεδόν σε όλα τα αμερικάνικα πανεπιστήμια, είτε είναι ιδιωτικά, είτε πολιτειακά, υπάρχουν ποικίλες δραστηριότητες φοιτητών όπως: θέατρο, debate, αθλητικές δραστηριότητες, κλπ. Ωστόσο, οι πλέον δημοφιλείς συμμετοχές των φοιτητών είναι η συμμετοχή τους στις διάφορες αδελφότητες, ανδρών ή γυναικών και οι φιλίες που δημιουργούνται σε αυτές τις αδελφότητες έχουν διάρκεια ζωής.

12.- Άσυλο. Απ’ ό,τι ο γράφων γνωρίζει αλλά και έχει βιώσει, δεν υπάρχουν άσυλα σε αμερικάνικα πανεπιστήμια και ιδιαίτερα με τη σημασία που γνωρίζουμε όλοι μας όσον αφορά τα ελληνικά πανεπιστήμια.

Αξίζει να αναφέρουμε πως εκατοντάδες ή και χιλιάδες Έλληνες, όχι μόνο πολιτικοί, αλλά και καθηγητές και πρυτάνεις πανεπιστημίων είναι απόφοιτοι αμερικάνικων πανεπιστημίων. Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Γεώργιος Πετράκος συμβαίνει να είναι απόφοιτος του περίφημου Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αριζόνας.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου