Η επιστολή που έστειλε
χθες ο Γιάννης Βαρουφάκης στο νέο Υπουργό Εθνικής Οικονομίας Γιάννη Στουρνάρα
είναι γλαφυρή και εξίσου διαφωτιστική… με αρκετή δόση χιούμορ και ενίοτε
καυστικού.
Αξίζει τον κόπο να
δημοσιευθεί διότι κάτι τέτοιες «φιλικές εξομολογήσεις» προσεγγίζουν την
σημερινή ελληνική κατάσταση από ένα άλλο πρίσμα εξίσου όμως διαφωτιστικό.
Φίλε μου Γιάννη, αναφέρει
ο Γ. Βαρουφάκης,
Από την μία μεριά θέλω να
σου δώσω συγχαρητήρια. Από την άλλη, λόγω της ειλικρινούς φιλίας μας, νιώθω την
ανάγκη να πω ότι άξιζες κάτι καλύτερο από το τιμόνι της οικονομίας αφού το
πλοίο προσέκρουσε στα βράχια.
Ξέρω ότι, με τον έμφυτο
ενθουσιασμό σου, το εννοείς όταν λες ότι υπάρχουν πολλές δυνατότητες να βγει η
χώρα από την Κρίση. Είναι ο ίδιος ενθουσιασμός που σε έκανε τότε, στα μέσα της
δεκαετίας του ’90, να πιστέψεις (όταν όλοι σε κορόιδευαν) πως η Ελλάδα μπορεί
να μπει στην ευρωζώνη – μια πίστη που σχεδόν μόνος σου μετέτρεψες (από την θέση
του Προέδρου του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, και βασικού
διαπραγματευτή με τους ευρωπαίους) σε πραγματικότητα.
Όμως, Γιάννη, αυτή την
φορά τα πράγματα είναι διαφορετικά. Τότε, στα 1995, η Ευρώπη δημιουργούσε κάτι
το νέο και συναρπαστικό. Το ερώτημα τότε ήταν αν μπορεί η μικρή και σαθρή
Ελλάδα να γίνει αποδεκτή σε αυτό το νέο δημιούργημα, στο ευρωσύστημα, με μια
άμβλυνση και κάπως δημιουργική ερμηνεία των όρων που ίσχυαν. Σήμερα η Ευρώπη
αποδομείται. Μια άμβλυνση και κάπως δημιουργική ερμηνεία των όρων του τωρινού
«παιγνίου» δεν θα βοηθήσει. Και δεν θα βοηθήσει ούτε εμάς, την Ελλάδα, αλλά
ούτε και εκείνους, τον «σκληρό πυρήνα» της Ευρώπης.
Αποδεχόμενος την θέση του
υπουργού Oικονομικών αποδέχθηκες δύο γιγαντιαίες προκλήσεις. Η πρώτη
αφορά, προφανώς, στις διαπραγματεύσεις για το Μνημόνιο 3. Η δεύτερη σχετίζεται
με τις εσωτερικές «μεταρρυθμίσεις» για τις οποίες τόσο πολύ έχεις δουλέψει κι
έχεις επιχειρηματολογήσει από την θέση του Γενικού Διευθυντή του ΙΟΒΕ.
Ως προς το δεύτερο, όλοι
θα καραδοκούν περιμένοντας να δουν πώς θα υλοποιήσεις τις μεταρρυθμίσεις που
πρότεινες όλον αυτόν τον καιρό, καθώς και το αν τελικά θα οδηγήσουν (σε
περίπτωση που εισαχθούν) στην ώθηση της οικονομίας που προέβλεπε το ΙΟΒΕ (π.χ.
θεαματική αύξηση του ΑΕΠ). Γνωρίζεις ότι διαφωνούσα με εκείνες τις προβλέψεις
σας. Πολύ φοβάμαι όμως, όχι ότι θα διαψευσθείς από τα πράγματα, αλλά ότι δεν θα
«προκάνεις» (πού ’λεγε κι ο Χαρίλαος) καν να εισάγεις τις μεταρρυθμίσεις σου
καθώς ο εκτροχιασμός του τρένου της Ευρώπης θα δημιουργήσει τέτοια πενία και
τόσους κραδασμούς που η χώρα θα αποδειχθεί μη μεταρρυθμίσιμη για πολλά έτη μετά
το τέλος της υπουργικής σου θητείας.
Γιάννη, πριν 15 χρόνια περίπου χρόνια
κατάφερες να δεσμεύσεις τους Ευρωπαίους να βάλουν την Ελλάδα στους κόλπους του
ευρώ. Όταν θα τους ξαναδείς υπό την νέα ιδιότητά σου οι μισοί δεν θα θυμούνται
τον ρόλο σου εκείνο κι οι άλλοι μισοί δεν θα σε έχουν συγχωρέσει για αυτόν
(καθώς, εν τη ανοησία τους θεωρούν την Ελλάδα ως την αρχή του
ευρω-προβλήματος). Τις επόμενες εβδομάδες θα πρέπει να τους ξαναδεσμεύσεις.
Αυτή την φορά, δεν μπορείς να πετύχεις την απαραίτητη δέσμευσή τους μέσα από smooth-talking, φιλοφρονήσεις, δημιουργική
μακρο-λογιστική και επίδειξη εξυπνάδας. Αυτή την φορά πρέπει να τους δεσμεύσεις
σε πράγματα τα οποία δεν θέλουν επ’ ουδενί να δεσμευτούν. Εκείνοι θέλουν το
πολύ-πολύ να σου δώσουν περισσότερο σχοινί να κρεμαστείς (την λεγόμενη
επιμήκυνση και χαλάρωση των όρων του Μνημονίου 2). Εσύ πρέπει να μην το δεχθείς
αλλά να απαιτήσεις μια σκάλα στην οποία να ανέβουν κι εκείνοι.
