Του Πέτρου Κυπριωτέλη
Πριν λίγους μήνες ένα εκδοτικό γεγονός σημάδεψε την πολιτιστική ιστορία του τόπου μας. Κατά την προσωπική μου γνώμη γεγονός μείζονος σημασίας. Η απήχηση, η διάρκεια και η επίδρασή του ανήκουν, de facto, στη δικαιοδοσία του μέλλοντος. Αμήν.
Αναφερόμαστε στην επανέκδοση του δεύτερου βιβλίου του Ηλία Λεφούση (1928 – 2008) «Επιστροφή στο αλέτρι». Η πρώτη έκδοση είχε γίνει το 1958. Μεσολάβησαν 60 χρόνια και δεν γνωρίζω αν υπάρχουν συγκεντρωμένα στοιχεία για την πρόσληψη, τη μελέτη και την αξιολόγησή του. Εννοώ τις κριτικές που γράφτηκαν, επιστολές προς τον συγγραφέα που δεν είχαν δει το φως της δημοσιότητας ούτε όταν ζούσε, ούτε όταν πέθανε, γνώμες του ίδιου, ειδικά για αυτό το βιβλίο, είτε προφορικές σε φίλους και συναδέλφους του, είτε δημοσιευμένες σε συνεντεύξεις και ομιλίες. Δικές του και τρίτων.
Θα υπάρχουν, σίγουρα οι πρώτες, υποθετικά οι επόμενες. Επιμένω, για να τονίσω ότι εγώ τις αγνοώ. Και καθώς, εδώ και λίγες μέρες, βρίσκομαι απομονωμένος στην Τσαγκαράδα, με μόνα εφόδια ένα πακέτο λευκό χαρτί και το κατάμαυρο, στο εξώφυλλο, βιβλίο του Λεφούση, ζητώ την κατανόηση των αναγνωστών μου, για το εγχείρημα που άρχισα, να γράψω πέντε κομμάτια για την επιστροφή του Λεφούση. Για αυτό και η ρουμπρίκα «Εβδομάδα Λεφούση» δύο μέρες ρεπό. Το εγχείρημά μου ακούγεται από αδιανόητο έως θρασύ. Το μόνο που με απασχολεί είναι να μην αποδειχθεί ανιαρό ή ανόητο. Θαρσείν χρη. Αγαπούσα πολύ τον Λεφούση και όσα γράψω ας κριθούν ως γεννήματα αυτής της αγάπης μου. 1.500 – 1.800 λέξεις συρμαγιά στα συμπυκνωμένα «Αλευρα Λεφούση». Φυσικά γνωρίζω πολύ καλά ότι στον χώρο της λογοτεχνίας οι έρωτες είναι προσωπικοί, κανένας δεν είναι υποχρεωμένος να δοκιμάζει τα συμπόσια του άλλου, να συμμερίζεται τους ενθουσιασμούς και τις αγάπες του. Εκαστος εφ΄ ω ηράσθη.
Αλλος τον Ντοστογιέφσκι κι άλλος τον Κοέλιο. Αλλος τον Σταύρο Ζουμπουλάκη κι άλλος τη Λένα Μαντά. Αλλος τον Νίκο Κολοβό κι άλλος τον Γιάννη Μουγογιάννη, να’ χουμε και δυο δικούς μας, που έφυγαν από κοντά μας τόσο πρόωρα και τόσο άδικα. Γνωστά πράματα. Τετριμμένα. Κοινοτυπίες. Μ’ άλλα λόγια, σχεδόν άχρηστα. Ενα απλό «δείγμα» για να κάνετε, στο άπειρον, τις δικές σας επιλογές. Κάτι που φαινομενικά μοιάζει παιχνίδι, αλλά στην ουσία είναι «Ανατομία Λογοτεχνίας».
Σήμερα εδώ, το δικό μου δίλημμα είναι άλλο. Λεφούσης ή…
Οσοι πιστοί, παλιοί συνοδοιπόροι, περίεργοι νεοαναγνώστες, βοηθήστε με να ψάξουμε για την απάντηση. Που είναι πολύπλευρα ανοιχτή.
