Ενεργειακή απόδοση των κτιρίων

Στην εποχή που οι κλιµατικές αλλαγές και τα προβλήµατα ενέργειας και Περιβάλλοντος επιβάλλουν πολιτικές για την αειφόρο αστική ανάπτυξη, η Ελλάδα είναι το µόνο κράτος µέλος της Ε.Ε., που δεν έχει ακόµη εκδώσει το θεσµικό πλαίσιο που θα ενσωµατώνει την οδηγία 2002/91/ΕΚ στο εθνικό της δίκαιο, για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων. Κι ενώ αυτό έπρεπε να έχει γίνει ως τις 4/01/06 – οι Βουλευτές του ΠΑΣΟΚ το είχαµε επισηµάνει εγκαίρως και µε κοινοβουλευτικό έλεγχο – η Κυβέρνηση ζήτησε προθεσµία έως το 2009, προσπαθώντας να επωφεληθεί την τριετή µεταβατική περίοδο, που παρέχει η οδηγία, η οποία αφορά, ωστόσο, αποκλειστικά την εφαρµογή της διαδικασίας πιστοποίησης.
Δεν έχει αντιληφθεί η Κυβέρνηση την σηµασία της ενεργειακής απόδοσης, που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της ενεργειακής πολιτικής της Ευρώπης, δεδοµένου ότι συµβάλλει στην επίτευξη των τριών βασικών στόχων της κοινοτικής ενεργειακής πολιτικής: της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασµού, της ανταγωνιστικότητας και της αειφόρου ανάπτυξης, συµπε-ριλαµβανοµένων των αλλαγών του κλίµατος. ∆εν έχει κατανοήσει η Κυβέρνηση πόσο σηµαντικά είναι τα οφέλη στην οικονοµία, την κοινωνία και το Περιβάλλον, από την βελτίω ση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και των δοµικών προϊόντων στη χώρα µας, όπου το 88% περίπου του κτιριακού της αποθέµατος έχει ανεγερθεί πριν από το 1980, ηµεροµηνία εφαρµογής του κανονισµού θερµοµόνωσης και όπου η φύση παρέχει πλούσιους και άφθονους φυσικούς ανανεώσιµους πόρους, όπως ήλιο, άνεµο, βιοµάζα, γεωθερµία, κ.λ.π. Μετρήσεις και µελέτες έχουν δείξει ότι το ανεκµετάλλευτο δυναµικό εξοικονόµησης ενέργειας είναι ιδιαίτερα υψηλό, γι’ αυτό και ζητούµε από την Πολιτεία να εστιάσει την προσοχή της στα µέτρα ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, που συµβάλλουν στον δραστικό περιορισµό της κατανάλωσης πετρελαίου και ηλεκτρικής ενέργειας και κατά συνέπεια και των εκποµπών CO2, όπως ορίζει µία σειρά κοινοτικών οδηγιών, που θέτουν όλο και υψηλότερες απαιτήσεις.
Η Κυβέρνηση, στην πιο κρίσιµη αναπτυξιακή και περιβαλλοντική περίοδο για τη χώρα µας, δεν επιδεικνύει πολιτική βούληση για την αειφόρο ανάπτυξη, δεν συµπορεύεται µε τα άλλα κράτη της Ε.Ε. για την «πράσινη ενεργειακή επανάσταση», δεν προετοιµάζει τις κατάλληλες υποδοµές, δεν θεσπίζει καινοτόµα νοµοθετήµατα και πολιτικές κινήτρων και ενισχύσεων και δεν προωθεί καινοτόµες εφαρµογές ενεργειακής απόδοσης, ανίκανη να υποστηρίξει την στροφή προς µία ριζική αλλαγή του τρόπου παραγω γής και κατανάλωσης ενέργειας.
