Το Stevia rebaudiana, ένα πολυετές φυτό, πολύκλαδο και ποώδες είδος με τροπική καταγωγή που ανακαλύφθηκε το 1887 στα υψίπεδα της Παραγουάης και για χρόνια χρησιμοποιούνταν και καλλιεργούνταν, από τις τοπικές φυλές των Ινδιάνων, ως ισχυρό γλυκαντικό και θεραπευτικό φυτό, αποτελεί μία καινοτόμο και εναλλακτική καλλιέργεια – τρόφιμο που υποκαθιστά πλήρως τη ζάχαρη, αλλά και αποφέρει μεγάλα κέρδη στους καλλιεργητές του. Αυτό έδειξαν τα αποτελέσματα της διετούς έρευνας του τμήματος Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Έρευνες έδειξαν ότι η Stevia rebaudiana αποτελεί πηγή χρήσιμων φυσικών χημικών ουσιών, όπως στεβιοσίδη, ισοστεβιόλη, φυτοστερόλες, γιββερελλίνη (φυτοορμόνη), χλωροφύλλη (φυσική χρωστική), κ.ά. Σπουδαιότερη από αυτές και για την οποία κυρίως καλλιεργείται σήμερα η Stevia είναι η στεβιοσίδη ως φυσική γλυκαντική ουσία, 150 έως και 300 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη, το ίδιο γλυκιά με τις συνθετικές γλυκαντικές ουσίες αλλά με σχεδόν μηδενική θερμιδική περιεκτικότητα. Οι μεγαλύτεροι χρήστες της στεβιοσίδης είναι η βιομηχανία τροφίμων-ποτών -ζαχαροπλαστικής (υποκαθιστά τη ζάχαρη και την πράσινη χρωστική) και η Ιατρική. Η Stevia rebaudiana έχει επιπλέον ιδιότητες όπως, αντιυπερτασικές, αντιβακτηριακές, αντιοξειδωτικές, ενώ είναι προληπικό τερηδόνας, ρυθμιστής σακχάρου στο αίμα, καρδιοτωνοτικό, επουλωτικό, περιποιητικό δέρματος.
Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έκανε έρευνες προσαρμοστικότητας, παραγωγικότητας, οικονομικότητας του φυτού στην Ελλάδα, σε 10 αγροτικές περιοχές (Σέρρες, Ξάνθη, Γρεβενά, Κατερίνη, Τούμπα Κιλκίς, Λαμία, Δράμα, Ζαγκιβέρι, Τιθορέα, Αγρίνιο).Τα αποτελέσματα ήταν πολύ ενθαρρυντικά, καθώς φαίνεται ότι η προσαρμόζεται και αποδίδει ικανοποιητικά με χαμηλές λιπάνσεις και περιορισμένη άρδευση, ενώ δεν έδειξε να προσβάλλεται από εχθρούς (έντομα) ή αρρώστιες.
Με δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υπεύθυνος του ερευνητικού προγράμματος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Πέτρος Λόλας τόνισε ότι η Stevia rebaudiana θα είναι μία καινοτόμος και εναλλακτική καλλιέργεια-τρόφιμο στα πλαίσια της Νέας Γεωργίας γιατί μπορεί να αντικαταστήσει συμβατικές και προβληματικές καλλιέργειες και χρήσεις ορισμένων ουσιών (π.χ. ζάχαρης, συνθετικών γλυκαντικών ουσιών) στην Ελλάδα και την Ε.Ε. παρέχοντας πολύ υψηλό εισόδημα, καλύτερο ακόμα και από εκείνο του καπνού καθώς και απασχόληση σε μία αγροτική οικογένεια.
Σε όλες τις χώρες όπου καλλιεργείται σήμερα χρησιμοποιείται ως ετήσιο φυτό, ύψους 60-120 cm, ανάλογα με το στάδιο κοπής. Σύμφωνα με τον κ. Λόλα υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για τη Stevia rebaudiana από μέρους των αγροτών, ύστερα από τις επιτόπιες ενημερωτικές επισκέψεις που τους έγιναν, γιατί είναι μία καλλιέργεια που γίνεται χωρίς υψηλές απαιτήσεις σε εισροές, λιγότερο ‘’κουραστική’’, πολύ πιο προσοδοφόρα από ό,τι πολλές ‘’παλιές’’ καλλιέργειες (σιτάρι, βαμβάκι, ζαχαρότευτλα, καλαμπόκι, ηλίανθος, καπνός, κ.ά.) και μάλιστα οικονομικά αυτοδύναμη καλλιέργεια χωρίς να χρειάζεται επιδότηση από την Ε.Ε.
Αξίζει να αναφερθεί εδώ ότι πολυεθνικές έχουν κατοχυρώσει περισσότερες από 20 χρήσεις της Stevia rebaudiana και έχουν ζητήσει έγκριση χρήσης στις Η.Π.Α. και αλλού. Στην Ιαπωνία περίπου το 50% του εμπορίου γλυκαντικών ουσιών κατέχει η στεβιοσίδη η οποία χρησιμοποιείται αντί της ζάχαρης. Ο μεγαλύτερος καταναλωτής της Stevia rebaudiana είναι η Κίνα.
Ζάχαρη με μηδαμινές θερμίδες από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
