ΥΓΕΙΑ

Πώς μιλάμε στα παιδιά για το διαζύγιο…

πώς-μιλάμε-στα-παιδιά-για-το-διαζύγιο-210663

Tης Μαρίζας Στ. Χατζησταματίου,

Ψυχολόγου, M.Sc, PhD, Διδάκτορος Παν/μίου Θεσσαλίας

www.my-psychology.gr

Ο χωρισμός είναι μια κατάσταση άσχημη και δύσκολη ωστόσο μπορεί να επηρεάσει σε διαφορετικό βαθμό την ψυχική υγεία των ανδρών και των γυναικών. Το δύσκολο έργο ενός ζευγαριού ή της μιας πλευράς είναι να πάρει την τελική απόφαση να διακόψει τη σχέση ή το γάμο. Υπάρχουν ζευγάρια που μέχρι να φτάσουν σε αυτό το σημείο επιλέγουν να κάνουν την ζωή τους κόλαση με ατέλειωτους καυγάδες, με αφόρητη πλήξη και ενοχλητική αδιαφορία. Δεν είναι λίγες οι φορές που η μια πλευρά -ή και οι δυο- επιλέγει κάποιον άλλο ερωτικό σύντροφο φαινομενικά καλύτερο/η… Άλλα ζευγάρια πάλι κρατούν τη συμπάθεια που κάποτε τους ένωνε, ενώ άλλα προτιμούν να ξεχνούν τους/τις πρώην τους σαν να μην υπήρξαν ποτέ. Όπως και να είναι, ο χωρισμός έχει πάντα πικρή γεύση…

Όταν το ζευγάρι που χωρίζει έχει παιδιά τα πράγματα περιπλέκονται… Οι γονείς αποτελούν σημαντικά πρότυπα για τη ζωή των παιδιών τους, και ό,τι λένε και ό,τι κάνουν επηρεάζει βαθύτατα τα παιδιά. Ο τρόπος με τον οποίο θα μιλήσουν στα παιδιά και θα τους ανακοινώσουν το χωρισμό θα επηρεάσει πολύ και την αντίδραση των παιδιών. Επομένως, χρειάζεται ειδικός χειρισμός ώστε να διαφυλαχτεί η ψυχική υγεία των παιδιών. Εφόσον το ζευγάρι αποφασίσει να χωρίσει οριστικά, οι δύο γονείς πρέπει να συζητήσουν πρώτα μεταξύ τους και να συνεννοηθούν για το τι θα πουν στα παιδιά τους. Όταν έρθει η στιγμή που θα αποφασίσουν να το κοινοποιήσουν στα παιδιά, καλό θα είναι να είναι και οι δύο παρόντες και να προετοιμαστούν για τις συνέπειες που θα ακολουθήσουν. Χρειάζεται να παραμείνουν ήρεμοι και προσηλωμένοι όποιες κι αν είναι οι αντιδράσεις των παιδιών. Ο στόχος είναι να περάσει το μήνυμα στα παιδιά ότι μπορούν οι γονείς τους να έχουν τον έλεγχο της κατάστασης και ότι είναι σε θέση να ξεπεράσουν τις δυσκολίες. Αυτό δε σημαίνει ότι θα κρύψουν τη θλίψη τους, αλλά δε χρειάζεται να αφήσουν τη θλίψη τους να τους καταβάλλει. Θα πρέπει οι γονείς να είναι σε θέση να λύσουν τις απορίες των παιδιών σχετικά με τα πρακτικά θέματα της καθημερινότητάς τους, όπως για παράδειγμα, πού θα μένουν, πότε θα βλέπουν τον άλλον γονέα, κτλ… Είναι ωφέλιμο και οι δύο γονείς να καθησυχάσουν τα παιδιά με τη στάση τους γιατί ακόμα κι αν αυτά νιώσουν τρομερό σοκ από αυτά που ακούνε, από την άλλη τα βοηθάει το να βλέπουν τους γονείς τους να διατηρούν την ψυχραιμία τους.

