Του Νίκου Γίτση, Συνταξιούχου Δασολόγου, Πρώην Δασάρχη Βόλου
Σε αντίθεση με τα όσα προβλέπουν οι ισχύουσες διατάξεις, μόνο στη Μαγνησία περισσότερα από 70.000 στρέμματα που είναι κατά νόμο μη δασικές εκτάσεις (λιβάδια), χαρακτηρίζονται δασικές εκτάσεις στο δασικό χάρτη. (Πόσες είναι σε όλη τη χώρα;)
Πρόκειται για λιβάδια (κτηνοτροφικές εκτάσεις), όπου έγινε αναγκαστική απαλλοτρίωση για Αποκατάσταση ακτημόνων κτηνοτρόφων με το Σύνταγμα της 1.1.1952 αρθ.104 και τον Ν.2185/1952. Και δοθήκαν κτηνοτροφικοί κλήροι στους δικαιούχους.
1.Οι Κτηνοτροφικοί κλήροι που Επιτροπές Απαλλοτριώσεων χαρακτήρισαν: Χερσολίβαδα ,(ΛΙΒΑΔΙΑ)
2 Το ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ έκρινε ότι ισχύει ο χαρακτηρισμός της Ε.Α. και δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από άλλο όργανο: Κατά την έννοια των διατάξεων … και Δασικού κώδικος αρθ. 45 & 2 Δασική έκταση παρεμβαλλομένη εντός γαιών απαλλοτριωμένων προς κτηνοτροφική αποκατάσταση, κριθείσαυπότης Ε.Α. ως δυναμένη να απαλλοτριωθεί παύει έχουσατ ην μορφήν δάσους, αλλά είναι κτηνοτροφική έκτασης, δεκτική κτηνοτροφικής μόνον εκμεταλλεύσεως. Δια τον χαρακτηρισμόνη Επιτροπή Απαλλοτριώσεων δεν δεσμεύεται εξαντιθέτου τυχόν χαρακτηρισμού της έκτασης γενομένου υπόάλλου δημοσίου οργάνου, περαιτέρω δε είτε παραχωρηθεί η έκτασης είτε εξαιρεθεί υπέρ του ιδιοκτήτου, ο τοιούτος χαρακτηρισμός δεν δύναται να αμφισβητηθεί υπό άλλου οργάνου … Σ.τ.Ε. Ολ. 2043/1959 Νο. Β.8.1227.
(βλέπε. ΔΑΣΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Π. Γιαννακούρου Εκδ.1970, Νομολ. επί ορισμών δάσους κ.λπ. σελ.23. και
ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ιδίου, Νομολογία για το αρθ.28 του Ν.2185/1952 σελ. 416)
Πρέπει να σημειωθεί το αμετάκλητο των Αποφάσεων των Ε.Α. (βλ. 1421/1959 ΣτΕ).
3 Ο δασικός χάρτης (στη Μαγνησία παραλείπει να εμφανίσει τις εκτάσεις με τις επιπλέον πληροφορίες, ότι πρόκειται για κλήρους του εποικισμού όπως προβλέπεται ) τις χαρακτηρίζει : ΔΑΣΙΚΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ
Παρά το γεγονός ότι : Στο Σύνταγμα του 1975. Υπάρχει ειδική πρόνοια για τα ΛΙΒΑΔΙΑ αυτά .
α) Αρθ.117 παρ.1…Οι νόμοι που εκδόθηκαν κατ εφαρμογή του αρθ.104 Συντάγματος 1.1.1952 …διατηρούνται σε ισχύ.
β) Αρθ. 117 παρ.5 …Οι αναγκαστικές απαλλοτριώσεις … διέπονται από τις διατάξεις που ισχύουν κατά τον χρόνο που κηρύσσονται . (ισχύον Σύνταγμα 1952, Ν.2185/1952, Αγροτικός Κώδικας, Ν.4173/1929)
Δηλαδή ο χαρακτηρισμός των εκτάσεων αυτών, ως εκτάσεις μηδασικές (αλλά του άρθρου 3 παρ. 6βΝ.998/79), δεν μπορεί να αμφισβητηθεί σύμφωναμε: α) την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, που είναι το κατά νόμο ανώτατο αρμόδιο δικαστήριο το οποίο αποφάνθηκε για τις διατάξεις που ίσχυαν τότε και τι σήμαιναν αυτές και β) το άρθρο 117 παρ. 5 του Συντάγματος 1975.
