Από τη Μαίρη Τσακνάκη – Γαβαλά
Το «παιδί με το γρατζουνισμένο γόνατο» δεν είναι μόνο τραγούδι. Κάποτε, τα παιδιά αποκτούσαν με ιδρώτα, ανυπακοή, σκασιαρχεία και σκανδαλιές, τούμπες, συμπλοκές, συμφιλιώσεις και αίματα, τα παράσημα που θα τα συνόδευαν ισοβίως, διηγούμενα όσα δεν μπορούν να διηγηθούν ούτε η μνήμη, ούτε η γραφή, ούτε η μιλιά, μα ούτε και οι φωτογραφίες. Τα σημάδια από τα παιδικά παιχνίδια έχουν τη δική τους αφηγηματική γλώσσα και δύναμη. Αποτελούν τους πιο ισχυρούς πυροκροτητές των συνειρμών και των μακρινών αναμνήσεων. Διεγείρουν τον ιππόκαμπο του εγκεφάλου. Είναι και τα αδιάσειστα τεκμήρια μίας φυσιολογικής εισόδου στις κακοτοπιές της ζωής, όπως και στις νευραλγικές έννοιες της νίκης, της ήττας, της δικαιοσύνης, της ελευθερίας.
Μέσα από αυτά τα οδυνηρά επεισόδια, διαβατήριες τελετές της φυλής της πιτσιρικαρίας, περνούσαμε κάποτε στα επόμενα τελετουργικά, της εφηβείας και της ενηλικίωσης. Διόλου αναίμακτα και εκείνα. Έτσι ωριμάσαμε και αναμετρηθήκαμε με τον εαυτό μας και τους άλλους.
Οι τελευταίες δεκαετίες και γενιές έθρεψαν γόνατα λεία, αγύμναστα, παχουλά και φρόνιμα καθήμενα στα τροχήλατα καθίσματά τους, μπρος σε οθόνες κάθε είδους, ήθους και μεγέθους. Γόνατα που σπανίως τρέχουν, χτυπούν, ματώνουν, γρατσουνίζονται και το μόνο βάρος που σηκώνουν είναι τα κιλά ενός υπέρβαρου ή παχύσαρκου σώματος, μόνο εικονικά κινητοποιούμενου και μόνο με συνταγή γιατρού γυμναζόμενου…και ζήτημα είναι. Τι θα έχουν λοιπόν να διηγηθούν αυτά τα γόνατα και αυτά τα σώματα, δίχως, τα σημάδια διαβατηρίων τελετουργιών της παιδικότητάς τους; Με τι θα αντικαταστήσουν τα τεκμήρια της αλάνας, της συντροφικότητας, της γειτονιάς, του τρεχαλητού, της κλωτσοπατινάδας; Μήπως με τα μοναχικά «σκασιαρχεία» και τα λοξο – σερφαρίσματα σε ύποπτους τόπους του διαδικτύου, που δεν γρατσουνιούνται γόνατα, δεν ανοίγουν μύτες ή κεφάλια, αλλά ασυνόδευτες «εκδρομές» στους ψηφιακούς παιδότοπους των τεράτων, της ασχήμιας, της βίας και των εικονικών φόνων;
Παρακολουθώντας ίσως αυτές τις καθιστικές και ανθυγιεινές «παιδικές χαρές» που μάλλον με «παιδικές λύπες και παγίδες» μοιάζουν, παιδοψυχολόγοι, αρχιτέκτονες, γονείς, επιχειρούν τελευταία μία κατεπείγουσα στροφή των παιδιών στο παιχνίδι…τύπου αλάνας, με συνομήλικους, με συμπλοκές, με περιπέτειες σε κακοτράχαλο περιβάλλον και με τη ύπαρξη κάποιου κινδύνου.
«Μην φοβάστε τα ματωμένα γόνατα» φωνάζουν οι ειδικοί, «είναι ο καλύτερος δάσκαλος, φύλακας και οδηγός».
Και βάλθηκαν να κατασκευάζουν παιδότοπους «άγριους» όπως το πάρκο Teardrop της Νέας Υόρκης, στην καρδιά του Μανχάταν, με θηριώδεις τσουλήθρες εννέα μέτρων, που ροβολάνε πλαγιές με τεράστιες κροκάλες, με βάλτους και πεσμένους κορμούς για επικίνδυνες ισορροπίες, φιδωτά μονοπάτια που χάνεσαι για τρελό κυνηγητό, ψεκαστήρες νερού και τροχαλίες για αναρρίχηση σε ύψος οχτώ μέτρων. Ένα πάρκο που θυμίζει αλάνες, οικόπεδα, νταμάρια, λόφους, δασάκια, γειτονιές που μεγαλώνουν γενιές παιδιών των πόλεων, μία εποχή που ενώ έμοιαζε πως δεν είχαμε τίποτα, τελικά είχαμε τα πάντα. Και όποιος θέλει σχέδια και πληροφορίες για «άγριες παιδικές χαρές», ας συμβουλευτεί τα σημάδια μας σε γόνατα, σαγόνια, φρύδια, κούτελο, αγκώνες και παλάμες. Στη διάθεση των ειδικών σε Μανχάταν, Παρίσι, Ρώμη, Λονδίνο και Μαδρίτη, όπου ανατέλλει βιαστικό το νέο κίνημα των «ματωμένων γονάτων». Καλώς το μας και ας άργησε.