Οι γονείς χρειάζεται να μιλήσουν στα παιδιά με ευθύτητα και ειλικρίνεια λαμβάνοντας φυσικά υπόψη την ηλικία τους. Είναι απαραίτητο να απενοχοποιήσουν τα παιδιά και να τα διαβεβαιώσουν ότι το διαζύγιο δεν είναι αποτέλεσμα της δικής τους συμπεριφοράς. Να τους εξηγήσουν ότι δεν μπορούν να ζουν πια μαζί γιατί έχουν προβλήματα μεταξύ τους ως σύζυγοι, αλλά ότι πάντα θα αγαπάνε τα παιδιά τους και πάντα αυτά θα είναι η προτεραιότητά τους για τον καθέναν ξεχωριστά.

Οι αντιδράσεις των παιδιών στο διαζύγιο των γονέων τους εξαρτώνται από το αναπτυξιακό τους επίπεδο. Παρόλα αυτά, υπάρχουν κοινά συναισθήματα και κοινές αντιδράσεις ανεξαρτήτως ηλικίας. Πιο συγκεκριμένα, τα περισσότερα παιδιά βιώνουν θλίψη, θυμό, και φόβο, ενώ οι αντιδράσεις τους συμπεριλαμβάνουν την επιθυμία για επανασύνδεση των γονέων, θυμό απέναντι στον ένα ή και στους δύο γονείς, φόβο εγκατάλειψης, ενοχή, παλινδρόμηση σε προηγούμενα στάδια ανάπτυξης, διαταραχές στον ύπνο ή στο φαγητό, και σωματικές ενοχλήσεις.

Πότε πρέπει οι γονείς να ανησυχήσουν για τα παιδιά τους;

Ο κάθε γονέας γνωρίζει πολύ καλά το παιδί του και διαισθάνεται πότε μία συμπεριφορά θεωρείται φυσιολογική και πότε το παιδί του χρειάζεται βοήθεια. Ενδέχεται ακόμη ο ίδιος ο γονέας να χρειάζεται βοήθεια ως προς το πώς να ανακοινώσει το διαζύγιο στα παιδιά του. Από την άλλη, ίσως χρειαστεί να πάει το παιδί στον ειδικό όταν φαίνεται ότι δεν έχει τις κατάλληλες δεξιότητες για να προσαρμοστεί επαρκώς στα νέα δεδομένα. Η επίσκεψη στον ειδικό βοηθάει όχι μόνο στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων δυσκολιών, αλλά και στην πρόληψη, να μην εξελιχθούν δηλαδή αυτές οι δυσκολίες σε σοβαρά προβλήματα στη μετέπειτα ζωή των παιδιών.

Πότε τα παιδιά χρειάζονται τη βοήθεια ειδικού;

– Όταν το παιδί συμπεριφέρεται παράξενα στους φίλους του: είτε προσκολλάται υπερβολικά πάνω τους είτε απομονώνεται, είτε φέρεται επιθετικά χωρίς κάποιον συγκεκριμένο λόγο.

– Όταν το παιδί παρουσιάζει συχνά έντονες εκρήξεις οργής ή αντιδρά υπερβολικά χωρίς εμφανή λόγο.

– Όταν η απόδοση του παιδιού στο σχολείο είναι ασυνήθιστα χαμηλή για περισσότερο από 6 μήνες.

– Όταν το παιδί παρουσιάζει έντονες ψυχολογικές διακυμάνσεις.

– Όταν παρόλο που έχει περάσει κάποιο εύλογο χρονικό διάστημα, το παιδί δεν καταφέρνει να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα και φαίνεται μελαγχολικό και δυστυχισμένο.

– Όταν παρατηρείται επαναλαμβανόμενη προβληματική συμπεριφορά όπως απουσίες και προβλήματα στο σχολείο, ψέματα, χρήση ουσιών, αυτοτραυματισμοί, απειλές αυτοκτονίας, κλπ.

– Όταν οι συνηθισμένες αντιδράσεις διαρκούν αρκετό χρονικό διάστημα ή επιδεινώνονται με το πέρασμα του χρόνου.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου