Eφηβεία, μια κατ’ εξοχήν κρίσιμη περίοδος που βρίσκεται στο μεταίχμιο μεταξύ παιδικότητας και ενηλικίωσης. Το παιδί δεν είναι πλέον παιδί αλλά ούτε και ώριμος άνθρωπος… Η εφηβεία είναι λοιπόν, μια κρίσιμη περίοδος με επαναστατικότητα, ρευστότητα και ανακατατάξεις. Θα λέγαμε αδρά ότι η εφηβεία αρχίζει γενικά περί το 11ο έτος της ηλικίας και φτάνει μέχρι το 18ο. Ωστόσο, η εφηβεία δεν είναι ίδια για όλους καθώς υπάρχουν μεγάλες ατομικές διαφορές στα όρια αυτά και αυτό θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από όσους έρχονται σε επαφή με τους νέους. Επίσης είναι γνωστό ότι μπορεί να παρατηρήσει κανείς εφηβική συμπεριφορά και σε μεγάλους ανθρώπους που δεν κατάφεραν να ωριμάσουν στην κρίσιμη αυτή περίοδο. Αναμφίβολα, όταν το οικογενειακό κλίμα ήταν κατάλληλο στην παιδική ηλικία, χωρίς ψυχοτραυματικά γεγονότα, ο έφηβος έχει τις καλύτερες προϋποθέσεις με τη συμπαράσταση των γονιών του να ωριμάσει και να ενηλικιωθεί.
Είναι δυνατόν όμως η εφηβεία να είναι περισσότερο ταραχώδης και επεισοδιακή από ότι συνήθως, πράγμα που θα αναστατώσει εκτός από τον έφηβο, ολόκληρη την οικογένεια. Αυτές οι περιπτώσεις αποτελούν περίπου το 20 % των εφήβων σύμφωνα με μια έρευνα. Ωστόσο, δεν είναι φυσιολογικό και αναμενόμενο να έχουμε σοβαρές αναστατώσεις στην εφηβεία και στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε ως ψυχολογική διαταραχή. Οι ψυχολογικές αυτές αναταραχές αν δεν αντιμετωπιστούν με την ανάλογη ψυχοθεραπευτική παρέμβαση, είναι απίθανο να ξεπεραστούν ανώδυνα από τον έφηβο και αργότερα ενδέχεται να αφήσουν κάποια κατάλοιπα στην υπόλοιπη ζωή του. Επομένως, χρειάζεται οι γονείς να αναζητούν επιστημονική βοήθεια για το παιδί τους που αντιμετωπίζει ψυχολογικά προβλήματα κατά τη διάρκεια της εφηβείας διότι αν αυτό δεν γίνει μέχρι την ενηλικίωση, ο νέος άνθρωπος θα χρειαστεί να κάνει πολλούς συμβιβασμούς στη ζωή του για να ισορροπήσει συναισθηματικά. Φυσικά είναι φανερό ότι όσο πιο υγιής είναι η προσωπικότητα του παιδιού, τόσο πιο εύκολα θα περάσει μέσα από την εφηβεία χωρίς να βιώσει έντονο άγχος, κατάθλιψη ή άλλα ψυχολογικά προβλήματα. Για αυτόν ακριβώς το λόγο θα πρέπει να επενδύει κανείς σε ενδιαφέρον και προσοχή, από νωρίς στην παιδική ηλικία ώστε να προλάβει αργότερα τα απρόβλεπτα. Πάντως δεν θα πρέπει να θεωρείται κανόνας η αναταραχή των νέων κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Συχνά παρουσιάζεται το φαινόμενο παιδιά στην εφηβεία να είναι πολύ ήσυχα και υπάκουα. Το γεγονός αυτό θα πρέπει να μας βάλει σε σκέψεις, ότι τα παιδιά αυτά δείχνουν απροθυμία στο να μεγαλώσουν και μπορεί αυτό να οφείλεται στο ότι ζoυν σε αυταρχικό και τιμωρητικό περιβάλλον ή οι γονείς τους έχουν υπερσυναισθηματικές εκδηλώσεις απέναντί τους. Τότε έχουμε ουσιαστικά, την ανάπτυξη υπερβολικών μηχανισμών άμυνας (προς τις αναδυόμενες ενορμήσεις) που δημιουργούν φραγμό στη φυσιολογική διαδικασία ωρίμανσης.
Εξετάζοντας τους λόγους για τους οποίους ένας έφηβος μπορεί να πάθει κατάθλιψη αξίζει να αναφέρουμε ότι αυτοί διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Έτσι για κάποιους εφήβους μπορεί να εμπλέκονται πολλαπλοί παράγοντες, ενώ για κάποιους άλλους να υπάρχει ένας μόνο λόγος που προκάλεσε την ψυχική αυτή διαταραxή. Συχνά οι άνθρωποι παθαίνουν κατάθλιψη χωρίς κάποια φανερή αιτία. Οι έφηβοι όμως φαίνεται ότι έχουν σοβαρούς λόγους να προσβληθούν από κατάθλιψη καθώς προσπαθούν να αντεπεξέλθουν σε ξαφνικές σωματικές αλλαγές, στις πιέσεις των συνομηλίκων τους αλλά και τη δημιουργία ατομικής ταυτότητας. Μέσα σε όλη αυτή τη σύγχυση η κατάθλιψη δεν είναι πάντα ευδιάκριτη και συχνά κρύβεται πίσω από τα προβλήματα συμπεριφοράς και αντίδρασης των εφήβων. Οι έφηβοι δυσκολεύονται ιδιαιτέρως να εκφράσουν με λόγια αυτό που τους συμβαίνει, με αποτέλεσμα οι γονείς να είναι αυτοί που πρώτοι συνάγουν την ύπαρξη προβλήματος από τις αλλαγές συμπεριφοράς του παιδιού. Παράγοντες όπως η απώλεια σημαντικών ατόμων, μια δύσκολη σχέση, οικονομικά προβλήματα, ή κάποια σημαντική αλλαγή στη ζωή του ατόμου (π.χ. διαζύγιο γονιών για τα παιδιά) αποτελούν παράγοντες που συνεισφέρουν στην εμφάνιση κατάθλιψης. Επίση
Η κατάθλιψη στην εφηβεία
