Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2007 ο μέσος ψηφοφόρος σκούντηξε το ΠΑΣΟΚ για να διαπιστώσει αν είχαμε ένα φαινόμενο νεκροφάνειας. Ήταν μια ενέργεια επιβεβλημένη αλλά και αποδοτική, διότι το σοκ της ήττας ξύπνησε και την παράταξη και τα ανακλαστικά των στελεχών της. Το ξύπνημα ήταν κάπως απότομο, γιατί το κόμμα δεν ευρίσκετο σε μη ανατάξιμο κώμα και οι σπασμωδικές, χωρίς προθέρμανση, αντιδράσεις των στελεχών αντικαθίστανται σταδιακά από ηπιότερες παρεμβάσεις μετά την εξάσκηση του εγκεφαλικού τους μυός.
Καιρός λοιπόν για αυτοκριτική και για αληθινή γλώσσα
Πριν από οτιδήποτε άλλο μερικές παραινέσεις. Θα θυμίσω το ρητό «στην αναμπουμπούλα χαίρεται ο λύκος». Στην Βρετανία, κατά την περίοδο αμέσως μετά τον πόλεμο των Μαλβίδων, όταν η κοινή γνώμη είχε εξαντλήσει τα περιθώρια κριτικής και αντίστασης κατά της κυβέρνησης και όταν ο ορυμαγδός του πολέμου είχε κάνει την κοινή γνώμη να παραδώσει απογοητευμένη τα όπλα, επέλεξε η κυβέρνηση Θάτσερ να βγάλει το βαρύ πυροβολικό: ιδιωτικοποιήσεις, αποδόμηση του συνδικαλιστικού κινήματος, αποσύνθεση του δικαιώματος απεργίας. Και μπορεί εδώ οι τεράστιες πυρκαγιές να έχουν σχετικά ξεχασθεί αλλά το αποτέλεσμα εκλογών και η υπεροπλία Καραμανλή δύσκολα θα επαναφέρει την κοινή γνώμη σε διεκδικητική στάση. Και ο κίνδυνος που ελλοχεύει για την ελληνική κοινωνία μακροπρόθεσμα είναι να καταλήξει στα χάλια της Ρωσίας (τι χάλια; θα πουν μερικοί που φθονούν τους Ρώσους ολιγάρχες μαφιόζους) μιας χώρας παρανοϊκής πλέον που δικαιολογεί τις τεράστιες ανισότητες και ανεπάρκειες με τη δυνατότητά της να εξάγει τεράστια κεφάλαια στο εξωτερικό και το οφείλει αυτό στην παντελή απουσία της πολιτικής στον έλεγχο της αγοράς. Υπάρχει ο Πούτιν σε αναβιωμένο ρόλο τσάρου, αλλά δεν υπάρχει ούτε αριστερά ούτε δεξιά ούτε κέντρο, παρά μόνο φίλοι του Πούτιν στα σαλόνια με λιμουζίνες, εχθροί του Πούτιν στη φυλακή και ο πολύς κόσμος να πεινάει. Στην καλύτερη περίπτωση μια αποδυνάμωση του ΠΑΣΟΚ θα μας μετέφερε στην περίπτωση Γαλλίας, όπου ο ανενδοίαστα πλέον εξουσιομανής – αν και μετεξεταστέος στα νιάτα του – Σαρκοζί κατορθώνει να συγκεντρώνει πάνω του τα βλέμματα θαυμασμού, διότι κατόρθωσε να μαντρώσει στη Βουλή όλους τους πολιτικούς τους οποίους ο ίδιος συστηματικά απαξίωσε – για να τους δώσει κάτι να παίζουν – και ιδίως τους «βαρόνους» της γαλλικής δεξιάς, να αποδομήσει το γαλλικό σοσιαλιστικό κόμμα, προσεταιριζόμενος τους «ελέφαντες» του τελευταίου, εξασφαλίζοντας για τον εαυτό του πλήρη ασυλία στην εφαρμογή των υπερεξουσιών που του απονέμει το γαλλικό Σύνταγμα.
Αρκούν όμως τα υπονοούμενα και πίσω στα δικά μας
Το ΠΑΣΟΚ λοιπόν σε κρίση. Και με τους οπαδούς του – χωρίς καμία διάθεση αστειότητας – σε «μετεκλογικό αγχωτικό τραυματικό σύνδρομο». Το οποίο δεν έχω εφεύρει εγώ αλλά έχουν διαγνώσει απόλυτα έγκυροι επιστήμονες ψυχολόγοι με μελέτες μετά τις ήττες του Γκορ και Κέρρυ και με συγκεκριμένα συμπτώματα: σοβαρός αποπροσανατολισμός, μελαγχολία, ανάγκη του ατόμου να συγχρωτίζεται μόνο με ομόφρονες, στροφή προς το μεταφυσικό, έντονος ακτιβισμός για την υπεράσπιση θέσεων στις οποίες μένει κανείς προσκολλημένος.
Από το οποίο πρέπει να ξεφύγουμε για να μιλήσουμε για την ουσία των ζητημάτων τα οποία έχουν προτεραιότητα τώρα. Κυρίως για να συνεισφέρουμε στην αξιολόγηση των αιτίων της ήττας, ώστε να μην προκύψουν τα επίσημα πορίσματα του κόμματος μέσα από την οπτική ενός και μόνου ατόμου – το οποίο μάλιστα ευθύνεται εν μέρει για την ήττα.
Χωρίς να μιλήσουμε όμως για την ήττα του 2004. Αυτό είναι ένα κεφάλαιο που δεν βαρύνει τον Γιώργο Παπανδρέου, βαρύνει όλους μας, αλλά πλέον πρέπει να το κλείσουμε. Ξέρουμε πλέον πολύ καλά γιατί το ΠΑΣΟΚ έχασε εκείνη την περίοδο, ξέρουμε γιατί ποτέ δεν συζητήσαμε με ειλικρίνεια τους αληθείς λόγους εκείνης της ήττας αλλά είναι αργά να επανέλθουμε εκτός αν θέλουμε να γράψουμε βιβλίο ιστορίας.
Αντίθετα δεν βλάπτει να μιλήσουμε για τους έκτοτε αποτυχημένους πειραματισμούς στην οργάνωση του κόμματος. Η οποία ξεκίνησε από την περίοδο της επιτροπής ανασυγκρότησης στην οποί
