Οι τελευταίες τροποποιήσεις στους ποινικούς νόμους χαρακτηρίζονται από πανικόβλητες επιλογές της Πολιτείας, κυρίως με βραχεία χρήση, χάρη του κατευνασμού της δημοσιότητας. Σήμερα στην Ελλάδα η νομοθεσία εμφανίζεται να θίγει ατομικά δικαιώματα. Τα τελευταία χρόνια ο νομοθέτης νομοθετεί με κριτήριο την αποσυμφόρηση των φυλακών και ένας φαύλος κύκλος ακολουθεί. Λύση μαγική δεν υπάρχει, παρά, σύμφωνα με διακεκριμένους νομικούς, πάνω στον ποινικό κώδικα να γίνει φορμάτ…
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Βάσω Σαμακοβλή
Οι επισημάνσεις ανήκουν στον καθηγητή Ποινικού Δικαίου στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Στέφανο Παύλου, έναν εκ των τριών ομιλητών -μαζί με τους Αθανάσιο Ζαχαριάδη, επίκουρο καθηγητή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Πολυχρόνη Τσιρίδη, Δ.Ν. Δικηγόρο μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Ελλήνων Ποινικολόγων- της εκδήλωσης που διοργάνωσε χθες το απόγευμα στο Forum ο Δικηγορικός Σύλλογος Βόλου, με θέμα τις πρόσφατες νομοθετικές εξελίξεις στον Ποινικό Κώδικα και στην Ποινική Δικονομία. Ημερίδα αφιερωμένη στη μνήμη ενός μεγάλου εκπροσώπου της ποινικής επιστήμης στην Ελλάδα, καθηγητή Γιάννη Μανωλεδάκη.
Ο κ. Παύλου μίλησε για μια σημαντική επιστημονική εκδήλωση, σημειώνοντας ότι ο Δικηγορικός Σύλλογος Βόλου και ειδικά ο πρόεδρος του Αν. Βολιώτης εκδηλώνει και αποδεικνύει το ενδιαφέρον των δικηγορικών συλλόγων, ως επιστημονικών φορέων της χώρας, για ζητήματα που άπτονται της νομοθεσίας.
Με ένα απλό παράδειγμα ο καθηγητής Ποινικού Δικαίου εξήγησε πως δημιουργείται με διαδοχικούς νόμους ένας φαύλος κύκλος, χωρίς αποτέλεσμα. «Φανταστείτε -είπε- μια γραμμή παραγωγής, όπου έχεις ένα εργοστάσιο, μια πρώτη ύλη που επεξεργάζεται το εργοστάσιο και μια αποθήκη με το παραγόμενο προϊόν. Η αποθήκη είναι η φυλακή. Το σωφρονιστικό σύστημα στην Ελλάδα έχει συγκεκριμένη χωρητικότητα. Όσο γιγαντώνεται η νομοθεσία και γίνονται βαρύτερες οι ποινές, βαρύτερα τα αδικήματα για να εκτονωθούν πρόσκαιρα κάποιες αντιδράσεις, δημιουργείται μεγάλη ύλη. Αυτή η ύλη παγιδεύεται μέσα στα δικαστήρια, που δεν μπορούν να αποτελέσουν απόλυτα αποτελεσματικό μηχανισμό, γιατί έχουν δεδομένη χωρητικότητα φυλακών».
Σύμφωνα με τον κ. Παύλου, ο νομοθέτης τα τελευταία χρόνια, νομοθετεί με κριτήρια την αποσυμφόρηση των φυλακών. Η αποσυμφόρηση γίνεται με μία εκτόνωση των ήδη επιβεβλημένων ποινών. Δημιουργείται έτσι ένας φαύλος κύκλος, που απαξιώνει την ίδια την έννοια της ποινής. Το δεύτερο, όπως πρόσθεσε, που επιχειρεί να κάνει ο νομοθέτης είναι πλέον να διαχειριστεί το πρόβλημα με διαδικαστικούς όρους. «Να αλλάξει διαδικασίες. Πώς το κάνει αυτό για να πετύχει την επιτάχυνση; Απλουστεύοντας. Η απλούστευση, όμως -και εδώ είναι το ζήτημα των εγγυήσεων-σημαίνει φαλκίδευση και απώλεια δικαιωμάτων. Τελικώς νομοθετούμε πανικόβλητοι υπό το δεδομένο όριο αντοχής του σωφρονιστικού συστήματος που έχει εξαντληθεί».
Στην ερώτηση πώς μπορεί ο ποινικός κώδικας να βγει από τον φαύλο κύκλο, ο κ. Παύλου απάντησε: «Δεν υπάρχει μαγική λύση. Χρησιμοποιώντας όρους από την εξοικείωση που έχουμε με τους υπολογιστές, χρειάζεται να κάνουμε reset (επανεκκίνηση), να μην σας πω format (σβήσιμο). Δηλαδή να σβήσουμε τα πάντα και να πάμε σε μία απαρχής, άλλη ποινική νομοθεσία. Γιατί ότι κάνουμε έχει ορίζοντα εξαμήνου. Του πρώτου νόμου για την αποσυμφόρηση των φυλακών, ακολούθησαν άλλοι 36, με ίδιο αντικείμενο. Και οι φυλακές δεν αποσυμφορούνται…».
Φόρος τιμής
«Στον άνθρωπο, που το όνομά του είναι συνυφασμένο με την ποινική νομική επιστήμη και που άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στη διαμόρφωση του σύγχρονου δικαιϊκού μας συστήματος, που διεύρυνε τους ορίζοντες της ποινικής σκέψης και ανήγαγε τη νομική επιστήμη σε εγγυητή της ανθρώπινης ελευθερίας και αξιοπρέπειας», απετίθη με την επιστημονική εκδήλωση φόρος τιμής, τόνισε στον χαιρετισμό του ο πρόεδρος του Δ.Σ.Β. Αναστάσιος Βολιώτης.
«Η απουσία του Γιάννη Μανωλεδάκη θα είναι ακόμη πιο εμφανής ιδίως σήμερα που η Ελλάδα βιώνει μια απίστευτη χρεοκοπία αξιών», υπογράμμισε και μίλησε για έναν καθηγητή πρότυπο δημοκρατικού ήθους, εμπιστοσύνης, συνέπειας και αξιοπρέπειας.
