Του Θωμά Στραβέλη, συγγραφέα – πανεπιστημιακού
Θα ’θελα, πριν το λησμονήσω, να ζητήσω συγγνώμη απ’ τους αναγνώστες μου, που ίσως κάποιοι απ’ αυτούς, σχολαστικοί στην ανάγνωση και τη γραφή, νά’ ναι λάτρεις των κομμάτων. Δεν είναι από συγγνωστή αμέλεια, αλλά από ανάγκη απελευθέρωσης του λόγου (των συναισθημάτων και της σκέψης μου), που εξοβέλισα τα περισσότερα κόμματα απ’ τα κείμενά μου. Καλό θά ‘ναι, κάποτε, να μπορέσω να εξοβελίσω απ’ τη ζωή μου και τα άλλα κόμματα -, τα αποκόμματα της πολιτικής ζωής.
Το «κομμάτι» είναι υποκοριστικό της λέξης «κόμμα». Τα κόμματα, επομένως, είναι συντρίμματα δυνάμεων, θρύψαλα. Καθετί, που αποκόβεται από ένα ορισμένο σύνολο, είναι μοιραίο να συντριβεί. Οι άνθρωποι μέσα στα κόμματα κομματίζονται, κομματιάζονται, διχάζονται, στενεύουν τον πολιτικό τους ορίζοντα, εθελοτυφλούν και, συχνά, τοποθετούν το κομματικό τους συμφέρον πάνω από κάθε άλλο, υψηλότερο σκοπό. Γίνονται υποπόδια των κομματαρχών, τσιράκια των καπιταλιστών και των κομματόσκυλων (τι απαίσια λέξη, Θε’ μου!).
Στους κόλπους των κομμάτων γεννιέται ο μικροκομματισμός, η επιδίωξη του κομματικού συμφέροντος, με ευτελή μέσα και πάνω από κάθε άλλη υψηλότερη σκοπιμότητα. Κι οι πελατειακές σχέσεις μέσα στα κόμματα παράγονται κι αναπαράγονται ατέρμονα κι αδιάντροπα. Στα κόμματα, γεννιούνται τα κυκλώματα και τα ρουσφέτια, η συμπλοκή κι η διαπλοκή και τα κοπάδια από θεριά, που ρυάζονται για αίμα ανθρώπου. Εδώ, τελικά, μαθαίνεις ότι ο κόσμος πλάστηκε μόνος του. Παίρνεις λίγη λάσπη, τη βάζεις κάτω από μία κοτρώνα και βλέπεις ότι σε λίγες μέρες θα βγουν σκουλήκια…
Μέσα στα μαντριά τών κομμάτων, λοιπόν, δεν μπορούν ποτέ να μείνουν ακομμάτιστοι και ελεύθερα σκεπτόμενοι πολίτες, αλλ’ αντίθετα, μαντρώνονται και σπαράσσονται από τους κομματάρχες και τα κομματόσκυλα. Δεν είμαι εναντίον των κομμάτων, όταν αυτά δεν κόβουν τους πολίτες σε κομματικές «μερίδες», αφήνοντάς τους με στόματα ανοιχτά και πεινασμένα, έτοιμα να χάψουν ό,τι μωρόπιστα τους προσφέρεται. Όσο για το «ει» που χρησιμοποιώ (κατά γενικευμένο πια τρόπο), σ’ όλους σχεδόν τους ρηματικούς τύπους, ομολογώ ότι το κάνω, γιατί δεν μου αρέσει το «η», με το οποίο αρχίζει η λέξη «ηττοπάθεια», ενώ, ακόμα και τώρα, πότε πότε, μέσα σε τόσα δεινά, μπορείς, πιστεύω, μ’ ένα μικρό λάθος, να ξεκλειδώσεις και να ελευθερώσεις τον κόσμο…
Έρχομαι, τώρα, ξανά στα δικά μου κόμματα. Δεν ξέρω αν η στίξη μοιάζει με τη στύση. Δεν το ξέρω. Ξέρω, όμως, ότι υπάρχει διαφορά αναπνοής μεταξύ των δύο λειτουργιών. Στη Δημοκρατία, πάντως, το κάθε κόμμα αφιερώνει το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς του, προκειμένου ν’ αποδείξει ότι το άλλο κόμμα δεν είναι ικανό να κυβερνήσει. Και τα δύο το πετυχαίνουν. Και τα δύο έχουν δίκιο. Όσο για το λαό, ό,τι του πούνε τρεις φορές, το θεωρεί πως είναι αλήθεια. Όμως, κουραστήκαμε πια να ζούμε μέσα στη νύχτα των καλύτερων ημερών.
Ζητούμε να συνομιλήσουμε με τον κόσμο, που βογγάει συντριμμένος, κάτω απ’ το βάρος των στεναγμών, των προσπαθειών, των φιλοδοξιών και των ιδανικών, που έχτισε με το μυστρί. Ζητάμε να ξαναβρούμε το πιο όμορφο «ερείπιο» της Ελλάδας, που είναι πια ο λαός της: Να του δώσουμε το μυστρί να ξαναχτίσει τη ζωή του. Εσύ, τι κάνεις, τώρα; Αυτή τη στιγμή; Τώρα; Τώρα; Βγάλε κι εσύ τα κόμματα απ’ τη γραφή σου. Ελευθέρωσε την αναπνοή σου… Δεν είσαι γνήσιος άνθρωπος, αν δε βλέπεις κατά πρόσωπο τον άλλο, αν δεν σχετίζεσαι και δεν συγχρωτίζεσαι μαζί του. Αν δεν τον κοιτάζεις στα μάτια κι αν δεν του επιτρέπεις να σε κοιτάξει κι εκείνος στα δικά σου. Δεν υπάρχει, δηλαδή, αληθινό πρόσωπο, αν δεν υπήρχαν τουλάχιστον δύο πρόσωπα, που να συνδιαλέγονται. Κάθε γνήσια ύπαρξη είναι διαπροσωπική. Χρειάζομαι εσένα για να είμαι ο εαυτός μου, για να ολοκληρωθώ. Η ζωή, τότε, γίνεται πιο αληθινή απ’ ό,τι ήταν, άλλοτε. Παίρνει ένα χρώμα, ένα νόημα, που δεν είχε πριν.