Γι’ αυτό επί πολλές δεκαετίες μέχρι τώρα οι εκτάσεις αυτές χαρακτηρίζονταν μη Δασικές, και δεν κηρύσσονταν αναδασωτέες όταν καίγονταν.
Στην περίπτωση που παραμείνει ο χαρακτηρισμός δασικές εκτάσεις στους κτηνοτροφικούς αυτούς κλήρους.
α) Θα είναι απλές δημόσιες δασικές εκτάσεις και περιέλθουν στην διαχείριση της δασικής Υπηρεσίας (παρά το γεγονός ότι αυτές αποτελούν κτηνοτροφικούς κλήρους). Τότε ίσως τα δικαιώματα βοσκής θα έχουν οι δημότες των ΟΤΑ που ανήκουν οι εκτάσεις, αφού τους έχουν παραχωρηθεί τα δικαιώματα βοσκής (Ν.Δ.86/69 αρθ.103). Ενώ στην περίπτωση αυτή οι ίδιοι οι κληρούχοι δεν θα έχουν δικαιώματα, αφού δεν είναι δημότες του δήμου στον οποίο υπάγονται διοικητικά οι εκτάσεις (π.χ. απαλλοτρίωση Χατζηλαζάρου στις Γλαφυρές). Οι κληρούχοι θα χάσουν κατοχυρωμένα από α) Σύνταγμα 1952 αρθ.104 β) Σύνταγμα 1975 αρθ.117 παρ.1, και δεν θα έχει τηρηθεί το άρθρο 117 παρ. 5, που θέλει ο χαρακτηρισμός των εκτάσεων γίνεται με τις διατάξεις που ίσχυαν όταν έγιναν οι αναγκαστικές απαλλοτριώσεις (μερικώς δασοσκεπή λιβάδια Ν.4173/1929 αριθ. 45 παρ.2) και όχι με τις σημερινές διατάξεις. Σίγουρα στην περίπτωση αυτή θα έχουμε εμπλοκή σε δικαστικούς αγώνες για πολλά χρόνια μεταξύ μη δημοτών Κληρούχων εναντίον δημοτών κτηνοτρόφων και δήμων, προφανώς και των εμπλεκομένων Υπηρεσιών.
β) Το βέβαιο όμως είναι ότι αν γίνει πυρκαγιά (είναι αναπόφευκτο αργά ή γρήγορα να συμβεί) η έκταση, πρέπει υποχρεωτικά αυτή να κηρυχθεί αναδασωτέα (βλέπε Σύνταγμα αρθ.117 παραγρ.3, Νόμος 998/79 αρθ.38 παρ.1) και να απαγορευτεί στην βοσκή. Και να εγκαταλείψουν τις σταβλικές εγκαταστάσεις οι κληρούχοι κτηνοτρόφοι κ.λπ. Αυτό θα καταντά γελοίο αφού οι εκτάσεις βρίσκονται σε περιοχή χωρίς χειμαρρικά φαινόμενα, κυριαρχούνται από χορτολίβαδα (πόες και γράστεις) και φέρουν αραιά βλάστηση από πουρνάρι, και μόνο στις βόρειες εκθέσεις υπάρχουν μικρές ομάδες, επίσης πουρνάρι, που δε συνιστούν δασοβιοκοινότητα αλλά δημιουργούν περιβάλλον κτηνοτροφικού λιβαδιού. Σε μεγάλο βαθμό είναι βραχώδεις ασβεστόλιθοι και ξέρουν όλοι ότι οι πόες και γράστεις αποκαθίστανται αμέσως μετά την πρώτη φθινοπωρινή βροχή. Ενώ ξέρουμε επίσης ότι αν έκταση κηρυχθεί αναδασωτέα, δεν ανακαλείται πότε η απόφαση, παρόλο που θεωρητικά μπορεί.
