ΤΟΠΙΚΑ

Οδοιπορικό «μες τους προσφυγικούς συνοικισμούς»

οδοιπορικό-μες-τους-προσφυγικούς-συ-903683

Την ευκαιρία να περιδιαβεί στους δρόμους και να σταθεί σε τόπους-σημεία αναφοράς της Νέας Ιωνίας είχε το τμήμα Γ3 του 7ου Γυμνασίου Βόλου. Με αφορμή τη διδακτική ενότητα της Μικρασιατικής Καταστροφής και τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από τον μεγάλο ξεριζωμό, οι μαθητές και οι μαθήτριες ήρθαν σε επαφή με την ελπιδοφόρα και συνάμα οδυνηρή προσπάθεια των προσφύγων να ξαναχτίσουν τον κόσμο τους σε έναν καινούργιο, άγνωστο τόπο, σ’ έναν «ξηρόκαμπο» κρατώντας τις μνήμες «της πατρίδας».

Πρώτος σταθμός το Μεταξουργείο ως χώρος εργασίας για δεκάδες προσφυγοπούλες οι οποίες συνέβαλαν στη βιομηχανική ανάπτυξη του τόπου. Οι μηχανές, τα κουκούλια, οι μεταξωτές κλωστές έδωσαν σε όλους την εικόνα μιας «πόλης» που τα γυναικεία και αντρικά χέρια πάλεψαν για να σταθεί όρθια. Ο ιστορικός περίπατος συνεχίστηκε μέσα στα στενά, εκεί όπου ξεπρόβαλε ο αγώνας των λίγων τετραγωνικών μέτρων να στεγάσει το παρελθόν, ως μνήμη, και το παρόν, ως αναγκαιότητα των προσφύγων. Μέσα σε αυτές τις γειτονιές έγιναν αναφορές στις γιορτές, στις χαρές και στις λύπες που οι άνθρωποι αυτοί είχαν μάθει να τις ζουν με μια αξιοπρεπή εξωστρέφεια. Και ο δρόμος οδήγησε μέσα στο Παλιό Κοιμητήριο, στο τέρμα της Αναπαύσεως, εκεί που συνάντησαν την ιστορία αλλά και τους θρύλους οικογενειών του μικρασιατικού ελληνισμού της περιοχής. Κι επειδή η ζωή είναι σύμπλεγμα χαράς και λύπης ο επόμενος σταθμός ήταν ένα πέρασμα από εκεί που η Νέα Ιωνία ήξερε να γλεντά. Κι αν τα κτίρια γκρεμίζονται, οι αναμνήσεις στέκουν ακέριες. Γκρεμισμένο πια, αλλά «εκεί», το «Εξοχικόν Κέντρον Πέτρος» με μια τοιχογραφία να ξυπνά μνήμες στους παλιούς και να δημιουργεί εικόνες στους νεότερους. Μια γειτόνισσα πρόστρεξε να δώσει πληροφορίες και να μοιραστεί με συγκίνηση ακούσματα και ιστορίες. Λίγα μέτρα πιο κει μία στάση στην «Κλούβα» που το 1924, δυο μόλις χρόνια μετά το κακό, στέγασε της Νίκης τα παιδιά. Ιδιαίτερη αναφορά στη θέση που είχε η ομάδα στην καρδιά των προσφύγων με χαρακτηριστική την εικόνα τα απογεύματα της Κυριακής να βγαίνουν οι γυναίκες στον δρόμο και να ρωτούν «πόσο πήγε η Νίκη σήμερα;».

Στις 15 Αυγούστου του 1923 θεμελιώθηκε ο προσφυγικός συνοικισμός της Νέας Ιωνίας και επτά μήνες μετά μπήκαν τα θεμέλια του μικρού τότε Ιερού Ναού της Ευαγγελίστριας προκειμένου να βρουν στέγη η πίστη και η ελπίδα. Στον προαύλειο χώρο συζητήθηκε η ανέγερση του ναού με τις ερανικές προσπάθειες των προσφύγων και η αφιέρωση πολλών ωρών εθελοντικής εργασίας, ενός ναού που υπήρξε και συνεχίζει να είναι σημείο αναφοράς της Νέας Ιωνίας. Η περιήγηση συνεχίστηκε στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης με κεντρικά σημεία τη Γερμανική Κατοχή, τη συμμετοχή των ανθρώπων του τόπου στον αγώνα για την αποτίναξη του ναζισμού και τη χαρά της Απελευθέρωσης.

Εξαιρετικοί συνοδοιπόροι και οδηγοί οι ιστορικοί Γιάννης Κουτής και Γιώργος Σουλακούδης οι οποίοι έκαναν αυτό «το ταξίδι» ουσιαστικό και ενδιαφέρον. Το πέρασμα από το παρελθόν στο παρόν γινόταν αβίαστα και συναρπαστικά συνδυάζοντας στοιχεία της ιστορίας, των προσωπικών μαρτυριών και του μύθου. Οι μαθητές, ο διευθυντής Περικλής Φασουράκης, οι εκπαιδευτικοί Νεκταρία Διαμαντή, Μιχάλης Κοτσίδης και Ελπίδα Πανάγου τους ευχαριστούν θερμά.

Εγγραφείτε στο Newsletter του Ταχυδρόμου