Tης Μαρίζας Στ. Χατζησταματίου,
Ψυχολόγου, M.Sc, PhD, Διδάκτορος Παν/μίου Θεσσαλίας
www.my–psychology.gr
|
Το αίσθημα ευθύνης των γονιών, οι αναζητήσεις των παιδιών, η ανασφάλεια της επαγγελματικής αποκατάστασης, οι πιέσεις του περιβάλλοντος και του σχολείου και το αίσθημα ανταγωνισμού, είναι μερικοί από τους λόγους που οδηγούν τους μαθητές και τους γονείς τους σε εξαντλητικό πρόγραμμα δραστηριοτήτων. Οι γονείς παλεύοντας να δώσουν όσο το δυνατόν περισσότερα εφόδια μπορούν στα παιδιά τους και να αναθρέψουν ανθρώπους πολύπλευρους κι ενδιαφέροντες, συχνά πέφτουν στην παγίδα της υπερβολής γεμίζοντας ασφυκτικά το πρόγραμμά των παιδιών με κάθε είδους εξωσχολική δραστηριότητα, που θα τα κάνει πιο έξυπνα, αθλητικά, καλλιτεχνικά, μορφωμένα, δραστήρια, κοινωνικά, γλωσσομαθή ή ό,τι άλλο μπορεί κανείς να επιθυμεί. Οι προοπτικές και οι φιλοδοξίες που καθορίζονται από το περιβάλλον δεν είναι απαραίτητο να είναι πραγματικές, βιώνονται όμως και υλοποιούνται ως πραγματικές. Οι εξωσχολικές δραστηριότητες των παιδιών είναι σημαντικές καθώς μέσα απ’ αυτές μπορούν να φωτίσουν νέες πτυχές του εαυτού τους, να ανακαλύψουν και να καλλιεργήσουν τα ταλέντα τους, να διευρύνουν τα ενδιαφέροντά τους, να κάνουν καινούριους φίλους, να αναπτύξουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες αλλά και την αυτοπειθαρχία και την ομαδικότητά τους. Η υπερφόρτωση ωστόσο του προγράμματος των παιδιών με πολλές δραστηριότητες είναι ένας τρόπος διαμόρφωσης της αποτυχίας. Η συσσώρευση των μαθημάτων, των διαφόρων ξένων γλωσσών και άλλων εξωσχολικών δραστηριοτήτων επιβάλλει μια δαπάνη ενέργειας δίχως μέτρο, αναγκαία για να επιβιώσει ο μαθητής μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα. Η σχολική επιτυχία ή αποτυχία του μαθητή είναι συνάρτηση, μεταξύ άλλων της δυνατότητας της οικογένειας να προετοιμάσει τα παιδιά σύμφωνα με τις απαραίτητες για τη σχολική μάθηση αξίες, ικανότητες και δεξιότητες. Τις περισσότερες φορές αυτός που φαίνεται να «φταίει» είναι ο μαθητής. Η κοινή γνώμη προσυπογράφει με βεβαιότητα ότι οι χαμηλές επιδόσεις στα μαθήματα συνδέονται αποκλειστικά είτε με την έλλειψη φυσικών χαρισμάτων είτε με την αδιαφορία και αμέλεια των μαθητευόμενων. Εχουμε ωστόσο αναλογιστεί ότι σήμερα ένας μαθητής απασχολείται τουλάχιστον 10 – 12 ώρες στο σχολείο και τα φροντιστήρια και τον υπόλοιπο χρόνο με άλλες δραστηριότητες; Επομένως, παραμερίζεται και υποτιμάται η ανάγκη του παιδιού για χαλάρωση και ηρεμία, που είναι καθοριστική στη διαμόρφωση της σχολικής επιτυχίας ή αποτυχίας. Είναι επόμενο όταν ο χρόνος του ύπνου και της μελέτης μειώνεται να μειωθεί και η πρόοδος στο σχολείο. Το παιδί, μπορεί αφενός να εξαντλείται και να αδυνατεί να αποδώσει, αφετέρου απλώς να ενδιαφέρεται περισσότερο για τις εξωσχολικές δραστηριότητες, παρά για τα μαθήματά του. Πώς μπορούμε να απομακρύνουμε τον κίνδυνο της υπερφόρτωσης των παιδιών; |
– Ο στόχος των γονιών δεν είναι να ασχολείται το παιδί με μια δραστηριότητα απλά για να ασχοληθεί με κάτι, αλλά για να βελτιώνεται. Προτού λοιπόν αποφασίσουμε τι θα ακολουθήσει το παιδί κάθε επόμενη χρονιά καλό είναι να αξιολογήσετε τον χρόνο που απαιτείται και για τις σχολικές του δραστηριότητες. Ας μην ξεχνάμε ότι κάθε χρονιά είναι δυσκολότερη, με περισσότερα μαθήματα και μεγαλύτερο απαιτούμενο χρόνο μελέτης.
- Καλό είναι να μη ζητούμε το ανέφικτο από το παιδί εάν δεν μπορεί να αντεπεξέλθει. Διαμορφώνουμε λοιπόν το πρόγραμμά του με τα απολύτως απαραίτητα: ένα άθλημα, μια ξένη γλώσσα και εφόσον δείξει κάποια ειδική επιθυμία ή ταλέντο ως προς κάτι άλλο να καλύψουμε και αυτό.
- Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι η αποτυχία είναι ένα υπαρκτό ενδεχόμενο σε κάθε προσπάθεια. Για αυτό πρέπει να θωρακίζουμε τα παιδιά με αυτοπεποίθηση και αντικειμενική αξιολόγηση των προσπαθειών τους. Σε ένα κόσμο που επιβραβεύει μόνο τις επιτυχίες και σπάνια την προσπάθεια, η πρόκληση για ένα γονέα και δάσκαλο δεν είναι να προστατέψει ένα μαθητή από την αποτυχία, αλλά να τον βοηθήσει να αναπτύξει μια δυνατή και υγιή στάση απέναντι στη ζωή.
- Χρειάζεται να αναλογιζόμαστε ότι δεν είναι όλα τα παιδιά ίδια. Ο κάθε γονιός οφείλει να αναγνωρίζει τα όρια και τις ανάγκες του παιδιού του και να μην προσπαθεί να το φορτώσει με δικές του φιλοδοξίες. Υπάρχουν παιδιά – οδοστρωτήρες που αντεπεξέρχονται με σβελτάδα, κέφι κι ευκολία σε όλα και υπάρχουν παιδιά που θέλουν τον χρόνο τους, τα διαλείμματά τους και περισσότερη ξεκούραση. Είναι υποχρέωσή μας ως γονείς να αφουγκραζόμαστε ό,τι έχει να μας πει η ιδιοσυγκρασία του παιδιού μας!
|
Αν το παιδί σας νυστάζει περισσότερο απ’ ό,τι γελά ή είναι πιο συχνά κουρασμένο, παρά χαρούμενο τότε το πρόγραμμά του είναι υπερφορτωμένο και πρέπει να περιορίσετε τις εξωσχολικές δραστηριότητες για να βοηθήσετε το παιδί να χαλαρώσει και να ζήσει ως παιδί κι όχι ως ενήλικας με υπερφορτωμένο πρόγραμμα… |
