Είναι ασφαλώς μεγάλη ικανοποίηση για έναν δημοσιογράφο να βλέπει τα γραφόμενά του να επαληθεύονται, μα είναι ταυτόχρονα και λυπηρό όταν αυτά που επαληθεύονται, θα ήταν προτιμότερο να είχαν διαψευστεί.
Ο λόγος βέβαια για τη συμμετοχή των Ελλήνων παρακρατικών στη σφαγή 8.000 αμάχων μουσουλμάνων στη Σρεμπρένιτσα το 1995, στην οποία είχα αναφερθεί στο άρθρο μου της 22ας του περασμένου Απριλίου. Πολλά τα e-mail που έλαβα από αναγνώστες, οι περισσότεροι των οποίων δεν είχαν ακούσει τίποτα σχετικό και ζητούσαν περισσότερες λεπτομέρειες. Το θέμα αυτό εξ άλλου τεχνηέντως είχε περάσει απαρατήρητο και αρκετός κόσμος είχε παντελή άγνοια.
Όπως και να ’χει πάντως το πράγμα, δίκην καταπέλτη ήρθαν κι έπεσαν οι δηλώσεις του κυρίου Δημήτρη Κούρκουλα, επικεφαλής αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη. Ο Έλληνας διπλωμάτης, αφού κατέθεσε στεφάνι στο μνημείο των νεκρών της Σρεμπρένιτσα, είπε χαρακτηριστικά: «Ντρέπομαι για τους Έλληνες εθελοντές στη Σρεμπρένιτσα… Πρόσφατα διάβασα μια έκθεση για το συμβάν». Και πρόσθεσε μεταξύ άλλων: «Δυστυχώς όμως δεν υπάρχει έθνος στον κόσμο το οποίο να μην έχει εγκληματίες».
Αυτές είναι και οι πρώτες επίσημες δηλώσεις του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών μετά από δώδεκα ολόκληρα χρόνια και κάτω από τη διεθνή πίεση για «κάθαρση» των εγκληματιών πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία, που επικρατεί τελευταία (βλέπε καταδίκη «Σκορπιών»).
Αυτό το «Πρόσφατα διάβασα μια έκθεση για το συμβάν», ωστόσο, εμένα προσωπικά με έβγαλε από τα ρούχα μου, θεωρώντας ότι κάποιος μας ειρωνεύεται και υποτιμά τη νοημοσύνη μας. Αφού η Έκθεση του Ολλανδικού Ινστιτούτου Πολεμικής Τεκμηρίωσης (INOD) του 2002, αναφέρει ρητά τη συμμετοχή Ελλήνων στη γενοκτονία. Αφού κάποιοι από εκείνους που έλαβαν μέρος έδωσαν επώνυμες συνεντεύξεις στα ΜΜΕ καμαρώνοντας, το 1995. Αφού το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης έχει ζητήσει να διερευνηθεί ο ρόλος των Ελλήνων εθελοντών στη Βοσνία. Αφού ο ανεξάρτητος βουλευτής κύριος Ανδριανόπουλος είχε καταθέσει επερώτηση στη Βουλή για το θέμα το 2005 και αφού ο κύριος Παπαληγούρας είχε απαντήσει ότι του θέματος επιλαμβάνεται η Δικαιοσύνη, έρχεται τώρα ο κύριος Κούρκουλας σαν Αμερικανός τουρίστας να πει ότι πρόσφατα διάβασε μια έκθεση για το συμβάν;
Σύμφωνα με τον κύριο Τάκη Μίχα στην Ελευθεροτυπία της 8/5/2007 εξ άλλου, η δικαστική έρευνα που επικαλέστηκε ο κύριος Παπαληγούρας ξεκίνησε μεν αλλά μπήκε στο αρχείο δε. Γιατί άραγε; Γιατί όλη αυτή η συγκάλυψη των εγκληματιών πολέμου; Γιατί οι ελληνικές κυβερνήσεις από το 1995 έως σήμερα περί άλλα τυρβάζουν; Μήπως γιατί, εάν επιβεβαιωθεί η ανάμειξη Ελλήνων εθελοντών στη γενοκτονία της Σρεμπρένιτσα, η Αθήνα θα βρεθεί σε αμηχανία, μια και υπήρξε στενός σύμμαχος του καθεστώτος Μιλόσεβιτς; (Independent)
«Δύο είναι οι φυσικοί σύμμαχοι των Σέρβων: ο Θεός και οι Έλληνες». Με αυτά τα λόγια υποδέχτηκε ο Κάρατζιτς την ομάδα των Ελλήνων εθελοντών στο προεδρικό μέγαρο του Πάλε, τον Μάϊο του 1996, και τους απένειμε το μετάλλιο του «λευκού αγγέλλου», την ανώτερη τιμητική διάκριση που υπάρχει στη Σερβία, ως αναγνώριση της ανδρείας τους στο πεδίο της μάχης. Τον Θεό βέβαια καλύτερα να τον αφήσουμε στην άκρη, γιατί μάλλον αποστρέφει το βλέμμα, όταν οι άνθρωποι κατασπαράζονται μεταξύ τους, παρ’ όλο που και οι δυο πλευρές τον θέλουν με το μέρος τους. Όσον αφορά τους Έλληνες, το μόνο που θα κάνω είναι να σας παραπέμψω στις μέρες εκείνες του 1995 και να προσπαθήσω να φρεσκάρω τη μνήμη σας.
Ήταν τότε που μια ομαδική υστερία διακατείχε τον κόσμο υπέρ της Ορθόδοξης Σερβίας, υπό το πρίσμα του πανταχού και πάντοτε παρόντος στη χώρα μας αντιαμερικανισμού, αλλά και αντιευρωπαϊσμού στην προκειμένη περίπτωση. Ανοιχτή υποστήριξη στον «αδερφό» Μιλόσεβιτς, που όλοι αποκαλούσαν «χασάπη των Βαλκανίων» κι ας ήταν κι από τους πρώτους που αναγνώρισαν ως Μακεδονία το κράτος των Σκοπίων. Γιγαντώθηκε δε τόσο πολύ εκείνο το κύμα εθνικοθρησκευτικών φαντασιώσεων, που Έλληνες εθελοντές έλαβαν μέρος στην πολιορκία του Σαράγιεβο και πιθανότατα και στο ολοκαύτωμα της Σρεμπρένιτσα
Η Σρεμπρένιτσα και οι Ελληνες παρακρατικοί