Αν θεωρηθούν απλές δημόσιες δασικές εκτάσεις και περιέλθουν στην διαχείριση της δασικής Υπηρεσίας
γ) Θα έχουμε παγιωμένη στην περίπτωση αυτή κατάσταση, όπου στα ποινικά π.χ.:
- ·Το Σ.τ.Ε να έχει αποφασίσει «… έκταση … μη δασική … δεκτική μόνο κτηνοτροφικής εκμεταλλεύσεως».
- ·Ο δασικός Χάρτης έχει χαρακτηρίσει «Δασική έκταση»
- ·Ο Δασάρχης θα λέει «αναδασωτέα έκταση και απαγορεύεται σ’ αυτήν η βοσκή». Διαφορετικά κάνει παράβαση καθήκοντος και τιμωρείται.
- ·Ο Δασοφύλακας θα κάνει «μήνυση για παράνομη βοσκή σε αναδασωτέα έκταση». Διαφορετικά κάνει παράβαση καθήκοντος και τιμωρείται.
- ·Ο αποκατασταθείς κληρούχος κτηνοτρόφος θα είναι κατηγορούμενος (θα την πληρώνει δικαστεί ή όχι). Η θα προσπαθεί να τα έχει… καλά με τον δασοφύλακα για να μη μηνυθεί.
- ·Η υπηρεσία θα γελοιοποιείται
- ·Αυτά θα συμβαίνουν ενώ το Σύνταγμα λέει ότι «οι αναγκαστικές απαλλοτριώσεις … διέπονται από τις διατάξεις που ισχύουν κατά τον χρόνο που κηρύσσονται». Και οι ισχύουσες τότε διατάξεις, Ν.2185/1952 και Ν. 4173/1929 αρθ.45 παρ.2, βέβαια δεν προβλέπουν κήρυξη μερικώς δασοσκεπών λιβαδίων ως αναδασωτέων.
Δηλαδή στην περίπτωση αυτή, ως αναδασωτέα, η έκταση δεν θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί, για τον σκοπό που έγινε η αναγκαστική απαλλοτρίωση, με τις ισχύουσες τότε διατάξεις και χαρακτηρίστηκε χερσολίβαδο λιβάδι από την Επιτροπή Απαλλοτριώσεων Βόλου. Σκοπός που έχει τεθεί από το Σύνταγμα του 1952 αρθ.104 και έχει επικυρωθεί με το αρθ. 117 παρ.1 του Συντάγματος του 1975 ενώ το άρθρο 5 αυτού μας λέει, ότι διέπονται οι εκτάσεις αυτές από τις διατάξεις που ισχύουν κατά τον χρόνο που κηρύσσονται αναγκαστικώς απαλλοτριωτέες. Η δε απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ είναι «… μη δασική (παύει έχουσα την μορφή δάσους), δεκτική κτηνοτροφικής μόνο εκμεταλλεύσεως και ότι ο χαρακτηρισμός αυτός δεν δύναται να αμφισβητηθεί υπό άλλου οργάνου».
Φυσικά στην περίπτωση αυτήν θα έχουμε και σοβαρές πολύ δυσμενείς οικονομικές συνέπειες για τους κτηνοτρόφους και την Εθνική Οικονομία. Μειώνονται ανάλογα οι επιδοτήσεις για τους δικαιούχους κτηνοτρόφους.
Σε κάθε περίπτωση οι κληρούχοι κτηνοτρόφοι θα χάσουν κατοχυρωμένα από το Σύνταγμα δικαιώματα
Η πολιτεία πρέπει να προλάβει προλάβουν, να μη δημιουργηθούν αυτές οι ανεπίλυτες μετά την επικύρωση των χαρτών καταστάσεις . Είναι άδικο να πληρώσουν οι κτηνοτρόφοι τα λάθη της Δημόσιας Διοίκησης, με το κόστος των αντιρρήσεων που μόνο για την περίπτωση (Γλαφυρών) εκτιμάται κόστος 40.000 έως 50.000. Υπάρχουν πολλές άλλες περιπτώσεις στον Νομό, δεν αντέχουν οικονομικά να το κάνουν. Ιδέες για λύσεις υπάρχουν.
