ΤΑΞΙΔΙΑ

ΦΟΛΕΓΑΝΔΡΟΣ ~ Η σοφιστικέ των ανέμων

φολεγανδροσ-η-σοφιστικέ-των-ανέμων-719237

Ενα τυπικό κυκλαδίτικο νησί ως προς τα χαρακτηριστικά του, αλλά μοναδικό ως προς την ενέργεια που εκπέμπει

Η Φολέγανδρος, όπως και όλα τα κυκλαδίτικα νησιά, έχει σήμα – κατατεθέν την άγρια και ξερή ομορφιά της. Οι ξερολιθιές δίνουν έντονα το παρών τους, ενώ οι κρυφές παραλίες είναι ο άσσος στο μανίκι του νησιού. Χτισμένο σε υψόμετρο 200 μέτρων, στέκεται επιβλητικά πάνω στα απότομα βράχια και σε καλεί να το εξερευνήσεις σπιθαμή προς σπιθαμή. Αντοχές να έχεις και θα αποκτήσεις μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα του νησιού. Αυτό που χρειάζεται είναι πολύ περπάτημα, άρα σωστές ανάσες και άφθονο νερό για τις διαδρομές.

Σωστά την έλεγαν «αιχμηρή» και «σιδερένια» οι αρχαίοι. Άνυδρη, άγονη, τραχιά, με απόκρημνους βράχους να ορίζουν τις γαλαζοπράσινες ακρογιαλιές της και με τους βοριάδες να τη δέρνουν σχεδόν όλο το χρόνο: πουθενά αλλού στην Ελλάδα δεν υπάρχουν «δεντρόσπιτα» -πέτρινα κυκλικά­ χτίσματα γύρω από τα δέντρα για να τα σώσουν από τους άγριους ανέμους. Χρόνια απομονωμένη, κράτησε την αθώα ομορφιά της ανέγγιχτη. Όταν πριν από περίπου μία εξαετία άρχισε να ανατέλλει δυναμικά στον τουριστικό ορίζοντα, οι Φολεγανδριώτες χειρίστηκαν την καινούργια εμπειρία με υπευθυνότητα και αγάπη προς την εύθραυστη ομορφιά του τόπου τους.

Από το 1993 μέχρι σήμερα νέα, όμορφα ( και ορισμένα πολυτελή ) ξενοδοχεία έχουν φτιαχτεί, ενώ καλοβαλμένα εστιατόρια κοσμούν τη γλυκύτατη Χώρα. Και παρότι οι ξερολιθιές προς τον Καραβοστάση χάνονται, τα μονοπάτια για τις παραλίες δεν έχουν γίνει άσφαλτος, οι επισκέπτες πεζοπορούν ανέμελοι, οι παραλίες­ δεν είναι γκέτο με ξαπλώστρες και ομπρέλες, ενώ τα βράδια στις πλατείες της Χώρας πίνουν τα ρακόμελά τους στα πεζούλια που γίνονται ένα με τις καρέκλες και τα τραπεζάκια, σε ατμόσφαιρα χαλαρή και θερμή.

Ακόμη και στις πιο έντονες στιγμές της τουριστικής σεζόν, όταν όλη η Χώρα με τις τρεις πλατείες, τα σοκάκια, τα σκαλάκια, τα σπιτάκια, τα πεζούλια, τις ταβέρνες και τα μπαρ είναι… στρωμένη ευτυχισμένους επισκέπτες, ο οικισμός στο ενετικό κάστρο (των αρχών του 13ου αιώνα, χτισμένο από τον Μάρκο Σανούδο) ησυχάζει κλεισμένος προς τη θάλασσα από τον ύψους 200 μ. γκρεμό και τους εξωτερικούς τοίχους των κατοικιών που συγκροτούσαν τα τείχη του. Μεγάλα σκαλοπάτια οδηγούν από τα πλακόστρωτα περάσματα στα σπίτια με τα πολύχρωμα πορτο-παράθυρα και τα μικρά ξύλινα μπαλκόνια.

