Τα «αδύνατα δυνατά» για παιδιά με αναπηρίες κάνουν εδώ και πέντε χρόνια οι συνεργάτες της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Πολίτροπο» στο Βόλο, μέσα από το πρόγραμμα της Θεραπευτικής Ιππασίας. Στόχος του προγράμματος είναι η θεραπεία των ατόμων με σωματικές, μαθησιακές, νοητικές και ψυχολογικές δυσκολίες, με την εκπαίδευση, την άθληση και την ψυχαγωγία.
Στη δεκαετία του 1990 ξεκίνησαν οι πρώτες προσπάθειες από τον Ιππικό Όμιλο Βόλου σε συνεργασία με τον Δημοτικό Οργανισμό Υγείας και Κοινωνικών Θεμάτων, αλλά και με εξωτερικούς συνεργάτες, για την υλοποίηση του προγράμματος Θεραπευτικής – Εκπαιδευτικής Ιππασίας στο Βόλο. Για διάφορους λόγους η συνεργασία σταμάτησε το 2003 και από τότε η δραστηριότητα αυτή συνεχίστηκε μόνο σε βάση ατομικών – ιδιωτικών συνεδριών.
Οι συνεργάτες του «Πολίτροπο» κ. Δανιήλ Δανιλόπουλος παιδοψυχίατρος και επιστημονικός υπεύθυνος του έργου και η κ. Πηνελόπη Σαράφη, γραμματέας, εκπαιδεύτρια και οδηγός των θεραπευτικών αλόγων, υλοποιούν το πρόγραμμα στον Ιππικό Όμιλο Βόλου. Το πρόγραμμα γίνεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα με την οικονομική συμμετοχή και χρηματοδότηση του Υπουργείου Απασχόλησης (25%) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (75%) και έχει τη στήριξη του Συλλόγου γονέων, κηδεμόνων και φίλων ΑμεΑ του Νομού Μαγνησίας και του Συνδέσμου Θεραπευτικής Ιππασίας Ελλάδας.
Επίσης το «Πολίτροπο» συνεργάζεται με τις κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων Βόλου και Νέας Ιωνίας και παρέχονται υπηρεσίες για πρώτη φορά στην περιοχή δωρεάν σε 10 εφήβους και ενήλικες με αναπηρία Το πρόγραμμα συμβάλλει στην εξέλιξη και αναγνώριση της Θεραπευτικής Ιππασίας ως ολιστικής θεραπευτικής προσέγγισης και συμβάλλει στην τοπική κοινωνική οικονομία.
Στόχος του προγράμματος είναι να θεραπεύσει, να αθλήσει, αλλά και να ψυχαγωγήσει άτομα με αναπηρίες, νοητικές και φυσικές, μέσα από την επαφή με τα άλογα. Αυτή τη στιγμή το πρόγραμμα παρακολουθούν δέκα έφηβοι και ενήλικοι, ηλικίας από 15 έως 35. Οι συνεδρίες γίνονται μια φορά την εβδομάδα και τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες των πέντε ατόμων. Οι συνεδρίες διαρκούν δυόμισι με τρεις ώρες κάθε φορά.
Η ιππασία αποτελεί μια μορφή άθλησης για την αυτοδιαχείριση του ελεύθερου χρόνου των ατόμων με αναπηρίες και για την κοινωνική τους ένταξη. «Εφαρμόζονται μέθοδοι της παιδαγωγικής και της φυσικής αγωγής για την ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων και των απαιτούμενων αθλητικών συμπεριφορών των παιδιών» δηλώνει ο Δανιήλ.
Τα παιδιά φτάνουν με ιδιαίτερη χαρά κάθε φορά στον ΙΟΒΟΛ. «Μ’ αρέσει πολύ εδώ. Τα αλογάκια είναι πολύ καλά και τα αγαπάω και με αγαπάνε πολύ, και παίζουμε συνέχεια, και κάνουμε πολλά πράγματα» λέει η Αννα, 30 χρόνων, και νιώθει ευτυχισμένη. «Αυτό που είναι ουσιαστικό, είναι αόρατο στο μάτι» έγραφε ο Saint Exupery στο βιβλίο του «Ο μικρός Πρίγκιπας». Κάτι πολύ ουσιαστικό γίνεται και στον ΙΟΒΟΛ από την ΜΚΟ «Πολίτροπο» και δεν θα έπρεπε να περνάει απαρατήρητο, καθώς παρέχεται μια μορφή βοήθειας σε άτομα που το χρειάζονται πραγματικά και παραδίδουν μαθήματα ζωής.