Οι απαντήσεις που έχοµε λάβει στον κοινοβουλευτικό έλεγχο παραπέµπουν στην συγκρότηση επιτροπών και πάντως στο µέλλον. Η Κυβέρνηση αγνόησε συστηµατικά το σηµαντικό έργο που επιτελέστηκε από το ΥΠΕΧΩ∆Ε και το ΚΑΠΕ σε συνεργασία µε τους αρµόδιους φορείς και τα Πανεπιστήµια της χώρας την περίοδο 1994-2001, µε αποτέλεσµα να εκπονηθεί τότε ένα Σχέδιο ∆ράσης για την εθνική πολιτική εξοικονόµησης ενέργειας µε τίτλο «ΕΝΕΡΓΕΙΑ 2001», στη βάση του οποίου εκδόθηκε το 1998 η σχετική ΚΥΑ, µε την οποία ενσωµατώθηκε
στο εθνικό µας δίκαιο η Οδηγία 93/76/ΕΟΚ για τον περιορισµό των εκποµπών CO2 µέσω της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Αγνόησε η Κυβέρνηση και τον τότε πρώτο ενεργειακό κανονισµό της χώρας (ο Κανονισµός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόµησης Ενέργειας – ΚΟΧΕΕ), που θα αντικαθιστούσε τον πεπαλαιωµένο κανονισµό θερµοµόνωσης.
Η ευρωπαϊκή οδηγία 2002/91/ΕΚ, για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, ορίζει ριζικές αλλαγές στον τρόπο οικοδόµησης των κτιρίων και θέτει τις βάσεις για µία κοινή µεθοδολογία στην αξιολόγηση της ενεργειακής συµπεριφοράς των κτιρίων, τις ελάχιστες ενεργειακές απαιτήσεις για τα νέα κτίρια και για την ανακατασκευή παλαιών κτιρίων µεγάλης επιφάνειας. Η αυξηµένη ενεργειακή απόδοση, αποτελεί καθοριστική παράµετρο της δέσµης µέτρων του ευρωπαϊκού προγράµµατος για την κλιµατική αλλαγή, µε σκοπό την επίτευξη των στόχων του πρωτοκόλλου του Κυότο. Τόσο στη χώρα µας, όσο και σ’ ολόκληρη την Ε.Ε., είναι απαραίτητο να δοθεί έµφαση στην βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, αφού, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τα κτίρια συµ-βάλλουν στο 40% της κατανάλωσης ενέργειας και στην παραγωγή, περίπου, του 45% των εκποµπών του διοξειδίου του άνθρακα, που ευθύνονται για την δηµιουργία του φαινοµένου του θερµοκηπίου. Ο κτιριακός τοµέας στην Ελλάδα (οικιακός και τριτογενής), καταναλώνει το 39% περίπου της ενέργειας και ευθύνεται για το 40% των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα. Η υιοθέτηση της κοινοτικής οδηγίας θα συµβάλλει άµεσα στην εξοικονόµηση ενέργειας στα κτίρια έως και 40%.
Παρ’ όλα αυτά, η Κυβέρνηση δεν εφαρµόζει ούτε την ΚΥΑ21475/4707/98 που ενσωµάτωνε την προγενέστερη οδηγία 93/76/ΕΟΚ, για τον περιορισµό των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα και την βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, ούτε την θέσπιση ενεργειακού πιστοποιητικού κτιρίων, σύµφωνα µε την ευρωπαϊκή οδηγία (96/76 της 13-9-93), ούτε, βέβαια, έχει προβεί σε κάποια ενέργεια και δράση, που να προετοιµάζει τους εµπλεκόµενους στην οικοδοµή, στις νέες απαιτήσεις.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε νοµική διαδικασία εναντίον της Ελλάδας τόσο για την ΜΗ ενσωµάτωση της οδηγίας 2002/91/ΕΚ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων στο εθνικό της δίκαιο, όσο και για την ΜΗ κατάρτιση του Εθνικού της Σχεδίου ∆ράσης για την Ενεργειακή Απόδοση, που όφειλε να είχε υποβάλλει ως τις 30 Ιουνίου του 2007, µετά από απαίτηση της νέας οδηγίας 2006/32, που αναφέρεται στην ενεργειακή απόδοση κατά την τελική χρήση και τις ενεργειακές υπηρεσίες.
Το ΥΠΕΧΩ∆Ε, κάποιες φορές, δια του Υφυπουργού Περιβάλλοντος κ. Καλογιάννη, έχει παραδεχθεί τις καθυστερήσεις και δια των υπηρεσιών του, κάποιες άλλες φορές, αναφέρεται στο έργο της επιτροπής – οµάδας εργασίας για την επεξεργασία του τεχνικού κανονισµού, ενώ υπερασπίζεται την άποψη ότι παρέλκει πλέον η θεσµοθέτηση του ΚΟΧΕΕ.