Πολλά τα εκκλησάκια και ο βόμβος της θάλασσας, αν πλησιάσετε προς την πλευρά του γκρεμού. Στη βάση του βρίσκεται η μυστηριώδης Χρυσοσπηλιά, ένα ανεξερεύνητο σπήλαιο όπου έχουν βρεθεί ανθρώπινα λείψανα, σπασμένα αγγεία, ρωμαϊκές δεξαμενές νερού και πιστεύεται ότι ήταν λατρευτικός χώρος και τόπος τελετών ενηλικίωσης. Η πρόσβαση όμως είναι εφικτή μόνο από τη θάλασσα, όταν έχει καλό καιρό και αφού δώσει τη σχετική άδεια η Αρχαιολογική Υπηρεσία.

Η θέα από τη Χώρα θα σας κόψει την ανάσα . Για να φτάσετε, τώρα, στην εκκλησία της Παναγίας στην κορυφή του λόφου πάνω από τη Χώρα δεν χρειάζεται παρά να ανεβείτε το στριφογυριστό μονοπάτι που κάποια στιγμή «ξυρίζει» την άκρη του γκρεμού. Λένε πως έχει χτιστεί πάνω στα ερείπια αρχαίου ναού αφιερωμένου στην Άρτεμη και στον Απόλλωνα -άλλωστε, φαίνονται αρχαία σπαράγματα­ ενσωματωμένα στη δομή του. Μονόκλιτη βασιλική με πολλούς τρούλους, έχει εντοιχισμένο έναν κορμό μαρμάρινου ρωμαϊκού αγάλματος στο καμπαναριό, ενώ στο εσωτερικό σώζονται εικόνες του 17ου και του 18ου αιώνα.

Άκρως επιβλητική η μεγάλη αργυροποίκιλτη δεσποτική εικόνα της Οδηγήτριας, η οποία λιτανεύεται με μεγαλοπρέπεια το Πάσχα, μαγική και η θέα προς ολόκληρο το νησί αλλά και προς το πέλαγος που το τριγυρίζει.

Η Ανω Μεριά

Αν η πυκνόκτιστη Χώρα είναι το αστικό πρόσωπο της Φολεγάνδρου, η Άνω Μεριά είναι η αγροτική της αυλή. Φτιαγμένη σταδιακά από κολίγους που αγόραζαν τα κτήματα από τους πλούσιους κι έφτιαχναν εδώ τα σπίτια τους, άρχισε να κατοικείται γύρω στο 19ο αιώνα. Διάσπαρτα σπίτια από τη μια και την άλλη πλευρά του δρόμου, ένας οικίσκος εδώ και άλλος εκεί κι ένας αγέρας που σαρώνει τα πάντα, συν το υπέροχο Λαογραφικό Μουσείο, που στην πραγματικότητα είναι μια θεμωνιά του 19ου αιώνα.

Οι θεμωνιές ήταν αυτόνομες αγροτικές ή και κτηνοτροφικές μονάδες με στέγη από ειδικό χώμα ανάμεικτο με φύκια και τοίχους από πέτρα και λάσπη, χωρίς εξωτερικό σοβά, για να μην είναι ορατές από τους πειρατές. Έξω από το μουσείο έχουν διατηρηθεί το μικρό αλωνάκι και το πατητήρι σε ένα σκαλισμένο βράχο καθώς και ο πέτρινος κύλινδρος -πάνω σε κυκλικό βάθρο- όπου συνθλίβονταν οι ελιές. Τα κοπάδια με τα πρόβατα και τα άτακτα κατσίκια, όπως και οι πάμπολλες πεζούλες, δείχνουν το αγροτικό παρελθόν του νησιού (ρεβίθια, κριθάρι, ελιές και περίφημο μέλι βεβαίως), το οποίο όμως έχει εγκαταλειφθεί εδώ και χρόνια και φαίνεται πως θα συνεχίσει να συμβαίνει το ίδιο μια και ο τουρισμός είναι η νέα ανερχόμενη οικονομική δύναμη.

Οι παραλίες Μυρίσω

Με τη λεπτή της «μέση» στριμωγμένη ανάμεσα στους κόλπους της Αγκάλης στα νοτιοδυτικά και των Βορεινών στα βορειοανατολικά, ανάμεσα σε τρία πελάγη, το Αιγαίο, το Μυρτώο και το Κρητικό, διαθέτει πανέμορφες παραλίες, όπου θα φτάσετε είτε με τα πόδια, μέσα από ειδυλλιακές διαδρομές, είτε με το καραβάκι. Ο παραλιακός δρόμος που ξεκινάει από τον Καραβοστάση και πηγαίνει προς το Λιβάδι θα σας βγάλει στις μικρές Λατινάκι, Βιτσέντζου και Πουντάκι, ενώ το Κάτεργο θα το προσεγγίσετε ή με το καραβάκι ή με τα πόδια από ένα μάλλον δύσκολο μονοπάτι που ξεκινά από το Λιβάδι.