Το «Πολίτροπο» υλοποιείται πλέον με την βοήθεια του ΚΔΑΠ ΜΕΑ και του ΔΟΚΠΥ, αλλά και πολλών εθελοντών. Για την προβολή του προγράμματος της Θεραπευτικής Ιππασίας, τη συμβολή του και την εξέλιξή του στην Ελλάδα, αλλά και για τις δυνατότητες που υπάρχουν στην Μαγνησία και τις εφαρμογές στην κοινωνική οικονομία, το «Πολίτροπο» πραγματοποιεί την Τετάρτη 12 Μαρτίου εκδήλωση στο Μεταξουργείο στις 6:00 μ.μ.
Θεραπευτική ιππασία στην Ελλάδα
Η θεραπευτική ιππασία εφαρμόζεται στην Ελλάδα από το 1983 με πρωτοβουλία της Aideen Lewis, με μια ομάδα παιδιών της «Εταιρείας Προστασίας Σπαστικών» στον Ιππικό Όμιλο Βαρυμπόμπης. Το 1992 συγκροτήθηκε και ο «Σύνδεσμος Θεραπευτικής Ιππασίας Ελλάδας», ένα σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και μη κυβερνητικό, που στηρίζεται στην εθελοντική ενίσχυση για τα έξοδα οργάνωσης και λειτουργίας του. Το 1993 ο ΣΘΙΕ αναγνωρίστηκε και ως αθλητικό σωματείο, με συμμετοχές σε αθλητικούς αγώνες και σημαντικές διακρίσεις σε διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις, όπως οι Παραολυμπιακοί, τα Special Olympics κ.λ.π.
Ψυχοθεραπεία με βοηθό το άλογο
Τα άλογα είναι πολύ κοινωνικά ζώα και υποφέρουν στη μοναξιά όπως και εμείς. Έχουν μια ιεραρχία ευέλικτη, ανάλογα με το πλαίσιο και τις ανάγκες της αγέλης, αλλά αναπτύσσουν ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς μεταξύ τους και, όταν εγκαθιδρυθεί μια τέτοια πανίσχυρη φιλία, μπορεί να διασπάσει την συνηθισμένη ιεραρχική σειρά και να την κάνει πολύ πιο περίπλοκη. Αυτές οι ιδιότητες του αλόγου κίνησαν το ενδιαφέρον πολλών ερευνητών, που άρχισαν να χρησιμοποιούν το άλογο σαν μέσο ή βοηθό για τη θεραπεία ανθρώπων με ψυχολογικά προβλήματα.
Η ψυχοθεραπεία με βοηθό το άλογο είναι σχετικά νέο επιστημονικό πεδίο, στο οποίο τα άλογα χρησιμοποιούνται ως ειδικά μέσα για τη συναισθηματική ανάπτυξη και για τη μάθηση. Η διαδικασία δεν περιορίζεται στην ίππευση του αλόγου όπως στην παραδοσιακή θεραπευτική ιππασία για ανάπηρα παιδιά. Προχωρά πέρα από την ίππευση και χρησιμοποιεί τη φροντίδα του αλόγου και τη σχέση που αναπτύσσεται μέσα από τη φροντίδα σαν ένα τρόπο για να δημιουργηθεί εμπιστοσύνη, σεβασμός και υπευθυνότητα.
Το άλογο ως μέσο εκπαίδευσης
Τα άλογα όταν περπατάνε μιμούνται τον ανθρώπινο βηματισμό, μεταφέροντας στον κορμό του ιππέα την ίδια κίνηση που μεταφέρουν τα πόδια στους ανθρώπους με φυσιολογική κινητικότητα. Έτσι τα άτομα με κινητικές δυσκολίες αναπτύσσουν σημαντικά τους μύες του κορμού. Επίσης ειδικές θεραπευτικές ασκήσεις συμβάλλουν στην ενδυνάμωση των μυών και στη βελτίωση της ισορροπίας, στη βελτίωση του συντονισμού των κινήσεων και σε πλήθος άλλων ευεργετικών αποτελεσμάτων για το σώμα και το νου.