Το ΥΠΑΝ πήρε ελεύθερο το πεδίο αρµοδιότητας της ενσωµάτωσης της οδηγίας, χω ρίς ακόµη να καταφέρει να θέσει σε διαβούλευση το σχετικό νοµοσχέδιο. Υπάρχει µεγάλη ανησυχία σχετικά µε το αποτέλεσµα των εργασιών των επιτροπών, όποιο και όταν το δούµε και το πρόβληµα εστιάζεται στην αρνητική διάθεση της Πολιτείας να αντιµετωπίσει µε σοβαρότητα, επάρκεια και αποφασιστικότητα ένα τόσο σοβαρό ζήτηµα.
Οι πολίτες της χώρας µας ανησυχούν και οι συµπολίτες µου στο Βόλο και στο Νοµό Μαγνησίας διαµαρτύρονται τόσο για τους ρύπους που πνίγουν τις πόλεις, όσο και για τα ενεργειακά προβλήµατα, µε τεράστιες επιπτώσεις στην υγεία τους, στο Περιβάλλον και στην ποιότητα της ζωής τους. Η καθυστέρηση της εφαρµογής της οδηγίας, εκτός των όποιων συνεπειών, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει άµεσες αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα του Επιχειρηµατικού Προγράµµατος «Ανταγωνιστικότητα», αλλά και στην επαγγελµατική δραστηριότητα αρ-
κετών χιλιάδων επαγγελµατιών, που δραστηριοποιούνται στην οικοδοµή και πιο συγκεκριµένα στις υδραυλικές και ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, στις εγκαταστάσεις πορτοπαραθύρων, καυστήρων θέρµανσης κ.λ.π.
Επειδή τα κτίρια στη χώρα µας, παρά το ευνοϊκό φυσικό περιβάλλον, είναι από τα πιο ε-νεργοβόρα και επειδή η εξοικονόµηση ενέργειας, ιδιαίτερα σήµερα που η τιµή του πετρελαίου έχει φθάσει στα ύψη, αποτελεί και οικονοµική και περιβαλλοντική πρόκληση – στόχευση, θεωρώ υποχρέωσή µου να θέσω ερωτήµατα στους αρµόδιους Υπουργούς και στην Κυβέρνηση – όπως και το έκανα- που αφορούν στο
• Που βρίσκεται η διαδικασία ενσωµάτωσης στην ελληνική νοµοθεσία της οδηγίας 2002/91
• Που οφείλεται η τόσο µεγάλη καθυστέρηση µε αποτέλεσµα να χαθεί η προθεσµία και τόσος πολύτιµος και παραγωγικός χρόνος
• Αν ολοκληρώθηκε το έργο των επιτροπών και ποιες είναι οι θεσµικές και τεχνικές προτάσεις τους
• Αν υπήρξε συµµετοχή εµπειρογνωµόνων σε θέµατα ενεργειακής απόδοσης σ’ αυτή τη διαδικασία και κατά πόσον ελήφθησαν υπόψη οι σχετικές µελέτες του ΥΠΕΧΩ∆Ε και η συσσωρευµένη γνώση και εµπειρία
• Γιατί δεν υπήρξε συντονισµός, συνεργασία, διαβούλευση και προετοιµασία για τις αλλαγές που επέρχονται µε την εφαρµογή της οδηγίας 2002/91, στον τοµέα της οικοδοµής (οικοδοµικές άδειες, κατασκευή, έλεγχοι – ενεργειακή πιστοποίηση κ.λ.π.) και στις οικονοµικές και φορολογικές ρυθµίσεις, αφού η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων επηρεάζει και τον καθορισµό των αντικειµενικών αξιών των ακινήτων
• Αν υπάρχει µακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασµός της Κυβέρνησης και πως εντάσσεται σ’ αυτόν εθνικό πρόγραµµα εξοικονόµησης ενέργειας στα κτίρια, µε πρώτα τα δηµόσια κτίρια
• Αν θα υπάρξει Κανονισµός Ορθολογικής Χρήσης και Εξοικονόµησης Ενέργειας, που θα τεθεί σε εφαρµογή, εξελισσόµενος και βελτιούµενος ανάλογα µε τις σύγχρονες ανάγκες, τις νέες απαιτήσεις και τις τεχνολογικές προσαρµογές Είµαι περίεργη για τις απαντήσεις αφού οι καιροί ου µενετοί.