Στην Αγκάλη -για πολλούς η ομορφότερη παραλία του νησιού- πηγαίνετε με το λεωφορείο ή το αυτοκίνητο αλλά και με τα πόδια αν είστε περιπατητικοί τύποι και αντέχετε τη γερή ανηφόρα της ανάβασης. Για μένα, πάντως, υπέροχη είναι η ερημική παραλία του Αγίου Νικολάου με την ωραιότατη ταβέρνα «Παπαλάγκι», όπου φτάνετε μέσα από ένα μονοπάτι με αφετηρία την Αγκάλη ή ύστερα από οκτάλεπτο ταξίδι με το καραβάκι. Πάνω στο μονοπάτι βρίσκονται και η πολύ μικρή παραλία Φηρά και η παραλία Γαλίφος.

Από την πολύ ατμοσφαιρική και ιδιαίτερη Άνω Μεριά, στα βόρεια του νησιού, θα πάτε στις παραλίες Λιβαδάκι, Αμπέλι, Σερφιώτικο και Άγιος Γεώργιος. Αν το λέει η καρδιά σας, πάντως, η Άνω Μεριά είναι η πλέον κατάλληλη βάση για φοβερές πεζοπορίες μέσα από την αγροτική καρδιά της Φολεγάνδρου με ξωκλήσια και απίστευτη θέα στο απέραντο γαλάζιο και σε Σίκινο, Μήλο, Σαντορίνη…

Πως θα πάτε

Η Φολέγανδρος απέχει 104 ν.μ. από τον Πειραιά. Τους καλοκαιρινούς μήνες συνδέεται με το κεντρικό λιμάνι της Αθήνας σχεδόν καθημερινά. Συγκεκριμένα η γραμμή των Ανατολικών Κυκλάδων συνδέει τη Φολέγανδρος με τον Πειραιά, την Πάρο, τη Νάξο, την Ίο, τη Σίκινο, τη Σαντορίνη και την Ανάφη. Το ταξίδι διαρκεί περίπου 11 ώρες.

Που να μείνετε

Η Φολέγανδρος, ακριβώς επειδή είναι μικρό νησί, δεν έχει πληθώρα επιλογών ως προς τη διαμονή. Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν πολύ αξιόλογα μέρη για να μείνει κάποιος επισκέπτης.

Τι θα φάτε

Οταν βρεθείτε στην Φολέγανδρο πρέπει απαραιτήτως να δοκιμάσετε τα ματσάτα (χειροποίητο φρέσκο ζυμαρικό, σερβίρεται συνήθως με κοκκινιστό κρέας), σουρωτό (τυρί στραγγιστό σε καλαθάκι), καλασούνα (πίτα με το σουρωτό τυρί), καρπουζένια (γλυκό από καρπούζι), παστέλι (φτιάχνεται στην Άνω Μεριά, καθώς και γλυκά του κουταλιού), κουλούρες φολεγανδρίτικες (στρογγυλά ξεροψημένα ψωμάκια που φτιάχνονται στην Άνω Μεριά) και μέλι ντόπιο.

Διασκέδαση

Η Φολέγανδρος είναι εκείνο το μέρος που όλες οι παρέες του νησιού γίνονται μία και μεγάλη παρέα. Τα μαγαζιά που μπορείς να βγεις το βράδυ είναι ελάχιστα, άρα όλος ο κόσμος κάνει ένα πέρασμα από όλα με χρονική σειρά που δεν αλλάζει κανένα βράδυ.

Χρήσιμα τηλέφωνα

Δήμος Φολέγανδρου: 2286041285

ΚΕΠ Δήμου Φολέγανδρου: 2286027180

Περιφερειακό Πολυδύναμο Ιατρείο: 2286041222

Λιμενικός Σταθμός: 2286041530

Αστυνομικός Σταθμός: 2286041249

Ταξί : 6944693957

ΚΤΕΛ :6944906158

Ταχυδρομείο-Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο: 2286041299

#Tags

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου