Αν και διάσημο πια στους κύκλους των φανατικών σκιέρ, το μεγάλο βουνό της μεθορίου κρατά ακόμη μυστικές τις ομορφιές του. Tο Καϊμακτσαλάν και η ευρύτερη περιοχή της ορεινής Πέλλας αποτελούν ιδανικό προορισμό για όσους θέλουν να απολαύσουν την άγρια φύση και την εναλλαγή τοπίων, να πατήσουν στα σίγουρα χιόνι, αλλά και να περάσουν αξέχαστες στιγμές σε ζεστούς, παραδοσιακούς ξενώνες.
Το όρος Βόρας γνωστό και ως Καϊμακτσαλάν (στα τούρκικα κaymak=κρέμα γάλακτος δηλαδή καϊμάκι και alan =περιοχή) ξεδιπλώνει τη χιονισμένη κορμοστασιά του στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας και χωρίζει με τη μεγαλόπρεπη παρουσία του τη Μακεδονία από τη F.Y.R.O.M.
Με ύψος 2.524 μέτρων συγκαταλέγεται ανάμεσα στα ψηλότερα, ομορφότερα, αλλά και περισσότερο άγνωστα βουνά της πατρίδας μας. Η ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα αυτή περιοχή προσεγγίζεται εύκολα από την Εδεσσα, αλλά και την Κοζάνη ή τη Φλώρινα, αφού σε όλες τις περιπτώσεις οι οδοί πρόσβασης είναι ασφάλτινοι.
Η διαδρομή από την Εδεσσα μέχρι το χιονοδρομικό κυλά ιδιαίτερα ευχάριστα, ωστόσο κατά τους χειμερινούς μήνες και κυρίως τα πρωινά χρειάζεται προσοχή στις στροφές αμέσως μετά την πόλη των καταρρακτών, αλλά στις ευθείες της λίμνης του Αγρα, καθώς στα σκιερά σημεία δημιουργείται πάγος. Στις όχθες της λίμνης (7 χιλιόμετρα από την Εδεσσα) θα προτείνουμε να κάνετε την πρώτη στάση.
Στη θέση της σημερινής λίμνης, σύμφωνα με ιστορικές πηγές, βρισκόταν το έλος του Τιάβου, ένας τόπος άγριος, με πυκνή βλάστηση που έδινε καταφύγιο σε πολλά άγρια ζώα και πουλιά. Από εδώ πήγαζε ο ποταμός Βόδας γνωστός σήμερα σαν Εδεσσαίος. Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, η ΔΕΗ ύψωσε μικρό φράγμα με αποτέλεσμα να σχηματιστεί μια υδάτινη λεκάνη χωρητικότητας ενάμισι εκατομμυρίου κυβικών μέτρων νερού.
Το σημερινό της όνομα οφείλεται στον Ναυπλιώτη υπολοχαγό του Πεζικού Τέλο Αγαπητό (γνωστό με το ψευδώνυμο καπετάν Αγρας), τον οποίον κρέμασαν οι Βούλγαροι στις 8 Ιουνίου του 1907 στην περιοχή.
Η λίμνη του Αγρα αποτελεί έναν από τους υδροβιότοπους της Μακεδονίας. Εχουν καταγραφεί 133 από τα συνολικά 422 είδη πουλιών που υπάρχουν στην Ελλάδα, εκ των οποίων τα 54 φωλιάζουν στη λίμνη.
Επίσης, στη λίμνη παρατηρούνται 2 είδη αμφιβίων και 2 είδη θηλαστικών. Στις όχθες της λειτουργεί Κέντρο Ενημέρωσης απ’ όπου μπορείτε να προμηθευθείτε έντυπο υλικό για τον υδροβιότοπο και γενικά για τον Νομό Πέλλας.
Από τη λίμνη ο δρόμος συνεχίζει ασφάλτινος ως τη διασταύρωση της Αρνισσας (19 χλμ. από Αγρα) απ’ όπου θα εγκαταλείψετε τον κεντρικό δρόμο που οδηγεί στην Κοζάνη και στη Φλώρινα και θ’ αρχίσετε ν’ ανηφορίζετε -όπως δείχνουν οι ταμπέλες- με τελικό προορισμό το χιονοδρομικό κέντρο.
Στην πορεία σας θα συναντήσετε αρκετά ορεινά χωριά, όπως η Παναγίτσα, ο Νέος Αγιος Αθανάσιος, η Ζέρβη, αλλά και τη διασταύρωση που οδηγεί στον Παλιό Αγιο Αθανάσιο, έναν οικισμό που έχει μετατραπεί με την πάροδο του χρόνου στο πιο must χειμερινό «στέκι» της Β. Ελλάδας.
Ο δρόμος για το χιονοδρομικό κέντρο εκχιονίζεται συχνά, όμως οι δυο – τρεις τελευταίες στροφές χρειάζονται προσοχή κυρίως λόγω πάγου. Φτάνοντας στο χιονοδρομικό κέντρο θα σας εντυπωσιάσουν οι μεγάλες ολόλευκες φυσικές πίστες που μοιάζουν ατέλειωτες και ο ελεύθερος ορίζοντας που αφήνει το βλέμμα να περιπλανηθεί στις χιονισμένες πλαγιές.
Παλιός Αγιος Αθανάσιος
Η ορεινή αυτή κοινότητα (παλιότερη ονομασία Τσέγανη) κτίστηκε το 16ο αι. και μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο διατηρούσε ένα σημαντικό αριθμό μόνιμων κατοίκων. Στα χρόνια που ακολούθησαν αποψιλώθηκε δημογραφικά και σχεδόν ερήμωσε. Πριν από περίπου 20 χρόνια και μετά τη δημιουργία του χιονοδρομικού κέντρου, οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες. Το ηλεκτρικό ρεύμα έφτασε στο χωριό, τα παλιά καλντερίμια πλακοστρώθηκαν ξανά, τα χαλάσματα ανοικοδομήθηκαν από τα θεμέλια και έγιναν πάλι κατοικήσιμα. Πλέον τα Σαββατοκύριακα του χειμώνα και τα τριήμερα των εορτών η κίνηση αγγίζει τα όρια του κορεσμού.
Ενας καινούργιος ασφάλτινος δρόμος περνά μέσα από το περίφημο Μαύρο Δάσος, συνδέοντας το χιονοδρομικό κέντρο με τα Λουτρά Ποζάρ που βρίσκονται στις ανατολικές παρυφές του βουνού, κοντά στην Αριδαία. Εδώ το Καϊμακτσαλάν μας δείχνει το πιο «θερμό» του πρόσωπο, η ονομασία Ποζάρ άλλωστε στην ντοπιολαλιά σημαίνει «κάτω από τη φωτιά».
Οι ιαματικές πηγές που αναβλύζουν από τα σπλάχνα του βουνού έχουν σταθερή θερμοκρασία 37 βαθμών Κελσίου. Η ωριαία παροχή φτάνει τα 650 κυβ. μέτρα, αρκετή για τη λειτουργία του υδροθεραπευτηρίου και της ανοικτής πισίνας (www.loutrapozar.com).
Λίγο ψηλότερα από τις εγκαταστάσεις των λουτρών, στις κατάφυτες πλαγιές του Καϊμακτσαλάν ξανοίγεται ένας μαγευτικός δασωμένος ορεινός τόπος που θαρρείς και ξεπήδησε από παραμύθι. Αφθονα τρεχούμενα νερά, μικροί σκαλωτοί καταρράκτες και οργιαστική βλάστηση συνθέτουν ένα φανταστικό σκηνικό.
Αξίζει ν’ ακολουθήσετε το μονοπάτι που οδηγεί μετά 300 μέτρα στην είσοδο του επισκέψιμου σπηλαίου κι από εκεί να συνεχίσετε σε πορεία παράλληλη με τις όχθες του ορεινού ποταμού Αγίου Νικολάου, γνωστού και ως Θερμοπόταμος ή Τοπλίτσα.
Στα 15 λεπτά ακολουθώντας το πλακόστρωτο καλντερίμι θα συναντήσετε τον πρώτο καταρράκτη. Στη συνέχεια θα δοκιμαστείτε στο σκαρφάλωμα, ενώ σε κάποια σημεία ίσως χρειαστεί να μπείτε λίγο στο νερό μέχρι να φτάσετε στο δεύτερο και σαφώς πιο εντυπωσιακό καταρράκτη που σχηματίζει το ρέμα της Κουνουπίτσας.
Οι έμπειροι πεζοπόροι θα φτάσουν μέχρι τη δασική θέση Ράμνο Μπορ (ίσιο πεύκο) απ’ όπου θα ατενίσουν όλο το μεγαλείο των ψηλότερων κορφών του Καϊμακτσαλάν.
Η επιστροφή από το Λουτράκι και την Αριδαία στην Εδεσσα μπορεί να γίνει μέσω Κερασιάς (35 χλμ.), σε μια διαδρομή ιδιαίτερης αισθητικής αξίας ειδικά την άνοιξη οπότε ανθίζουν οι κερασιές.
Εναλλακτικά σπορ
Στον Παλιό Αγιο Αθανάσιο υπάρχει η δυνατότητα για βόλτες με άλογα γύρω από τον οικισμό και στο γειτονικό δάσος (πληροφορίες Γιώργος Ματσάς, τηλ. 6977 201319). Επιπλέον στο κοντινό χωριό Παναγίτσα βρίσκονται οι εγκαταστάσεις της Αερολέσχης Εδεσσας. Ανάμεσα στις πολλές και αξιόλογες αεραθλητικές δραστηριότητές της, είναι και η οργάνωση σχολών αιωροπτερισμού και αλεξίπτωτου πλαγιάς. ( www.aled.gr).
Στον Προφήτη Ηλία
Στην κορυφή του Καϊμακτσαλάν (υψ. 2.524 μ.) ακριβώς πάνω στα σύνορα με τη FYROM, βρίσκεται το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία. Ο μικρός αυτός ναός κτίστηκε το 1924 από υπολείμματα πολεμικού υλικού. Αν ο καιρός είναι καλός θα προτείναμε ν’ ανηφορίσετε μέχρι εκεί χρησιμοποιώντας τα λιφτ ή νοικιάζοντας ένα snowmobile ή, ακόμη καλύτερα, κλείνοντας μια θέση στο ειδικό ερπυστριοφόρο όχημα που πραγματοποιεί σύντομες εκδρομές. Η θέα από το σημείο είναι ανυπέρβλητη.
Πως θα πάτε
Ο Παλιός Αγ. Αθανάσιος(Καϊμακτσαλάν) απέχει μόλις 123 χλμ. από Θεσ/νίκη. Ως πιο σύντομη διαδρομή- ακολουθείτε την εθνική οδό Κατερίνης-Θεσ/νίκης, μετά την Κατερίνη βγαίνετε στην έξοδο προς Βέροια. Συνεχίζετε την εθνική Θεσ/νίκης- Βέροιας, και ακολουθείτε τη σήμανση προς Αλεξάνδρεια – Γιαννιτσά – Έδεσσα. Στην Έδεσσα θα δείτε τη σήμανση προς το Χιονοδρομικό Κέντρο Καϊμακτσαλάν που μετά από 33 χλμ. θα σας οδηγήσει στον Παλιό Αγιο Αθανάσιο (Καιμάκτσαλαν).
Που να μείνετε
Στο Καϊμακτσαλάν και στον Άγιο Αθανάσιο θα βρείτε σε προσιτές τιμές πληθώρα καταλυμάτων από ξενοδοχεία, ξενώνες, ενοικιαζόμενα δωμάτια, σουίτες και τα λοιπά καταλύματα καθώς και εστιατόρια – καφε μπαρ.
Τι θα φάτε
Θα βρείτε προσεγμένες ταβέρνες, με καλό σέρβις, ωραία διακοσμημένες σάλες -κάποιες σε ρουστίκ ύφος, κάποιες με μοντέρνα άποψη- και σίγουρα καλής ποιότητας φαγητό, το οποίο τιμάει τόσο τα τοπικά προϊόντα όσο και την κουζίνα της περιοχής, με επιρροές από τον Πόντο και τη Μικρά Ασία (από όπου κατέφτασαν πρόσφυγες): φασουλοταβάδες (με γίγαντες Πρεσπών), κεφτεδάκια με τσιμένι, γιαουρτλού, χορτόπιτες, λαχανοσαρμάδες, χοιρινό στη γάστρα με αρωματικά χόρτα, αρνάκι στη γάστρα, πρασοτηγανιά με λουκάνικο και χοιρινό, αγριογούρουνο με δαμάσκηνα, τέλεια ψητά κρέατα. Θα βρείτε, τέλος, αρκετά πιάτα με πιπεριές Φλωρίνης και άγρια μανιτάρια – αν είναι η εποχή τους.
Διασκέδαση
Ο Άγιος Αθανάσιος είναιίσως είναι το μοναδικό χωριό στη βόρεια Ελλάδα που έχει και καταπληκτική νυχτερινή διασκέδαση! Μπορείτε να χορεύετε μέχρι το πρωί στα κλαμπ ή στα ελληνάδικα που έχουν ανοίξει στο χωριό.
Χρήσιμα τηλέφωνα:
Κέντρο Υγείας: 23810-31214
Νοσοκομείο: 23810-27441
ΚΤΕΛ: 23810-23511.
